Την αρχή έκανε ο Ντόναλντ Τραμπ για να ακολουθήσει λίγο αργότερα ο Μπενιαμίν Νετανιάχου: Ηνωμένες Πολιτείες και Ισραήλ ανακοίνωσαν την αποχώρησή τους από την UNESCO με το επιχείρημα της «αντιισραηλινής στάσης» μιας οργάνωσης των Ηνωμένων Εθνών, η αποστολή της οποίας είναι η διαφύλαξη της παγκόσμιας πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς. Η αφορμή σε Ουάσιγκτον και Τελ Αβίβ δόθηκε από την απόφαση της οργάνωσης να εντάξει στους κόλπους της την Παλαιστίνη ως πλήρες μέλος.
Γι’ αυτόν τον σκοπό ιδρύθηκε η UNESCO μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Και όπως επισημαίνουν οι αναλυτές, η αμερικανική αποχώρηση συνιστά καίριο πλήγμα για την οργάνωση αφού οι ΗΠΑ χρηματοδοτούσαν το ένα πέμπτο του προϋπολογισμού της. «Η απόφασή μας δεν ελήφθη ελαφρά τη καρδία και αντικατοπτρίζει τους προβληματισμούς σχετικά με τα οφειλόμενα προς την UNESCO, την ανάγκη της ρυθμικής της μεταρρύθμισης και την αντιισραηλινή της στάση» ανέφερε εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Λίγες ώρες αργότερα ο ισραηλινός πρωθυπουργός θα χαρακτήριζε την απόφαση «γενναία και ηθική».
Από την πλευρά της, η γενική διευθύντρια του οργανισμού Ιρίνα Μπόκοβα εξέφρασε την απογοήτευσή της. «Σε μια στιγμή όπου οι συγκρούσεις συνεχίζουν να διαλύουν κοινωνίες σε ολόκληρο τον κόσμο προκαλεί βαθιά θλίψη για τα Ηνωμένα Εθνη το γεγονός ότι αποσύρονται από την οργάνωσή μας» ανέφερε. «Αυτή είναι μια απώλεια για την οικογένεια των Ηνωμένων Εθνών. Είναι μια απώλεια για όλους μας» πρόσθεσε. Η Ουάσιγκτον, πρέπει να σημειωθεί, είχε παγώσει τη χρηματοδότηση της UNESCO από το 2011 όταν και η Παλαιστίνη είχε γίνει δεκτή ως πλήρες μέλος. ΗΠΑ και Ισραήλ ήταν ανάμεσα στα 14 μέλη που μεταξύ των 194 μελών ψήφισαν κατά της παλαιστινιακής ένταξης.
Η ετήσια συνδρομή της Ουάσιγκτον είναι 80 εκατ. δολάρια –η συνολική οφειλή επομένως ξεπερνά πλέον το μισό δισεκατομμύριο. Ολα αυτά ενώ η Ουάσιγκτον υποστηρίζει τη δημιουργία ενός παλαιστινιακού κράτους στο μέλλον. Συγχρόνως, όμως, υποστηρίζει ότι αυτό θα πρέπει να προκύψει από τις ειρηνευτικές συνομιλίες και ότι σε αυτήν την κατεύθυνση δεν βοηθούν καθόλου οι διεθνείς οργανώσεις που εντάσσουν την Παλαιστίνη στους κόλπους τους πριν ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις.
Τον ρόλο τους έπαιξαν ασφαλώς και οι συνεχείς διαμαρτυρίες του Ισραήλ ότι η UNESCO υποστήριζε τους Παλαιστινίους στις διαμάχες με τους Ισραηλινούς για τα πολιτιστικά μνημεία στα παλαιστινιακά εδάφη. «Σήμερα είναι μια νέα ημέρα για τα Ηνωμένα Εθνη. Η διάκριση εις βάρος του Ισραήλ έχει ένα τίμημα» δήλωσε από την πλευρά του ο πρεσβευτής του Ισραήλ στα Ηνωμένα Εθνη Ντάνι Ντάνον. Ο ίδιος ο Νετανιάχου είχε κατηγορήσει την UNESCO τον περασμένο μήνα για αλλοίωση της Ιστορίας επειδή η οργάνωση είχε υποδείξει δυο πολιτιστικά μνημεία ως παλαιστινιακά. Η αντίδραση της Ρωσίας ήρθε αρχικά διά στόματος της πρώην εκπροσώπου της χώρας στην UNESCO. «Στην οργάνωση θα είναι καλύτερα χωρίς τους Αμερικανούς» δήλωσε η Ελεανόρα Μιτροφάνοβα. «Από το 2011 δεν πληρώνουν. Τώρα αποφάσισαν να φύγουν. Είναι μια απόφαση που ταιριάζει με τη γενικότερη λογική του Τραμπ». Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών έριξε ωστόσο τους τόνους. «Συμμεριζόμαστε την ανησυχία πολλών χωρών ότι η UNESCO είχε πολιτικοποιηθεί πολύ τελευταία» ανέφερε σε ανακοίνωσή του.
«Ο αμερικανός πρεσβευτής φταίει για όλα»
Νέα πυρά κατά της Ουάσιγκτον εξαπέλυσε ο τούρκος πρόεδρος. Ο Ταγίπ Ερντογάν κινήθηκε σε υψηλούς τόνους κατηγορώντας ως υπεύθυνο για τη διένεξη της χώρας του με τις Ηνωμένες Πολιτείες τον απερχόμενο αμερικανό πρεσβευτή, λέγοντας πως η Ουάσιγκτον «θυσιάζει» τις σχέσεις της με τη σύμμαχό της στο ΝΑΤΟ. «Επιτρέψτε μου να είμαι πολύ σαφής, το πρόσωπο που το προκάλεσε αυτό είναι ο εδώ πρεσβευτής. Είναι απαράδεκτο εκ μέρους των ΗΠΑ να θυσιάζουν έναν στρατηγικό εταίρο για έναν πρεσβευτή που δεν ξέρει τη θέση του» δήλωσε ο Ερντογάν απευθυνόμενος σε κυβερνήτες επαρχιών στην Αγκυρα. Ο τούρκος πρόεδρος υποστήριξε επίσης πως οι ΗΠΑ κρύβουν στο προξενείο τους στην Κωνσταντινούπολη έναν ύποπτο που συνδέεται με τον Φετουλάχ Γκιουλέν, τον μουσουλμάνο ιερωμένο που έχει την έδρα του στις ΗΠΑ και τον οποίο η Αγκυρα κατηγορεί για την περσινή αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος. Ο Ερντογάν δήλωσε ακόμη πως η Τουρκία επιμένει στην απόφασή της να αναστείλει την έκδοση στις ΗΠΑ θεωρήσεων εισόδου για ταξίδια στην Τουρκία ως απάντηση στην αναστολή από την Ουάσιγκτον των υπηρεσιών θεωρήσεων εισόδου που υπάρχουν στις αμερικανικές διπλωματικές αποστολές στην Τουρκία.
