Εχω μάτια
δεν υπάρχει τίποτα να δω
Εχω φωνή
δεν υπάρχει τίποτα να φωνάξω
Δ. Γαβαλάς, «Ερημη χώρα»
Στην πολιτική διαχείριση της κρίσης το «ελληνικό παράδοξο» πήρε πολλές μορφές: από την αγανάκτηση στην απάθεια κι από τον εκβιασμό στην αυταπάτη. Τα νέα θεσμικά κι εξωθεσμικά κέντρα ισχύος επέτρεψαν στον φονταμενταλισμό της αγοράς και στις ιδιωτικές εξουσίες να συνεχίσουν το «υπόγειο» παιχνίδι τους παρά τις λεκτικές φοβέρες της αριστερής κυβέρνησης. Το οικονομικό έγκλημα δεν υπονομεύει μόνο τη δημοσιονομική πολιτική του κράτους, αλλά συμβάλλει και στην παραπέρα ηθική αποδιοργάνωση της κοινωνίας. Τα δίκτυα που διαμορφώνει η παραπάνω εγκληματικότητα δεν μπορούν όμως ν’ αποδώσουν καρπούς χωρίς τη σύμπραξη της πολιτικής διαφθοράς ή την κατάχρηση εξουσίας από τους ισχυρούς και τις ελίτ ή τη μειωμένη κοινωνική αντίδραση. Το ερώτημα που τίθεται είναι αν έχουν εμπλακεί και πάλι πολιτικοί κάθε χρώματος [και ιδίως συμπολιτευόμενοι] σ’ αυτή τη συμπαιγνία μαύρης οικονομίας και αθέατης πολιτικής εξουσίας. Αν, με άλλα λόγια, την ίδια ώρα που η Δικαιοσύνη προσπαθεί να εντοπίσει και να καταδικάσει τους ενόχους του παλιού συστήματος [παρ]ανομιών, αθόρυβα κι ανεπαίσχυντα δημιουργείται ένα νέο σύστημα διαπλοκής και ανάρμοστων σχέσεων επιρροής και διευκολύνσεων μεταξύ των νέων πολιτικών και οικονομικών παραγόντων.
Η κατάχρηση δημόσιας εμπιστευμένης εξουσίας, η οποία οφείλεται σε κατάπτωση πολιτικο-ηθικών αξιών και σε έλλειψη κοινωνικο-δικαστικού ελέγχου, συχνά συνδέεται με την επιεική μεταχείριση κάποιων «πρόθυμων» οικονομικών παραβατών ή με πολιτικοκομματικές συγκαλύψεις, με συνέπεια την ενίσχυση του επιχειρήματος «όλοι ίδιοι είναι».
Οι κρυφές άτυπες οικονομίες πάντοτε στηρίζουν και στηρίζονται από το καπιταλιστικό σύστημα, μολονότι και στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες λειτουργούσαν οι «δεύτερες οικονομίες» [shadow economy], αλλά στη χώρα μας διεκδικούν μέρος της πολιτικής εξουσίας χρησιμοποιώντας αθέμιτα μέσα.
Δημόσιοι άρχοντες και ιδιώτες – ισχυροί παράγοντες πρέπει να συνειδητοποιήσουν ρόλους και όρια. Δεν νοούνται μεταξύ τους σχέσεις μη-ορατές, ύποπτες συναλλαγές και σύγχυση αρμοδιοτήτων. Τη δημοκρατική νομιμοποίηση στη διαχείριση των επιπτώσεων της κρίσης την έχει αποκλειστικά το πολιτικό σύστημα και ιδιαίτερα η κυβέρνηση και ουδείς δικαιούται να την εκχωρεί[με τον έναν ή τον άλλον τρόπο] σε φίλα διακείμενους επιχειρηματίες. Κι από την άλλη οι ευκατάστατοι, έχοντες και κατέχοντες, Ελληνες οφείλουν ν’ αντιληφθούν ότι όλα τα κυκλώματα παραοικονομίας και παραεξουσίας που στήνονταν επί χρόνια έχουν «εξαρθρωθεί» και πλέον το παιχνίδι θα παίζεται επί ίσοις όροις και στο φως του ήλιου. Οσο για τους αρχόμενους, οι οποίοι είχαν συνηθίσει στη διαπλοκή, καλό θα ήταν ν’ αποδείξουν στην πράξη ότι ψήφισαν Αριστερά για να εξυγιανθούν η πολιτική και η Δημοκρατία κι όχι για να συνεχιστεί το ίδιο άνομο καθεστώς με άλλο χρώμα.
ΥΓ: «Ολα συγχωρούνται πλην της συμπεριφοράς του αργυρώνητου αριστερού αξιωματούχου». Αυτό το δόγμα ας μην το ξεχνάει ποτέ ο Αλέξης Τσίπρας.
Ο καθηγητής Γιάννης Πανούσης είναι πρώην υπουργός
