Επενδύσεις στον βάλτο με τα ρουσφέτια

Από το Ελληνικό έως τις Σκουριές και από την Κασσιόπη μέχρι τη Ζάκυνθο, τα αεροδρόμια και την αξιοποίηση των ακινήτων του Δημοσίου, ένας επενδυτικός βάλτος διευρύνεται ανεξέλεγκτα, υπονομεύοντας τις προοπτικές ανάπτυξης της χώρας.

Κάθε φορά που ο Πρωθυπουργός ανοίγει έναν επενδυτικό φάκελο ξεπροβάλλουν διεκδικήσεις, συντεχνίες και υποσχέσεις που ο ίδιος προεκλογικά και μετεκλογικά καλλιέργησε, ακυρώνοντας σήμερα το επενδυτικό αφήγημα που επιχειρεί να στήσει μπροστά στα αδιέξοδα της κυβερνητικής πολιτικής.

Το φιάσκο διαρκείας με την επένδυση στο Ελληνικό, το κατενάτσιο υπουργών που αντιστέκονται στη μεταφορά δικών τους ακινήτων στο Υπερταμείο, μεταξύ των οποίων ο Πάνος Καμένος, και τα όσα συμβαίνουν στη Χαλκιδική αποκαλύπτουν προσωπικές ατζέντες στελεχών, διαχειριστική ανεπάρκεια και φόβο του πολιτικού κόστους, με αποτέλεσμα το Μαξίμου να εμφανίζεται σαν να βρίσκεται σε κατάσταση μόνιμου αιφνιδιασμού.

Στο Ελληνικό, ο Πρωθυπουργός εμφανίζεται να επιχειρεί να προωθήσει την επένδυση, αντιλαμβάνεται τον πολλαπλό αρνητικό αντίκτυπο από ένα ολοκληρωτικό ναυάγιο, έχει ωστόσο εγκλωβιστεί για μια ακόμη φορά από το αντάρτικο στον ΣΥΡΙΖΑ στο οποίο συμμετέχουν και πρωτοκλασάτοι υπουργοί του. Και μπορεί ο Στέργιος Πιτσιόρλας να δηλώνει ότι το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο έχει γνωμοδοτική αρμοδιότητα και άρα η απόφασή του δεν δεσμεύει την κυβέρνηση, ακόμη και αν αυτό κηρύξει κάποια σημεία του Ελληνικού ως αρχαιολογικά, αλλά η αλήθεια είναι πιο περίπλοκη. Εφόσον η κυβέρνηση αγνοήσει τη γνωμοδότηση του ΚΑΣ, θα βρεθεί αντιμέτωπη με την προσφυγή στο ΣτΕ του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, που σημαίνει μήνες καθυστερήσεων, με αβέβαιη έκβαση. Οπως και να έχει, έρχεται μια «κολασμένη» εβδομάδα για τη τύχη του έργου. Τη Δευτέρα, εκτός απροόπτου, αναμένεται η απόφαση της Επιτροπής Δασικών Αμφισβητήσεων για το περίφημο «δάσος» των 37 στρεμμάτων. Την Τρίτη, το Ελληνικό εισάγεται για τέταρτη συνεχόμενη φορά στο ΚΑΣ. Δείγμα για το πώς αντιλαμβάνεται τη σημασία του θέματος η υπ. Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου είναι ότι ταξίδεψε χθες στο Βερολίνο, όπου και θα παραμείνει ώς τις 12 Οκτωβρίου, προκειμένου να συμμετάσχει στην παράσταση του αμερικανού σκηνοθέτη Μπομπ Γουίλσον «Ο Λούθηρος χορεύει για τους θεούς». Στο τραπέζι του ΚΑΣ βρίσκονται δύο σενάρια, και τα δύο αρνητικά για την επένδυση. Ενώ μέχρι σήμερα το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβεί ήταν η κήρυξη συνολικά 13 σημείων ως αρχαιολογικών (αμαξοστάσιο του τραμ, λόφος Χασάνι κ.λπ.) στη ΒΑ περίφραξη του ακινήτου, τώρα τα μέλη του ΚΑΣ θα κληθούν να τοποθετηθούν επί της πρότασης κήρυξης ακόμη και ολόκληρου του Ελληνικού ως αρχαιολογικής ζώνης, καθώς και μεγάλου μέρους έκτασης των όμορων δήμων. Είτε κηρυχθεί ως αρχαιολογική ζώνη το 10% του πρώην αεροδρομίου είτε το 20% είτε το 30% είτε το 50%, σε όλες τις περιπτώσεις δυναμιτίζεται το έργο. Ο επενδυτής θα πρέπει να αλλάξει τα σχέδιά του και τέτοια πρόταση δεν διαφαίνεται. Η άποψή του, όπως έχει ήδη αποτυπωθεί, είναι ότι η σύναψη του μνημονίου μεταξύ υπ. Πολιτισμού και Ελληνικόν ΑΕ για τις πρόνοιες τις οποίες αυτός θα λαμβάνει κάθε φορά που θα εντοπίζονται αρχαία (μοντέλο μετρό της Αθήνας) έγινε ακριβώς για να ξεπεραστούν τα όποια εμπόδια. Η φωτογραφία της στιγμής δείχνει ότι πράγματι, σύμφωνα με τη λογική της Μαρίας Βλαζάκη, όσοι αντιδρούν με την επένδυση για την ώρα κερδίζουν.

Μια ακριβώς εβδομάδα μετά την έναρξη του περίφημου «εποικοδομητικού» διαλόγου μεταξύ κυβέρνησης και Eldorado Gold ουδεμία πρόοδος φαίνεται να έχει συμβεί. Συναντήσεις έχουν πραγματοποιηθεί, ωστόσο δεν έχει ακόμη ανακοινωθεί κάτι συγκεκριμένο που να οδηγεί προς την κατεύθυνση επίλυσης του αδιεξόδου και χορήγησης της άδειας για τις Σκουριές. Ο χρόνος μετρά αντίστροφα και οι Καναδοί αναμένουν πάντα την έκδοση της επίμαχης άδειας, αφού διαφορετικά θα επανεξετάσουν τα επενδυτικά τους σχέδια, όπως είχαν ανακοινώσει πριν από περίπου μια εβδομάδα. Αν και δεν έχει προβεί σε κάποια ανακοίνωση, η Eldorado Gold, δεδομένου ότι λογοδοτεί στους μετόχους της, εκτιμάται ότι πρέπει να παρουσιάσει απτά αποτελέσματα εντός του προσεχούς διαστήματος. Την ίδια ώρα οι Καναδοί έχουν κάνει επανειλημμένα σαφές στην κυβέρνηση ότι η χορήγηση της συγκεκριμένης άδειας δεν συνδέεται με το θέμα της διαιτησίας, το οποίο αφορά το εργοστάσιο μεταλλουργίας που θα τροφοδοτείται από τα συμπκνώματα χρυσού των μεταλλείων της Ολυμπιάδας και των Σκουριών. Χωρίς την άδεια των Σκουριών, «τορπιλίζεται» το σχέδιο της παράλληλης ανάπτυξης των δύο μεταλλείων, που αποτελεί συστατικό στοιχείο του project. Ο διευθύνων σύμβουλος της Eldorado Gold Τζορτζ Μπερνς έχει κατ’ επανάληψη δεσμευθεί ότι με τη χορήγηση της άδειας των Σκουριών η εταιρεία πρόκειται να προσλάβει επιπλέον χίλια άτομα. Οι περιπέτειες δεν τελειώνουν εδώ. Εκρεμμεί εδώ και… δύο χρόνια η γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου για τα αρχαία που εντοπίστηκαν στο εργοτάξιο των Σκουριών. Τα μέλη του ΚΑΣ έχουν εδώ και καιρό ενημερώσει την εταιρεία ότι θα εκδώσουν τη σχετική γνωμοδότηση μόνο όταν επιλυθεί από το υπ. Περιβάλλοντος το ζήτημα της μεταλλουργίας, που χωροταξικά δεν σχετίζεται με τα αρχαιολογικά ευρήματα στις Σκουριές.

Στα περιφερειακά αεροδρόμια όλοι πίστεψαν ότι τα ζητήματα θα έκλειναν με την παράδοσή τους στη Fraport. Πολλά ωστόσο παραμένουν ανοικτά, σαν τις… τρύπες που ανοίγουν στους διαδρόμους προσγείωσης – απογείωσης κάποιων αεροδρομίων, όπως στη περίπτωση της Ρόδου. Την Πέμπτη στον καθιερωμένο έλεγχο της πίστας του Διαγόρας διαπιστώθηκε τρύπα διαμέτρου 15 επί 15 εκατοστά. Ο διάδρομος έκλεισε για τουλάχιστον μια ώρα και οι πτήσεις αναβλήθηκαν. Το περιστατικό δεν είναι το μοναδικό. Η αυτοψία των 14 αεροδρομίων δεν αποκάλυψε μόνο 12.000 καμένες λάμπες, ελλείψεις στα μέσα πυρόσβεσης και σπασμένες θύρες, αλλά και σοβαρά προβλήματα στους διαδρόμους και στα βαριά ηλεκτρολογικά μηχανήματα, απόρροια της καταπόνησης του υλικού και κυρίως της έλλειψης συντήρησης. Το πρόβλημα είναι ότι η σύμβαση παραχώρησης προβλέπει την ενεργοποίηση ειδικής ρήτρας σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι η αξία των 14 περιφερειακών αεροδρομίων έχει υποβαθμιστεί σημαντικά τη στιγμή της ανάληψής τους σε σχέση με την ημερομηνία υποβολής της προσφοράς. Οι Γερμανοί λέγεται ότι εγείρουν αποζημίωση, κάποιοι μιλούν για 70 εκατ. ευρώ. Τέτοιες διαφορές είναι συνήθεις ανάμεσα στους παραχωρησιούχους και το Δημόσιο, ούτε είναι φυσικά ελληνικό φαινόμενο. Ελληνική ωστόσο πρωτοτυπία είναι ο καθ’ ύλην αρμόδιος υπουργός να κατηγορεί δημόσια τον επενδυτή ότι «δεν καθαρίζει ούτε τις τουαλέτες», ότι η «κατάσταση στα αεροδρόμια ήταν καλύτερη πριν» ή ότι «δεν τηρεί τις συμβατικές του υποχρεώσεις». Η αιτία για το ξέσπασμα Σπίρτζη λέγεται «αεροδρόμιο Μακεδονία». Στην προκειμένη περίπτωση, το ζήτημα αφορά τα προγραμματισμένα έργα αναβάθμισης που πρόκειται να ξεκινήσει στα μέσα Οκτωβρίου το Δημόσιο. Τόσο η Fraport όπως και μεγάλοι αερομεταφορείς έχουν αποστείλει επιστολές στον υπ. Υποδομών ζητώντας να μην προχωρήσουν τα έργα, καθώς είναι περιττά και θα μειώσουν τις πτήσεις από 12 την ώρα σε 2 την ώρα και την επιβατική κίνηση κατά 75%. Σε μελέτη μάλιστα που του παρέδωσε η Fraport αναφέρεται ότι η κατάσταση του αεροδιαδρόμου είναι ικανή να εξυπηρετήσει την κίνηση για πάνω από 20 χρόνια. Ο Σπίρτζης επιμένει ότι τα έργα είναι απαραίτητα, ότι αν δεν τρέξουν το Δημόσιο θα επιστρέψει εκατοντάδες εκατ. ευρώ στην ΕΕ. Το κλίμα πάντως είναι πάλι εχθροπολεμικό.

Λίγα, και δικαίως, φάνηκαν στα τεχνικά κλιμάκια τα νούμερα για τα ακίνητα που έχει μέχρι τώρα συγκεντρώσει η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας. Πρόκειται για τη μνημονιακή δέσμευση μεταβίβασης στο Υπερταμείο των ακινήτων όλων των υπουργείων (πλην του Οικονομικών, που έχει ήδη μεταφερθεί), με ορίζοντα ολοκλήρωσης το φθινόπωρο. Στη συνάντηση λοιπόν με τους εκπροσώπους των δανειστών, την Πέμπτη, η ελληνική πλευρά τούς ενημέρωσε ότι μέχρι σήμερα έχει καταφέρει να συγκεντρώσει κάτι λιγότερο από… 100 ακίνητα. Είχαν προηγηθεί συναντήσεις της αρμόδιας επιτροπής με συνολικά έξι υπουργεία, τα Εθνικής Αμυνας, Αγροτικής Ανάπτυξης, Εργασίας, Υγείας, Εξωτερικών και Πολιτισμού. Η εξήγηση που δόθηκε στους δανειστές είναι ότι τα περισσότερα ακίνητα έχουν ήδη μεταβιβαστεί παλαιότερα στο ΤΑΙΠΕΔ και την ΕΤΑΔ, ότι απ’ όσα έχουν απομείνει τα καθαρά και εμπορεύσιμα είναι λιγοστά, ενώ εκρεμμεί και δεύτερος κύκλος συναντήσεων με τα υπόλοιπα υπουργεία. Τα κλιμάκια δεν είναι σίγουρο ότι πείστηκαν. Ζήτησαν αναλυτική αιτιολόγηση, ποια υπουργεία έδωσαν και τι, ποιους λόγους επικαλέστηκε το καθένα, τι αξία έχουν τα περιουσιακά στοιχεία που παραχώρησαν κ.ο.κ. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, το υπ. Αμυνας δεν έδωσε ούτε μισό ακίνητο, επικαλούμενο το γεγονός ότι ολόκληρη η περιουσία του ανήκει στο Ταμείο Εθνικής Αμυνας (ΤΕΘΑ) και ότι η μνημονιακή υποχρέωση εξαιρεί τα Ταμεία. Η αλήθεια είναι ότι ο Καμμένος έχει αποφασίσει να κάνει real estate του υπουργείου, αξιοποιώντας τα πάντα, από παλιά πεδία βολής έως νησιά και πρώην αεροδρόμια, μέσω δικών του υπηρεσιών. Το Αγρ. Ανάπτυξης εντόπισε αρχικά 80 ακίνητα, όμως στην πορεία έμειναν… 40, καθώς διαπιστώθηκε ότι τα υπόλοιπα 40 βρίσκονταν στην έκταση του Ελληνικού, οπότε είχαν απαλλοτροιωθεί εδώ και δεκαετίες. Το Υγείας υποστήριξε ότι και τα 2.000 ακίνητα της περιουσίας του ανήκουν στις Υγειονομικές Περιφέρειες, δηλαδή σε διαφορετικά πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, τα οποία και ξεπερνούν το αντικείμενο της επιτροπής. Το υπ. Πολιτισμού ισχυρίστηκε ότι ακόμη εξετάζει κατά πόσο τα εκατοντάδες εγγεγραμένα στο μητρώο του ακίνητα πληρούν τα κριτήρια, δηλαδή δεν είναι μουσεία ή αρχαιολογικοί χώροι. Μόνο το Εργασίας προσέφερε κάτι λιγότερο από 100 ακίνητα. Η έρευνα συνεχίζεται.