Παλίμψηστα

Το βέβαιο είναι ότι στις 12 Οκτωβρίου 1944 οι Γερμανοί υπέστειλαν τη σημαία τους από την Ακρόπολη, κατέθεσαν στεφάνι στο μνημείο του Αγνωστου Στρατιώτη και άρχισαν να αποχωρούν –εκείνη την ημέρα έγινε και η πρώτη μεγάλη μετακατοχική διαδήλωση στην Αθήνα. Στις 13 Οκτωβρίου έγινε η «μάχη της Ηλεκτρικής», στο Κερατσίνι, όπου δυνάμεις του ΕΛΑΣ (αλλά και της Αστυνομίας) απέτρεψαν την ανατίναξη από τους Γερμανούς του εργοστασίου που τροφοδοτούσε το Λεκανοπέδιο με ηλεκτρικό ρεύμα. Την επομένη (14 Οκτωβρίου) έγινε επίσημη δοξολογία στη Μητρόπολη Αθηνών για την απελευθέρωση και στις 15 μάχες με νεκρούς στην Ομόνοια μεταξύ ΕΛΑΣ – εθνικιστικών οργανώσεων. Στις 18 έφθασε η ελληνική κυβέρνηση στον Πειραιά, ο Γεώργιος Παπανδρέου ύψωσε τη σημαία στην Ακρόπολη, εκφώνησε τον ιστορικό λόγο της απελευθέρωσης στην Πλατεία Συντάγματος –αυτόν στον οποίο είπε «Πιστεύομεν και εις την Λαοκρατίαν».

Τούτων ούτως εχόντων, ποια ημέρα πρέπει να γιορτάσουμε την «απελευθέρωση της Αθήνας»; Αν δεν με απατά η μνήμη μου, κάποτε η επέτειος γιορταζόταν στις 18 Οκτωβρίου –ίσως καθιερώθηκε επί Ενώσεως Κέντρου, για να δοξαστεί ο Γεώργιος Παπανδρέου που είχε ξαναγίνει πρωθυπουργός μετά 20 έτη. Από το 2015 όμως εορτάζεται στις 12 Οκτωβρίου με εκδηλώσεις που οργανώνει η εταιρεία «12 Οκτωβρίου 1944 –η Αθήνα Ελεύθερη»· ίσως επειδή για πρώτη φορά έγινε Πρωθυπουργός ο Αλέξης Τσίπρας που αποτελεί τη μετεμψύχωση του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Δεκάδες (προσωρινά ευτυχώς) μνημεία στήθηκαν στην πρωτεύουσα που μιλούσαν όχι για την απελευθέρωση αλλά για την Κατοχή και τη βαρβαρότητα των Γερμανών. Προφανώς οι εορτασμοί είχαν προγραμματιστεί νωρίτερα, το πρώτο εξάμηνο του 2015 –τότε που ο ΣΥΡΙΖΑ και η κυβέρνηση Τσίπρα-Καμμένου-Βαρουφάκη-Λαφαζάνη κατηγορούσε συλλήβδην ως «δωσίλογους», «γερμανοτσολιάδες», «μερκελιστές» όλους όσοι διαφωνούσαν με την καταστροφική πολιτική της, αυτή που ο Πρωθυπουργός αργότερα αποκάλεσε μετριοφρόνως «αυταπάτη». Ηταν επισήμως χρηματοδοτούμενη «γιορτή μίσους», μίσους κατά της Γερμανίας και των ντόπιων λακέδων της, παλιών και νέων.

Φέτος δεν έχω δει μνημεία στην πόλη αλλά η θεματολογία παραμένει παρόμοια και το, δημοσία δαπάνη, μίσος δεν λείπει: «Αντίσταση και Δωσιλογισμός» είναι η θεματική των εκδηλώσεων –και τότε όπως και τώρα: «ή αυτοί οι προδότες ή εμείς οι πατριώτες· εμφύλιες συγκρούσεις δεν υπάρχουν». Ο,τι ακριβώς έλεγαν κάποτε και οι εθνικόφρονες. Βεβαίως, δεν μπορούσε παρά να εμφανίζεται στις εκδηλώσεις και η ελασίτισσα Αφροδίτη Μάνου που, επειδή της ξέφυγε ο Χίτλερ, δολοφόνησε τη μετεμψύχωσή του, τον Βόλφανγκ Σόιμπλε («παράφρων, σαδιστής πολιτικός … κατάπτυστος και λαομίσητος παραπληγικός … δεν τον κατατάσσω στους ανθρώπους»).

Σημασία τελικά δεν έχει το «12» ή το «18» αλλά το ότι οι νικητές των εκλογών ξαναγράφουν την ιστορία –ξεχνώντας ότι υπάρχουν σήμερα τεχνικές που μας επιτρέπουν να διαβάσουμε τα παλίμψηστα.