Σήμερα ένα ζώο, αύριο ένα παιδί

Ο κύκλος της βίας. Ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στην κακοποίηση ζώων, στην παιδική κακοποίηση, στην οικογενειακή βία και σε άλλες μορφές επιθετικής συμπεριφοράς αποτελεί εδώ και χρόνια αντικείμενο έρευνας και μελέτης από ειδικούς με σκοπό την ουσιαστική αντιμετώπιση του προβλήματος. Βασανισμός, κακοποίηση, θανάτωση ζώων, κακοποίηση παιδιών, γυναικών και ό,τι ο δράστης θεωρεί «κατώτερο», αδύναμο και ευάλωτο το οποίο πιστεύει ότι μπορεί να εξουσιάσει με οδυνηρό τρόπο ώστε να εκτονώσει τις ανασφάλειες και τα προσωπικά του αδιέξοδα.

Η μαύρη βίβλος της βίας με πρώτο βήμα τα ζώα και όπου αλλού εκδηλώνεται, οι λεπτές γραμμές μεταξύ παράλληλων αδικημάτων με κοινό τόπο την επιθετικότητα συνθέτουν ένα νοσηρό φαινόμενο το οποίο προβληματίζει και σοκάρει.

Στην Ελλάδα τα στατιστικά στοιχεία κακοποίησης, βασανισμού ακόμα και θανάτωσης ζώων – αν και υπάρχει σημαντικός αριθμός υποθέσεων που δεν καταγγέλλονται και μένουν στη σκιά – αποτυπώνουν τις διαστάσεις του προβλήματος και της αντανάκλασής του στην κοινωνική ζωή.

Το 2015 και το 2016, όταν άρχισε η επίσημη καταγραφή στην ΕΛ.ΑΣ. ως ειδική κατηγορία αδικήματος, έγιναν συνολικά 2.743 καταγγελίες σε όλη τη χώρα για κακοποίηση, βασανισμό ή θανάτωση ζώων και οι αρμόδιες υπηρεσίες επιλήφθηκαν σε 2.508 περιπτώσεις.

Υποθέσεις που αφορούσαν βάναυση μεταχείριση ζώου και ιδιαίτερα σκληρές μορφές βίας, όπως δηλητηρίαση, κρέμασμα, πνιγμός, κάψιμο, ακρωτηριασμός και βασανισμός που φθάνει ακόμα και στη θανάτωση. Οι νομικές συνέπειες για τον δράστη αναλογούν σε ποινή φυλάκισης ανάλογα με τη βαρύτητα της κακοποίησης, σε χρηματικό πρόστιμο ή και στις δύο ποινές ενώ παράλληλα βεβαιώνονται αυτοτελώς διοικητικά πρόστιμα και κυρώσεις.

Για παράβαση της νομοθεσίας περί προστασίας ζώων τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο κατηγορήθηκαν 1.400 άτομα. Συνελήφθησαν 416 ενώ σχηματίσθηκαν 2.353 δικογραφίες. Και το σημαντικότερο: όπως προέκυψε από την αστυνομική έρευνα 20 από τους κατηγορούμενους για κακοποίηση ζώων είχαν κατηγορηθεί παράλληλα και για ενδοοικογενειακή βία ή κακοποίηση παιδιών ή άλλο παρεμφερές αδίκημα.

Αίσθημα ντροπής προκαλούν και τα στατιστικά στοιχεία του 2017 που καλύπτουν εννιά μήνες φέτος, καθώς έχουν γίνει 1.826 καταγγελίες, έχουν σχηματισθεί 938 δικογραφίες, έχουν συλληφθεί 157 δράστες και έχουν επιβληθεί 694 διοικητικά πρόστιμα.

Αστυνομικοί στα θρανία. Η έγκαιρη διάγνωση τυχόν συσχετισμού ανάμεσα στην κακοποίηση ζώων, στην κακοποίηση παιδιών και σε άλλες μορφές βίας και επιθετικής συμπεριφοράς, αποτελεί και το αντικείμενο του ειδικού προγράμματος συνδυασμένης εκπαίδευσης με ενημερωτικά τριήμερα την οποία λαμβάνουν στελέχη της ΕΛ.ΑΣ. Για το συγκεκριμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα με θέμα «Παιδική κακοποίηση –Κακοποίηση ζώων» έχει κληθεί από τις ΗΠΑ ομάδα εμπειρογνωμόνων με εξειδίκευση στο αντικείμενο αξιωματούχων -ερευνητών του δικαστικού σώματος και της αστυνομίας με επικεφαλής την πολιτειακή αντεισαγγελέα και διευθύντρια της Μονάδας Δικαίου Ζώων της Πολιτείας της Βιρτζίνια, Μισέλ Γουέλς.

Η βαρβαρότητα – κακοποίηση ζώων πέρα από αποτρόπαιη, καταδικαστέα, με ποινικές συνέπειες ενέργεια μπορεί να αποτελεί την κορυφή του παγόβουνου για μια σκοτεινή αλληλουχία βίαιων, παραβατικών ακόμα και εγκληματικών συμπεριφορών. Πίσω από την κακοποίηση ενός ζώου μπορεί να κρύβεται η κακοποίηση ενός παιδιού ή μίας γυναίκας. Η βαρβαρότητα απέναντι στα ζώα ενδέχεται να σηματοδοτεί άτομο με ψυχοπαθητική προσωπικότητα.

Η υπόθεση ενός παιδιού που βασανίζει ένα ζώο μπορεί να έχει ένα βαθύ υπόβαθρο κακοποίησης ή έκθεσης σε σκηνικά ενδοοικογενειακής βίας. Οπως επισήμαναν άλλωστε ειδικοί, τα παιδιά δεν σκοτώνουν ή βασανίζουν στα καλά καθούμενα ζώα. Η συγκεκριμένη συμπεριφορά πιθανόν να εκπέμπει σήμα κινδύνου για το ίδιο το παιδί ως θύτη και θύμα. Ενδέχεται να παραπέμπει σε μια αλυσίδα γεγονότων, είτε ότι το παιδί είναι και το ίδιο θύμα βίας και κακοποίησης την οποία αντιγράφει και εκτονώνει ή έχει εκτεθεί σε σκληρές σκηνές στο οικογενειακό του περιβάλλον.

Απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα που μπορεί να οδηγήσουν σε συσχετισμούς καλούνται να δώσουν με την έρευνα προσεγγίζοντας σύγχρονες μεθόδους οι αστυνομικοί που χειρίζονται αυτής της κατηγορίας τα αδικήματα. Και αυτός είναι ο σκοπός της εκπαίδευσης στελεχών της ΕΛ.ΑΣ. από τους αμερικανούς εμπειρογνώμονες.

Και δικαστές. Η άμεση σχέση της κακοποίσης των ζώων με τη βαριά εγκληματικότητα και την κακοποίηση παιδιών και γυναικών, βρέθηκε και στο επίκεντρο εκδήλωσης που οργανώθηκε από την Εισαγγελία του Αρείου Πάγου με πρωτοβουλία της εισαγγελέως Ξένης Δημητρίου. Η ενημέρωση – εκπαίδευση των εισαγγελικών λειτουργών σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, στην οποία προήδρευσε η ίδια η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, έγινε εκτός από τη Μισέλ Γουέλς και από τη Νικόλ Μπλάμπεργκ, επικεφαλής της Μονάδας Παιδικής Κακοποίησης της Εισαγγελίας Νέας Υόρκης, ενώ το πρόγραμμα της εκπαίδευσης των εισαγγελικών λειτουργών οργάνωσαν η Πανελλήνια Φιλοζωική Ομοσπονδία (πρόεδρος η Ειρήνη Μολφέση) και η μη κυβερνητική οργάνωση Συμμαχία για την Ελλάδα (πρόεδρος ο Γιώργος Καλούδης).

Ο τζόγος του αίματος. Την υψηλότερη βαθμίδα κακοποίησης αποτελούν οι κυνομαχίες, ο τζόγος του αίματος, οι οποίες αποδεδειγμένα συνδέονται με το οργανωμένο έγκλημα. Οπως τόνισε χαρακτηριστικά στην παρουσίαση του προγράμματος εκπαίδευσης η επικεφαλής της ομάδας των αμερικανών εμπειρογνωμόνων, σε υπόθεση διοργάνωσης κυνομαχιών που εξιχνιάστηκε πρόσφατα στη Βιρτζίνια οι οργανωτές αποκόμισαν κέρδη πάνω από 1.000.000 δολάρια, εκ των οποίων τα 100.000 κατασχέθηκαν στην αρένα.