Ο Εμανουέλ Μακρόν επισκέφθηκε την Τρίτη ένα εργοστάσιο της Whirlpool στην Αμιένη που είχε γίνει «διάσημο» στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, όταν δέχθηκε ταυτόχρονα επίσκεψη και από τον ίδιο και από τη Μαρίν Λεπέν. Το εργοστάσιο σώθηκε, ο γάλλος πρόεδρος επέστρεψε θέλοντας να γιορτάσει την ανακτημένη «επένδυση» και «ελκυστικότητα». Την επομένη, επισκέφθηκε το Εγκλετόν της Κορέζ, προκειμένου να εγκαινιάσει τις εργασίες ανακαίνισης μιας επαγγελματικής σχολής και να σημάνει «την έναρξη μιας μάχης για να τελειώνουμε με τη γαλλική ηττοπάθεια»: επόμενο μεγάλο σχέδιο στη λίστα του είναι η μεταρρύθμιση της επαγγελματικής κατάρτισης, της μάθησης και της ασφάλισης ανεργίας. Τι έμεινε όμως τελικά από αυτό το διήμερο; Μία και μόνο φράση του, αντίστοιχη με εκείνη που είχε πει από την Αθήνα περί «τεμπέληδων» –και η οποία προκάλεσε αντίστοιχο σάλο.

Στο Εγκλετόν, τον «περίμεναν» εκτός των άλλων καμιά εκατοστή διαδηλωτές, τοπικοί προύχοντες και εργαζόμενοι σε ένα κοντινό εργοστάσιο κατασκευής αυτοκινητικού εξοπλισμού, το GM & S, που τέθηκε υπό δικαστική εκκαθάριση τον Ιούνιο και πέρασε τον Σεπτέμβριο στα χέρια του ομίλου GMD, αλλά μόνο με 120 εργαζομένους από τους 277 που διέθετε. Διαδηλωτές επεχείρησαν να προσεγγίσουν τον Μακρόν, αστυνομικοί τούς απώθησαν, ξέσπασαν και κάποια επεισόδια. Την ίδια περίπου ώρα, εντός της σχολής, ο γάλλος πρόεδρος συνομιλούσε με τον Αλέν Ρουσέ, τον σοσιαλιστή περιφερειάρχη της Νέας Ακουιτανίας. Ο τελευταίος τού παραπονιόταν πως δεν βρίσκονται άνθρωποι να εργαστούν σε ένα χυτήριο περίπου 30 χιλιόμετρα μακριά. «Αντί να “foutre le bordel”», του απάντησε με ενοχλημένο ύφος ο Μακρόν, «κάποιοι θα έκαναν καλύτερα να πάνε να δουν αν μπορούν να βρουν δουλειά εκεί. Γιατί υπάρχουν κάποιοι που έχουν τα προσόντα να το κάνουν και δεν είναι μακριά τους».

Αυτό το «foutre le bordel» είναι που έκανε όλη τη ζημιά: παρότι μπαίνει κανείς στον πειρασμό να το αποδώσει ως «τα κάνουν πουτάνα», στα γαλλικά δεν είναι τόσο «βαρύ», είναι ακριβώς στο πέρασμα ανάμεσα στο αθυρόστομο αλλά επιτρεπτό, και στο χυδαίο. Στα χείλη του γάλλου προέδρου, ωστόσο, και με τους διαδηλωτές λίγες εκατοντάδες μέτρα πιο πέρα, έδωσε την αφορμή να δεχθεί ο Μακρόν απανωτά πυρά, τόσο από τη ριζοσπαστική Αριστερά του Ζαν-Λικ Μελανσόν όσο και από τους Σοσιαλιστές. Με τα πολλά, το Ελιζέ διαμήνυσε πως ο γάλλος πρόεδρος λυπάται για τη χρήση της λέξης «bordel», δεν είχε άλλωστε συνειδητοποιήσει πως υπήρχαν ανοιχτά μικρόφωνα, αλλά επιμένει στην ουσία των όσων είπε. Το πρόβλημα είναι πως δεν πρόκειται για τη μοναδική δήλωση του γάλλου προέδρου που έχει εκληφθεί ως προκλητική και αλαζονική. Τον Μάιο του 2016, υπουργός Οικονομίας τότε, είχε πει πως «ο καλύτερος τρόπος να μπορέσεις να αγοράσεις ένα κοστούμι, είναι να δουλέψεις». Τον περασμένο Ιούλιο, είχε πει πως «ένας σιδηροδρομικός σταθμός είναι ένας χώρος όπου βλέπει κανείς ανθρώπους που πετυχαίνουν και ανθρώπους που δεν είναι τίποτα». Αρχές Σεπτεμβρίου, είχε πει από την Αθήνα πως δεν θα υποχωρήσει «ούτε σπιθαμή απέναντι στους τεμπέληδες, τους κυνικούς και τους ακραίους».

Κάποιοι, όπως ο καθηγητής Πολιτικής Επικοινωνίας Φιλίπ Μορό-Σεβρολέ, βλέπουν σε όλα αυτά «ένα στυλ ηθελημένα λαϊκό, αν όχι λαϊκιστικό», μια προσπάθεια «να σπάσει την αψεγάδιαστη εικόνα του ελιτιστή τραπεζίτη». Και άλλοι, όπως ο διευθυντής της «Libération» Λοράν Ζοφρέν, αναγνωρίζουν μεν πως «δεν μπορούμε να κατηγορούμε ταυτόχρονα τους πολιτικούς για ξύλινη γλώσσα και μη ξύλινη γλώσσα», δηλώνουν ωστόσο ενοχλημένοι που «αυτές οι προκλήσεις έχουν συστηματικά στόχο τα ίδια τοτέμ» και ζητούν να ακούσουν, ίσως, κάποια νουθεσία και για «τους ισχυρούς της Γης».