Νέες απειλές για το στρώμα του όζοντος

Η αύξηση των εκπομπών μερικών χημικών ουσιών που περιέχουν χλώριο, μπορεί να καθυστερήσουν την αποκατάσταση της τρύπας του όζοντος έως κατά 30 χρόνια, σύμφωνα με μια νέα διεθνή επιστημονική έρευνα.

Οι επιστήμονες βρήκαν ότι οι εν λόγω ουσίες, που χρησιμοποιούνται ευρέως από τις χημικές βιομηχανίες, π.χ. για την παραγωγή PVC, αυξάνονται στην ατμόσφαιρα με ταχύτερο ρυθμό από ό,τι είχε εκτιμηθεί έως τώρα. Σε μεγάλο βαθμό η παραγωγή τους γίνεται στην Κίνα και μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν κανονισμοί που να περιορίζουν τη χρήση τους.

Πέρυσι οι επιστήμονες είχαν αναφέρει τις πρώτες σαφείς ενδείξεις ότι είχε αρχίσει να αποκαθίσταται το στρώμα του όζοντος στη στρατόσφαιρα, το οποίο αποτελεί ασπίδα από την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία του Ήλιου. Αλλά η νέα μελέτη προειδοποιεί ότι τελικά η αποκατάσταση αυτή μπορεί να καθυστερήσει κατά δύο ή τρεις δεκαετίες σε σχέση με τις έως τώρα πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις ότι κάτι τέτοιο θα συνέβαινε το 2050.

Η πρόοδος που έχει γίνει μέχρι τώρα, οφείλεται στο Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ που υπογράφηκε πριν 30 χρόνια και απαγόρευσε ορισμένες χημικές ουσίες (χλωροφθοράνθρακες και υδροχλωροφθοράνθρακες) που συσσωρεύονταν στην ατμόσφαιρα και αραίωναν το όζον, ιδίως πάνω από την Ανταρκτική.

Μια από τις νέες και υποτιμημένες απειλές για το όζον είναι το διχλωρομεθάνιο, που χρησιμοποιείται ως χημικό διαλυτικό από τις βιομηχανίες χρωμάτων, φαρμάκων κ.α. και του οποίου τα επίπεδα στην ατμόσφαιρα έχουν αυξηθεί κατά 60% την τελευταία δεκαετία (η Κίνα ευθύνεται κατά τουλάχιστον 50% γι’ αυτή την αύξηση). Απειλητικό είναι και το 1,2-διχλωροαιθάνιο, που χρησιμοποιείται για την παραγωγή του PVC (η Κίνα είναι επίσης ο μεγαλύτερος παραγωγός αυτού του ελαφριού πλαστικού).

Μέχρι πρόσφατα οι επιστήμονες πίστευαν ότι αυτές οι δύο ουσίες θα διαλύονταν γρήγορα, προτού φθάσουν στο στρώμα του όζοντος. Όμως δείγματα του αέρα που οι επιστήμονες συνέλλεξαν από αεροπλάνο σε υψόμετρο 12 χιλιομέτρων και μετά ανέλυσαν, δείχνουν ότι αυτό δεν ισχύει και ότι τελικά αυτές οι τοξικές χημικές ουσίες -που κάνουν κακό και στην ανθρώπινη υγεία- έχουν αρκετό χρόνο για να φθάσουν έως το όζον και να το καταστρέψουν.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον δρα Ντέβιντ Όραμ του Πανεπιστημίου της Ανατολικής Αγγλίας, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό ατμοσφαιρικής χημείας και φυσικής “Atmospheric Chemistry and Physics” της Ευρωπαϊκής Ένωσης Γεωεπιστημών, δήλωσαν ότι το διχλωρομεθάνιο και το διχλωροαιθάνιο πρέπει να συμπεριληφθούν στον κατάλογο των ουσιών που απαγορεύονται από το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ.

‘Αλλοι επιστήμονες πάντως, όπως η δρ Σούζαν Στράχαν της NASA, σύμφωνα με το BBC, δήλωσαν ότι δεν έχουν πεισθεί ακόμη ότι όντως αυτές οι ουσίες ανεβαίνουν έως το στρώμα του όζοντος και το βλάπτουν.

Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση:https://www.atmos-chem-phys.net/17/11929/2017/