Ο μέγας Καβαλιέρε Μερλουσκόνι στα 81 του έτη και παρά τα αλλεπάλληλα σκάνδαλα, ετοιμάζεται να επιστρέψει πλησίστιος και λαγνοβαρής (ως ανέκαθεν) στα ερωτικο-πολιτικά πράγματα και να διεκδικήσει πάλι την πρωθυπουργία –πού το περίεργο; Γέρος ανίκατε μάχαν. Εδώ υπάρχουν άλλοι, ενός αιώνα άνθρωποι, που δικαίως ακόμα ερωτεύονται και έχουν μακροπρόθεσμες πολιτικές φιλοδοξίες –όπως ο ενενηντάρης που του έδωσε ο γιατρός καινούργια φάρμακα και αυτός ρώτησε:
–Γιατρέ, αυτά θα τα παίρνω εφ’ όρου ζωής;
Εξάλλου, είδαμε «πολλής μελάνης χύσιν» περί του νέου και του παλιού, αλλά διαπιστώσαμε πως το θέμα της παλιατζούρας δεν έχει σχέση με την ηλικία –εάν νεαρός πολιτικός φέρει ιδεολογήματα τετελεσμένα και εν γένει πάσχει από σκωρίαση ιδεών, τι να τα κάνει τα βιολογικά νιάτα; Ολα παίζονται μέσα στο μυαλό, κι αν αυτό έχει διαποτιστεί από πεθαμένο λικέρ, τότε πάει τζάμπα και η νεότητα του σώματος. Είναι ένας παιδαριογέρων.
Και η Ιστορία το αποδεικνύει –ας πούμε ο Αντίγονος ο Μονόφθαλμος, επίγονος βασιλιάς του Μεγάλου Αλεξάνδρου, έπεσε μαχόμενος πλήρης τραυμάτων στη Φρυγία κατά των άλλων επιγόνων Σελεύκου και Λυσιμάχου, σε ηλικία 81 ετών (ίδια με του Καβαλιέρε), όπως αφηγείται ο περίφημος Ιερώνυμος απ’ την Καρδία της Θράκης. Στη συνέχεια έπεσε και ο Λυσίμαχος πολεμώντας κατά του Σελεύκου (συνέχισε την εμφύλια παράδοση) ογδοηκοντούτης.
Ο Ιέρων, τύραννος των Συρακουσών, πέθανε στα ενενήντα του, αφού βασίλευσε εβδομήντα χρόνια (πιο πολλά και από τον Φιντέλ), από νόσημα –καθώς αναφέρει ο Λουκιανός στην πραγματεία του περί «Μακροβίων».
Ο Φιλέταιρος, καίτοι ευνούχος, ίδρυσε πρώτος τη βασιλεία της Περγάμου και κατείχε την εξουσία μέχρι που πέθανε στην ηλικία των ογδόντα κι αυτός –μάλλον η εξουσία ενυδατώνει τους ιστούς, είναι αντιγηραντική, γι’ αυτό και οι σημερινοί δυσκολεύονται να την αφήσουν.
Ανέκαθεν η πολιτική ισχύς δρούσε ως ελιξίριο στον κάθε αλητήριο. Παράδειγμα ο Αριαράθης, βασιλιάς των Καππαδοκών που θα έπιανε τουλάχιστον τα ενενήντα, αν δεν συλλαμβάνονταν στη μάχη εναντίον του Περδίκκα, και δεν ανασκολοπιζόταν στα ογδόντα δύο του. Τηλικούτος και μια χαρά τα πήγαινε με τα ακόντια.
Ο ιστορικός Ισίδωρος ο Χαρακηνός (1ος αι. μ.Χ.) υποστηρίζει ότι ένας Αρταξέρξης, βασιλιάς των Περσών, δολοφονήθηκε απ’ τον αδερφό του Γώσιθρο, σε ηλικία ενενήντα τριών ετών –ο αδερφός του να ήταν μεγαλύτερος, ή, ας πούμε, νεότερος; Αυτό είναι σχετικό, διότι ρώτησαν έναν ενενηντάχρονο τι θα ήθελε περισσότερο στη ζωή του κι αυτός απάντησε: «Να ήμουνα ογδόντα ετών».
Υπάρχουν βέβαια και οι περιπτώσεις αξιοπρέπειας, όπως ο Δημόκριτος ο Αβδηρίτης, που πέθανε εκατόν τεσσάρων ετών από εκούσια ασιτία. Ισως είχε βαρεθεί, ο άνθρωπος, να κάνει φορολογικές δηλώσεις. Ενώ ο Ζήνων ο επικεφαλής των Στωικών, μια μέρα που πήγαινε στην αγορά σκόνταψε κι έπεσε καταγής, λέγοντας: «Γη, γιατί με καλείς;» Και γύρισε σπίτι του και αποφάσισε να πεθάνει κι αυτός από ασιτία, όπως και ο σοφιστής Γοργίας –βέβαια, αυτοί οι τρεις άνδρες δεν κατείχαν πολιτική εξουσία. Αν εξουσίαζαν ίσως να ζούσαν περισσότερο χάριν της ισχύος.
Ο Ιερώνυμος που αναφέραμε πριν, απ’ τη Θράκη, ιστορικός και στρατηγός των Επιγόνων, συμπολεμιστής του περίφημου Ευμένη, που έλαβε μέρος σε πολλές μάχες και ήταν γεμάτος τραύματα, απήλθε σε ηλικία εκατόν τεσσάρων ετών, κοτσονάτος και διαυγέστερος εφήβου, όπως λέει ο Αγαθαρχίδης. Χρόνια σαν τα πουλιά.
Και στις μέρες μας έφυγαν πλήρεις ημερών ο Ζολώτας, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης και άλλοι, ενώ πλησιάζει τους εκατό ενιαυτούς ο Μανώλης Γλέζος (ζωή να έχει ο άνθρωπος) συνεχίζοντας να βγάζει ανακοινώσεις για τις γερμανικές αποζημιώσεις και να πολεμάει τον ιμπεριαλισμό, μην πηγαίνοντας στην εκδήλωση για τον Μακρόν. Διότι μακρόν προ βραχέος περισπάται.
Μην ξεχνούμε δε ότι ο Ισοκράτης έγραψε Πανηγυρικό στα ενενήντα έξι του, ως ισοκράτημα στον ίλιγγο του χρόνου. Ενδιαφέρον έχει και η περίπτωση του τραγικού ποιητή Σοφοκλή, όπως αναφέρει ο Λουκιανός, ο οποίος πνίγηκε στα ενενήντα πέντε του από ρόγα σταφυλιού. Λίγα χρόνια πριν τον ενήγαγε ο γιος του στο δικαστήριο κατηγορώντας τον για γεροντική άνοια. Και ο ποιητής διάβασε μπροστά στους δικαστές τον Οιδίποδα επί Κολωνώ για να δείξει την πνευματική του υγεία –το δικαστήριο τελικά αποφάνθηκε ότι ο μόνος παράφρων ήταν ο γιος του. Αρα, δεν παίζουν ρόλο τα χρόνια και αυτά περί παλαιού και νέου στην πολιτική είναι ανούσια κλισέ –πολύ περισσότερο δεν παίζει ρόλο η ηλικία στον έρωτα, τώρα που υπάρχει και η φαρμακο-τεχνολογία και οι πλαστικές μπορούν να σε ξανακάνουν τσίλικο.
(Αν πετύχει η επέμβαση και δεν γίνεις Μπρέζνιεφ).
Βέβαια νέες πολιτικές ιδέες δεν υπάρχουν, παρά μόνο σχετικά νεότερες και σχετικά παλιότερες, ή νεκρές. Ζούμε στα απόνερα των μεγάλων ιδεών, κι αυτό είναι ένα μέγα θέμα –οπότε αν ένας ηγέτης είναι νέος ή όχι ποσώς ενδιαφέρει. Από μια άποψη ναι, εφόσον υπάρχουν χώρες που έχουν Γερουσία, όμως καμιά ένα σώμα Νεότητας. Αλλά το στερεότυπο περί νέων περνάει ακόμα παγκοσμίως εφόσον στις εκλογές συμμετέχουν και η λίμπιντο, το σεξ, η ομορφιά, ο μαχητικός προγναθισμός και το ωραίο κούρεμα. (Το διασημότερο ήταν εκείνο του Τζακ Κένεντι. Ισως το πιο αντιτουριστικό εκείνο της Αναγνωστοπούλου).
Λέγεται πως ο δαιμόνιος Αλκιβιάδης πέτυχε πολιτικά και λόγω της νεότητας και της έξοχης ομορφιάς του –είχε εραστές σε όλη την Ελλάδα. Σίγουρα το κάλλος παίζει πάντα κάποιο ρόλο, αλλά μην ξεχνούμε πως στην αρχαιοελληνική κλίμακα της αισθητικής πρώτο δεν έρχεται το Ωραίον, αλλά το Τρομερόν. Εκείνο που προκαλεί δέος, που εκπέμπει δύναμη, ισχύ. Είναι αρχετυπικό θέμα: οι γυναίκες προτιμούν τους ισχυρούς κι όχι τους άντρες-μανεκέν.
Επομένως η μεγάλη ηλικία δεν παίζει ρόλο, αν υπάρχει η έσω (ή έξω) δύναμη. Εξάλλου, όπως γράφει κι ο Δημήτρης Καλοκύρης, «έχεις ένα επιπλέον προνόμιο όταν είσαι εβδομήντα χρονών: κανείς κωλόγερος δεν σου ζητάει τη θέση στο λεωφορείο».