Το απόγευμα της 10ης Οκτωβρίου ο αποσχισθείς πρόεδρος της Καταλωνίας Κάρλες Πουιτζντεμόν στάθηκε στο βήμα της τοπικής Βουλής κι έκανε μια ομιλία που πολλοί νόμιζαν ότι θα είναι η μονομερής κήρυξη της ανεξαρτησίας. Ομως τελικά ήταν ένα πασάλειμμα. Παρότι επιβεβαίωσε την «εντολή του λαού να γίνει ανεξάρτητο κράτος η Καταλωνία», πρότεινε «την αναβολή ισχύος της διακήρυξης της ανεξαρτησίας ώστε να υπάρξει χρόνος τις επόμενες εβδομάδες για συνομιλίες».

Η εμφάνισή του αυτή προκάλεσε περισσότερα ερωτήματα παρά απαντήσεις, όμως αυτό ακριβώς επεδίωκε. Ο Πουιτζντεμόν δεν απευθυνόταν στους πολίτες που διαδήλωναν εναντίον της ανεξαρτησίας της Καταλωνίας στους δρόμους της Βαρκελώνης ή ευρύτερα στους Ισπανούς πολίτες. Απευθυνόταν στη διεθνή κοινότητα. Γνωρίζει πολύ καλά πως η μοναδική πιθανότητα να προχωρήσει το αποσχιστικό κίνημα βρίσκεται στη διεθνοποίηση του ζητήματος.

Από την 1η Οκτωβρίου, όταν διεξήχθη το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία στην Καταλωνία, οι ηγέτες του αποσχιστικού κινήματος έχουν ζητήσει επανειλημμένα τη διεθνή μεσολάβηση στην αντιπαράθεσή τους με την κυβέρνηση της Μαδρίτης. Ο στόχος, όπως τόνισε ο Πουιτζντεμόν στην ομιλία του, είναι να κάνει την Καταλωνία να φανεί μεγαλόψυχη προκειμένου να πάρει τη διεθνή κοινότητα με το μέρος της.

Η έκκληση για διάλογο –μια απλή πρόταση που χωρά άνετα σε ένα tweet 140 χαρακτήρων –βρίσκει απήχηση σε μεγάλο μέρος των διεθνών ΜΜΕ και αυτού που λέμε διεθνή κοινότητα. Διεθνείς προσωπικότητες, όπως ο πρώην γ.γ. του ΟΗΕ Κόφι Ανάν και ο νομπελίστας Ντέσμοντ Τούτου επίσης ζητούν διάλογο. Απέναντι στο χάος και την αναταραχή, ο διάλογος δείχνει πάντα καλύτερος.

Και όμως, αυτό δεν ισχύει. Η δημοκρατία βασίζεται στον διάλογο. Στον πυρήνα του ένα δημοκρατικό σύστημα αποτελεί απλά το νομικό πλαίσιο –που υποστηρίζεται από το Σύνταγμα –το οποίο διευκολύνει τη συζήτηση και την επίλυση των διαφωνιών. Δεν είναι στατικό μοντέλο. Εάν υπάρχει πρόβλημα με το πλαίσιο, το Σύνταγμα μπορεί να υποστεί αλλαγές, με συγκεκριμένη διαδικασία, χωρίς βιασύνη και ελαφρότητα. Η δημοκρατία είναι σκληρή δουλειά. Απαιτεί πειθώ, συμμαχίες και συμβιβασμούς. Ομως, όσο η κοινωνία την πιστεύει έχει αποτέλεσμα. Οταν ο διάλογος ωθείται πέραν των ορίων του συνταγματικού συστήματος τότε προκύπτουν προβλήματα. Δεν υπάρχει ανάγκη να ασχοληθεί κάποιος με τη δημοκρατία εάν απλά παρακάμπτει τους κανόνες της. Και με κάθε σεβασμό στον Ανάν και τον Τούτου, αυτό ακριβώς θα ήταν μια διεθνής μεσολάβηση και θα απειλούσε να αποδυναμώσει την ισπανική δημοκρατία.

Γι’ αυτό ο κόσμος και ειδικά η Ευρώπη πρέπει να αντισταθεί στις εκκλήσεις των καταλανών αποσχιστών για διεθνή μεσολάβηση. Το κράτος δικαίου και η συνταγματική δημοκρατία στην Ισπανία εξαρτώνται από αυτό. Τα όσα συμβαίνουν στην Καταλωνία αποτελούν πρόβλημα για το ισπανικό κράτος και ιδιαίτερα για τη διχασμένη καταλανική κοινωνία. Και ενώ η Ισπανία μπορεί να είναι μια σχετικά νεαρή δημοκρατία, είναι όμως και ώριμη αφού έχει αντέξει πολλές προκλήσεις στα 42 χρόνια από τον θάνατο του δικτάτορα Φράνκο. Θα πρέπει να επιτρέψουμε στο σύστημα να λειτουργήσει.

Ομως η πίεση να διεθνοποιηθεί το θέμα συμβάλλει στην παράταση της κρίσης. Οι ευρωπαίοι ηγέτες θα πρέπει να αρνηθούν αυτό τον περιορισμό. Η ΕΕ αποτελεί νομική κατασκευή. Εάν επιτραπεί διάβρωση του κράτους δικαίου και της δημοκρατίας θα αποτελέσει ανάθεμα για τους ηγέτες της.

Εάν η δημοκρατία στην Ισπανία, στην καρδιά της Δυτικής Ευρώπης, μπορεί να αποδυναμωθεί τόσο ριζικά, το ίδιο μπορεί να συμβεί παντού. Εάν, όμως, δοθεί στην Ισπανία ο χώρος να επιλύσει μόνη της αυτή την τεράστια πρόκληση, το κράτος δικαίου θα θριαμβεύσει. Οσοι παρουσιάζονται ως υπέρμαχοι της φιλελεύθερης δημοκρατίας καλό θα είναι να γνωρίζουν πως οποιαδήποτε παράκαμψη των νόμων είναι ανεύθυνη και υποκριτική.

Η Αννα Παλάθιο είναι πρώην υπουργός Εξωτερικών της Ισπανίας και πρώην αντιπρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας. Είναι καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Τζορτζτάουν και μέλος του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ

Τελευταία Νέα