Με το χέρι στην τσέπη για την πληρωμή του ΕΝΦΙΑ θα βρίσκονται οι ιδιοκτήτες ακινήτων έως και τον Ιούλιο του 2018, καθώς πριν καλά καλά ξεμπερδέψουν με τον φετινό φόρο θα έρθει ο λογαριασμός για τον επόμενο.
Η προθεσμία για την πληρωμή της πρώτης δόσης έληξε την προηγούμενη Παρασκευή και τους επόμενους μήνες, έως τον Ιανουάριο, οι φορολογούμενοι θα πρέπει να πληρώσουν τις επόμενες τέσσερις δόσεις του φόρου. Το μαρτύριο του ΕΝΦΙΑ, όμως, δεν τελειώνει εκεί. Αμέσως μετά, από τον Μάρτιο 2018, όπως προβλέπει το επικαιροποιημένο Μνημόνιο, θα αρχίσει η καταβολή του ΕΝΦΙΑ για το 2018 σε πέντε μηνιαίες δόσεις, που θα διαρκέσουν έως και τον Ιούλιο, τον μήνα που επίσης θα πρέπει να καταβληθει και η πρώτη δόση του φόρου εισοδήματος και έπεται συνέχεια…
Παράλληλα ο ΕΝΦΙΑ του 2018 δεν θα έρθει μόνο νωρίτερα από κάθε άλλη φορά, αλλά προβλέπεται ότι θα είναι φουσκωμένος για τους έχοντες μεσαία και κυρίως μεγάλη ακίνητη περιουσία, σύμφωνα με τα σενάρια που βρίσκονται στο τραπέζι και αφορούν τις αλλαγές για το νέο σύστημα αντικειμενικών τιμών των ακινήτων αλλά και τους συντελεστές του φόρου. Ταυτόχρονα, η απόκτηση πρώτης κατοικίας, οι γονικές παροχές, δωρεές και κληρονομιές θα γίνουν ακριβότερες καθώς σχεδιάζεται κούρεμα στα αφορολόγητα όρια, ενώ ντόμινο ανατροπών θα προκληθεί και σε άλλους φόρους και τέλη που επιβάλλονται στα ακίνητα, όπως τα τεκμήρια διαβίωσης για τις κατοικίες και το τέλος ακίνητης περιουσίας.
Ειδικότερα ο ΕΝΦΙΑ του 2018 θα υπολογιστεί με βάση τις νέες αντικειμενικές τιμές των ακινήτων, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις θα είναι μικρότερες από τις σημερινές προκειμένου να προσεγγίσουν τις εμπορικές τιμές που ισχύουν στην αγορά. Ωστόσο, οι ιδιοκτήτες ακινήτων που περιμένουν μείωση των φορολογικών επιβαρύνσεων με την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών και κυρίως τη μείωση στις τιμές ζώνης, που σήμερα υπερβαίνουν τις εμπορικές τιμές σε ποσοστό που αγγίζει ακόμη και το 70% των ακινήτων, θα πρέπει να κρατούν μικρό καλάθι. Η αναπροσαρμογή θα συνοδευτεί από αυξήσεις φορολογικών συντελεστών, μείωση ενδεχομένως του αφορολόγητου ορίου των 200.000 ευρώ για τον συμπληρωματικό φόρο, ενώ δεν αποκλείονται αλλαγές στις εκπτώσεις και τις απαλλαγές που ισχύουν σήμερα στον ΕΦΝΙΑ.
Θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι κάποιοι, ειδικά οι έχοντες μεγαλύτερη ακίνητη περιουσία, θα κληθούν να πληρώσουν περισσότερα σε σχέση με φέτος. Και αυτό γιατί ο ΕΝΦΙΑ θα πρέπει κάθε χρόνο να φέρνει στα δημόσια ταμεία έσοδα τουλάχιστον 2,65 δισ. ευρώ. Ετσι όποια μείωση γίνει στις αντικειμενικές αξίες θα καλυφθεί με παρεμβάσεις στους συντελεστές και τα αφορολόγητα όρια.
ΔΥΣΚΟΛΗ Η ΕΞΙΣΩΣΗ. Αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών για να πλησιάσουν τις εμπορικές τιμές σημαίνει στην πράξη:
1. Αυξήσεις στις τιμές των φτηνότερων ακινήτων της χώρας. Μετά την τελευταία αλλαγή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων, τον Ιανουάριο του 2016, οι «χαμηλές» τιμές ζώνης μέχρι 600 ευρώ δεν πειράχθηκαν. Οι τιμές που λαμβάνει υπόψη της η Εφορία για τις μεταβιβάσεις ακινήτων στις περιοχές αυτές βρίσκονται κάτω ακόμη και από το ελάχιστο κόστος κατασκευής των οικοδομών, το οποίο κινείται στα 1.000 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο. Ετσι για τις περιοχές που οι τιμές ζώνης βρίσκονται σήμερα στην περιοχή των 600-800 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο αναμένεται αυξηθούν και να προσεγγίζουν τα 900-1.000 ευρώ το τ.μ.
2. Μείωση των τιμών για τις άλλοτε ακριβές περιοχές: από Εκάλη και Κηφισιά μέχρι Φιλοθέη και Ψυχικό. Στα χρόνια τις κρίσης οι εμπορικές τιμές των ακινήτων στις περιοχές αυτές κατέρρευσαν. Οι αντικειμενικές αξίες όμως έμειναν στο ύψος τους. Ολες οι περιοχές με τιμή ζώνης άνω των 4.000 ευρώ το τετραγωνικό έχουν την ίδια αντικειμενική αξία εδώ και 10 χρόνια, παρά τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Η ευθυγράμμιση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων με τις εμπορικές τιμές είναι δύσκολο εγχείρημα. Σε μια αγορά ακινήτων με λιγοστές αγοραπωλησίες και πωλήσεις σε «σκοτωμένες» τιμές λόγω οικονομικής ασφυξίας των ιδιοκτητών τους, είναι αδύνατον να δημιουργηθεί μια αξιόπιστη βάση δεδομένων με τις τιμές που επικρατούν σήμερα στην αγορά.
Ακόμη όμως πιο δύσκολη είναι η απόφαση για την κυβέρνηση, ύστερα από την επιβολή μέτρων ύψους 14,5 δισ. του τρίτου Μνημονίου, να φέρει νέες επιβαρύνσεις στους φορολογουμένους που κατοικούν σε φτηνές περιοχές και μειώσεις στη φορολογητέα αξία των ακριβότερων ακινήτων της χώρας. Οι αντιδράσεις θα είναι μεγάλες, αφού η κυβέρνηση που υποτίθεται ότι θα καταργούσε τον ΕΝΦΙΑ θα εμφανιστεί να κάνει μειώσεις στους έχοντες ακριβά ακίνητα.
Η συντονιστική επιτροπή που έχει αναλάβει το έργο της αναπροσαρμογής των αντικειμενικών αξιών μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου έχει αρχίσει να εξετάζει το μοντέλο που θα δώσει τις νέες τιμές στα ακίνητα όλης της χώρας. Ομως ο χρόνος πιέζει ασφυκτικά και παρά το γεγονός ότι στην Καραγεώργη Σερβίας δεν συζητούν το ενδεχόμενο οριζόντιων παρεμβάσεων στις τιμές ζώνης, τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί.