Είναι, δίχως άλλο, μια από τις πιο ωραίες ανακαλύψεις των τελευταίων χρόνων. Από αυτή και μόνο την άποψη η απονομή του Νομπέλ Φυσικής στους Ράινερ Βάις, τον Μπάρι Μπάρις και τον Κιπ Θορν για τις παρατηρήσεις τους σχετικά με τα βαρυτικά κύματα δεν αποτελεί έκπληξη. Τα βαρυτικά κύματα και η ιδέα ότι παράγονται από τη σύγκρουση δυο μαύρων τρυπών είχαν εξάλλου ερεθίσει τη φαντασία ειδικών και μη από τότε που εμφανίστηκαν στη θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν. Αυτός είχε εξηγήσει ότι υπάρχουν, ότι κινούνται στο Σύμπαν με την ταχύτητα του φωτός και ότι προκαλούν μια εξαιρετικά μικρή παραμόρφωση του χώρου και του χρόνου απ’ όπου περνούν.
Αυτή όμως ήταν μόνο η θεωρία –κανένας δεν τα είχε δει. Και ήρθαν οι τρεις επίγονοι του Αϊνστάιν για να αποδείξουν ότι υπάρχουν πραγματικά. Πώς; Με τον εντοπισμό τους. Η σημαδιακή ημερομηνία ήταν η 14η Σεπτεμβρίου του 2015, ενώ η πηγή όπου εντοπίστηκαν βρισκόταν σε απόσταση 1,3 δισεκατομμυρίων ετών φωτός. Ηταν μια ανακάλυψη που παρομοιάστηκε με έναν πραγματικό τεχνικό άθλο. Και διέψευσε τον ίδιο τον Αϊνστάιν, ο οποίος πίστεψε ότι ποτέ δεν μπορούσαν οι επίγονοί του να εντοπίσουν τα βαρυτικά κύματα.
Οι τρεις νέοι νομπελίστες είχαν διαφορετική άποψη ήδη από τη δεκαετία του ’70. Οι Βάις, Μπάρις και Θορν εκτιμούσαν ότι η μέτρησή τους είναι εφικτή. Και το εργαλείο που χρησιμοποίησαν, ο ανιχνευτής LIGO, δεν διέψευσε τις προσδοκίες τους. O LIGO (Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory, Παρατηρητήριο Βαρυτικών Κυμάτων με Συμβολομετρία Λέιζερ) είναι εγκατεστημένος στις Ηνωμένες Πολιτείες και αποτελείται από δυο διατάξεις σε σχήμα Γ, οι οποίες απέχουν μεταξύ τους χιλιάδες χιλιόμετρα.
Μια ακτίνα λέιζερ αντανακλάται στο εργαλείο, ενώ υπερευαίσθητα μηχανήματα μετρούν τις διαφοροποιήσεις στην απόσταση που χρειάζεται η ακτίνα για να διασχίσει δυο σταθερά σημεία. Θεωρητικά, πρόκειται για αποκλίσεις οι οποίες είναι χιλιάδες φορές μικρότερες σε μέγεθος από τον πυρήνα του ατόμου και παράγονται από τα βαρυτικά κύματα καθώς διασχίζουν τη Γη. Για να αποδειχθεί πάντως η θεωρία στην πράξη χρειάστηκε να λάβουν μέρος στο πρόγραμμα περισσότεροι από 1.000 επιστήμονες, οι οποίοι προέρχονταν από είκοσι και πλέον χώρες.
Ράινερ Βάις
Γεννημένος το 1932, ομότιμος καθηγητής Φυσικής στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης και πρόεδρος της ομάδας εργασίας COBE.
Μπάρι Μπάρις
Γεννημένος το 1936, καθηγητής Πειραματικής Φυσικής στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνιας.
Κιπ Θορν
Γεννημένος το 1940, καθηγητής της Θεωρητικής Φυσικής στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνιας, θεωρείται ως ένας από τους κορυφαίους ειδικούς παγκοσμίως στις αστροφυσικές πτυχές της θεωρίας της σχετικότητας.
