Η Ιερουσαλήμ του Κουντέλκα

Eνας στρατιώτης βαριά οπλισμένος στέκεται δίπλα σε σιδερένια οδοφράγματα κι επιβλέπει πολίτες που περνούν το σημείο ελέγχου στο μεγάλο τείχος πίσω του. Eνας ψηλός ασπρομάλλης με γυαλιά κι έχοντας κρεμασμένες φωτογραφικές μηχανές απ’ τον λαιμό και τον ώμο του τον πλησιάζει και του δίνει το χέρι. «Το όνομά μου είναι Γιόζεφ» λέει ο άνδρας. «Γιόζεφ τι;» του απαντάει ο στρατιώτης ενώ ανταποδίδει τον χαιρετισμό. «Κουντέλκα. Είμαι τσέχος φωτογράφος» συνεχίζει σταθερά ο ασπρομάλλης που προδίδει πια φανερά το επάγγελμά του από το μπεζ χαρακτηριστικό γιλέκο των φωτορεπόρτερ. «Και συμμετέχεις στο Magnum;» τον ρωτάει ζωηρά πια ο στρατιώτης ενώ ρουφά μια γουλιά καφέ. «Ναι» του επιβεβαιώνει ο φωτογράφος μ’ έναν ήρεμο τόνο.

Σκηνές όπως αυτή δίνουν τον τόνο της αφήγησης στο ντοκιμαντέρ «Koudelka shooting holy land», βάζοντας τον θεατή στην ιστορία από τα πρώτα κιόλας πλάνα. Αν και ο τελευταίος βρίσκεται χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά. Και συγκεκριμένα στη Θεσσαλονίκη.

Η βραβευμένη ταινία του Γκιλάντ Μπαράμ θα προβληθεί στο πλαίσιο του 52ου Φεστιβάλ Δημητρίων της συμπρωτεύουσας, δίνοντας στο κοινό την ευκαιρία να «ακολουθήσει» τις δημιουργικές αναζητήσεις του θρυλικού τσέχου φωτογράφου Γιόζεφ Κουντέλκα κατά τη διαδρομή του στο Ισραήλ και στην Παλαιστίνη.

Ο Κουντέλκα, έχοντας μεγαλώσει πίσω από το Σιδηρούν Παραπέτασμα κι έχοντας γαλουχηθεί στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου, γνώρισε για τα καλά τι σημαίνει να βρίσκεσαι στην άλλη πλευρά. Ετσι, τέσσερις δεκαετίες μετά την εικονική αποτύπωση της σοβιετικής εισβολής στην πρωτεύουσα της τότε Τσεχοσλοβακίας το 1968, ο φωτογράφος του πρακτορείου Magnum αποφασίζει να αναζητήσει τα ίχνη ενός σύγχρονου τείχους που αποκλείει την Παλαιστίνη από τους Ισραηλινούς.

Βλέποντας την ύψους εννιά μέτρων ισχυρή κατασκευή στη Δυτική Οχθη, την οποία κατασκεύασε μεθοδικά το Ισραήλ, δεν μένει ασυγκίνητος. Ξεκινάει λοιπόν ένα τετραετές ταξίδι στην περιοχή κι ένα φωτογραφικό πρότζεκτ, το οποίο ο ίδιος ονόμασε «Το Τείχος: ισραηλινά και παλαιστινιακά τοπία» και τον έφερε για ακόμα μία φορά αντιμέτωπο με τη σκληρή πραγματικότητα της βιαιότητας και των συρράξεων.

Ο ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ ΓΚΙΛΑΝΤ ΜΠΑΡΑΜ. Πίσω από την κάμερα βρίσκεται ο ισραηλινός βοηθός του στο εγχείρημα αυτό, ο Γκιλάντ Μπαράμ, ο οποίος τον ακολουθεί στο ταξίδι του στους Αγίους Τόπους και τον καταγράφει επί το έργον. Βλέποντάς τον να περνάει από το ένα αινιγματικό τοπίο στο άλλο, ο σκηνοθέτης παραδέχεται πως υπνωτίστηκε από τους τρόπους και τη φωτογραφική δεινότητα του Κουντέλκα.

Σε κάθε σημείο όπου σταματούν οι δυο τους, μια νέα σκηνή ξεδιπλώνεται και σταδιακά η εικόνα συστήνει στον θεατή τον τρόπο με τον οποίο ο σημαντικός φωτογράφος δουλεύει παράλληλα με την αντίληψή του για τον ίδιο τον κόσμο και τους ανθρώπους που συναντάει στη διαδρομή του. Ο ίδιος είναι τρομερά σχολαστικός και επανέρχεται σε μια τοποθεσία για να φωτογραφίσει ξανά μέχρι να είναι ευχαριστημένος από το αποτέλεσμα.

Το ντοκιμαντέρ καταγράφει έναν ξεχωριστό διάλογο ανάμεσα στην κινηματογράφηση του Μπαράμ και τις σταθερές φωτογραφίες του Κουντέλκα, μιας και ο σκηνοθέτης τοποθετεί τον πρωταγωνιστή του στο κάδρο των προσωπικών του συνθέσεων.