Με ενδοσκόπηση και – ενδεχομένως – αυτοκριτική ξεκινά η Χριστιανική Ενωση (CDU/CSU) την προετοιμασία της ενόψει των διαπραγματεύσεων για το σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας με τους Φιλελεύθερους (FDP) και τους Πράσινους. Η πρώτη συνάντηση ορίστηκε για τις 8 Οκτωβρίου, προκειμένου να συζητηθούν τα θέματα της μετανάστευσης και της ασφάλειας, πρώην προνομιακό πεδίο της Ενωσης, το οποίο διεκδίκησε – και εν πολλοίς κέρδισε – η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD).
Οι βαυαροί Χριστιανοκοινωνιστές (CSU) υπέστησαν την περασμένη Κυριακή βαριά ήττα, συγκεντρώνοντας μόλις 38,8%, έναντι 49,3% που είχαν πετύχει στις προηγούμενες εκλογές. Η «δεξιά της κυρίας Μέρκελ» δεν κατάφερε να εκφράσει τους πιο συντηρητικούς ψηφοφόρους, οι οποίοι έδωσαν 12,4% στο λαϊκιστικό ξενοφοβικό κόμμα AfD.
Το εκλογικό αποτέλεσμα πυροδότησε, όπως ήταν αναμενόμενο, ένταση στο εσωτερικό του CSU, ακόμη και αμφισβήτηση της ηγεσίας, λίγες εβδομάδες πριν από το συνέδριο στις 17 Νοεμβρίου και μερικούς μήνες πριν από τις εκλογές του κρατιδίου. Ο πρωθυπουργός της Βαυαρίας Χορστ Ζεεχόφερ παλεύει για την προσωπική επιβίωσή του και αποτελεί έναν από τους σοβαρότερους πονοκεφάλους για την Ανγκελα Μέρκελ.
Αγκάθι το προσφυγικό
Ενόψει των διαπραγματεύσεων για το σχηματισμό κυβερνητικού συνασπισμού, όλες οι αναλύσεις «σκοντάφτουν» στο προσφυγικό και στο πώς θα μπορέσουν να συμβιβαστούν Χριστιανοκοινωνιστές και Πράσινοι.
Στη CSU, η κακή εκλογική επίδοση έχει ερμηνευθεί ως αποδοκιμασία της προσφυγικής πολιτικής που αναγκάστηκε να δεχτεί το κόμμα, λόγω των αποφάσεων της Καγκελαρίου.
Τώρα, στελέχη της ζητούν επιτακτικά την επιβολή ανώτατου ορίου προσφύγων που μπορεί να δεχθεί η χώρα, στους 200.000 ετησίως, ενώ οι Πράσινοι – αλλά ακόμη και οι Φιλελεύθεροι – απορρίπτουν το ανώτατο όριο, αν μη τι άλλο ως αντισυνταγματικό.
Δεν θα είναι εύκολο για τον κ. Ζεεχόφερ να κάνει πίσω σε αυτό το θέμα. Ο μόνιμος «δελφίνος» του, υπουργός Οικονομικών της Βαυαρίας Μάρκους Σέντερ, απαιτεί το όριο να τεθεί ως η απόλυτη «κόκκινη γραμμή» της CSU στις διαπραγματεύσεις. Ετσι άλλωστε εξηγείται και η σπουδή του πρωθυπουργού του να μιλήσει για το προσφυγικό ήδη από το βράδυ των εκλογών, λίγο μετά την ψυχρολουσία των αποτελεσμάτων.
Στην ίδια κατηγορία, των θεωρητικά αδύνατων συμβιβασμών, περιλαμβάνεται και η απαίτηση των Πρασίνων για επανασύνδεση των προσφύγων με τις οικογένειές τους στη Γερμανία, απόφαση την οποία η CSU είχε αναβάλει για μετά τις εκλογές.
Η κυρία Μέρκελ, στην τέταρτη και πιθανότατα τελευταία θητεία της, καλείται να διαψεύσει όλους εκείνους που προβλέπουν ότι ο συνασπισμός «Τζαμάικα» δεν θα αντέξει τέσσερα χρόνια.
Οι Χριστιανοκοινωνιστές διαφωνούν με τους Πράσινους στο προσφυγικό, στο φορολογικό (τάσσονται υπέρ της επιπλέον φορολόγησης των μεγάλων επιχειρήσεων, από τις οποίες είναι… γεμάτη η Βαυαρία) και βεβαίως στις περιβαλλοντικές πολιτικές, όπου προωθούν πολύ πιο φιλόδοξη – και δαπανηρή – ατζέντα.
«Σε δυο χρόνια θα έχουν εξαντληθεί»
Οι Φιλελεύθεροι συμφωνούν σε γενικές γραμμές στα δημοσιονομικά με την CSU, αλλά διαφωνούν στο προσφυγικό, ενώ ασφαλώς απέχουν έτη φωτός στα θέματα φορολογίας με τους Πράσινους, καθώς υπόσχονται περικοπές φόρων 30 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως, κατάργηση του φόρου αλληλεγγύης για τις πρώην ανατολικές περιοχές, ενώ στην πολιτική για το περιβάλλον θεωρούν ότι ο κλάδος δεν θα πρέπει να έχει προνομιακή μεταχείριση από το κράτος, αλλά να αντιμετωπίζεται όπως κάθε άλλος τομέας επιχειρηματικής δραστηριότητας.
«Τις πιθανότητες ο συνασπισμός αυτός να αντέξει ως το τέλος της τετραετίας, τις υπολογίζω κάτω από 50% (συγκρατήστε το και αν κάνω λάθος, θα παραδεχθώ έπειτα από τέσσερα χρόνια με χαρά την ήττα μου) (…) CDU/CSU, FDP και Πράσινοι ξεκινούν ως προσωρινός συνασπισμός, του οποίου οι πρωταγωνιστές θα έχουν εξαντληθεί έπειτα από περίπου δύο χρόνια.
»Ισως μέχρι τότε η AfD να έχει απαξιωθεί αρκετά. Ισως το SPD να έχει αποφασίσει ότι η αντιπολίτευση του δίνει λιγότερα από ό,τι η συμμετοχή στην κυβέρνηση. Με βεβαιότητα τότε όμως η Καγκελάριος θα έχει αποφασίσει για τον εαυτό της ότι αρκεί ως εδώ. Το αποτέλεσμα θα ήταν νέες εκλογές, το τέλος της εποχής Μέρκελ και μια νέα κυβέρνηση – υπό τον ή την διάδοχό της», συνόψισε σε άρθρο του την επομένη των εκλογών ο αρχισυντάκτης της Frankfurter Allgemeine Zeitung, Ματίας Μιούλερ φον Μπλούμενκρον.