Από την Κρήτη στον Πειραιά

Θεωρείται ο πλέον μεταφρασμένος συγγραφέας της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Εχει υπογράψει έναν τουλάχιστον τίτλο που έγινε συνώνυμος του Νεοέλληνα. Και συνεχίζει να εμπνέει καλλιτέχνες και δημιουργούς της νεότερης γενιάς. Η σκέψη του επεκτάθηκε και εκτός βιβλίων και οι ήρωές του, «ανέλπιδοι πολεμιστές» όπως τους χαρακτήριζε ο ίδιος, ζωντάνεψαν στη μικρή και τη μεγάλη οθόνη αλλά και στο θέατρο. Αυτές τις πτυχές της ζωής και του έργου του φιλοδοξεί να αναδείξει η έκθεση «Νίκος Καζαντζάκης… 60 χρόνια μνήμης (1957-2017)» που διοργανώνεται έως τις 30 Οκτωβρίου στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά. Η έκθεση είναι μια παραγωγή του Μουσείου Καζαντζάκη που λειτουργεί στη Μυρτιά Ηρακλείου, τόπο καταγωγής του μεγάλου συγγραφέα.

Ο Πειραιάς θα είναι η πρώτη στάση από μια μεγάλη περιοδεία που οργανώνουν οι υπεύθυνοι του μουσείου με την αφορμή της συμπλήρωσης 60 χρόνων από τον θάνατο του κορυφαίου συγγραφέα στις 26 Οκτωβρίου. «Η αφορμή της δράσης είναι το Ετος Καζαντζάκη που έχει κηρυχθεί σε όλο τον κόσμο. Στο πλαίσιο μιας εξωστρέφειας, το μουσείο, όπου φυλάσσεται μεγάλο μέρος του υλικού για τον Καζαντζάκη, εγκαινίασε μια σειρά κινητών εκθέσεων που θα περιοδεύσουν στην Ελλάδα και το εξωτερικό» αναφέρει ο Δημήτρης Καλοκύρης, υπεύθυνος για τον σχεδιασμό της έκθεσης.

Στο Φουαγέ του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά, εργογραφικά και βιογραφικά στοιχεία του συγγραφέα παρουσιάζονται σε εικαστικές επιφάνειες που φέρνουν πιο κοντά στο κοινό λεπτομέρειες από την καθημερινότητα του Νίκου Καζαντζάκη. Παράλληλα, αναπλάθουν την αισθητική αντίληψη ενός μουσείου αφιερωμένου στον λογοτέχνη. «Πρόκειται για ένα πολύπτυχο. Μια σειρά φύλλων δύο όψεων, δηλαδή, από όπου περνούν η ζωή του, οι βασικοί σταθμοί του, τα έργα του από τη μια και από την άλλη οι προσωπικές του σχέσεις και οι ιδιαίτερες δραστηριότητες όπως το θέατρο και ο κινηματογράφος. Δίνεται μια γεύση από τον Καζαντζάκη και το έργο του και γι’ αυτό φτιάχτηκε η κατασκευή αυτή ώστε να είναι ευκίνητη, εύγλυπτη και να μετακινείται εύκολα» επισημαίνει ο Καλοκύρης.

Στα συνολικά 16 ταμπλό που χρησιμοποιήθηκαν, διαστάσεων 1×2 μέτρα, χώρεσε υλικό από το Μουσείο Καζαντζάκη, το οποίο αναπαράχθηκε και τοποθετήθηκε με τέτοιο τρόπο ώστε να παρουσιάζεται η αφήγηση ενιαία. «Το πολύπτυχο έχει δομή και συνοχή ώστε να φτιάχνει ένα ενιαίο πρόσωπο του Καζαντζάκη. Δίνονται η ζωή και το έργο του ταυτόχρονα αλλά και παράλληλα» τονίζει ο Καλοκύρης. Βασικό συστατικό των τεκμηρίων που εμφανίζονται στην έκθεση είναι οι μαρτυρίες σημαντικών ανθρώπων που γνώριζαν τον κρητικό λογοτέχνη όπως οι Ελλη Αλεξίου και Μελίνα Μερκούρη, αλλά και προσωπικά του κείμενα. «Χρησιμοποιήσαμε επιστολές, καρτ ποστάλ σε φίλους, γνωστά αλλά και άγνωστα πρόσωπα στο ευρύ κοινό. Υπογραμμίζονται βέβαια συγκεκριμένα σημεία στο πλαίσιο μιας εύκολης προσέγγισης» προσθέτει ο δημιουργός της έκθεσης.

Το κοινό που θα επισκεφτεί την έκθεση παίρνει με ευσύνοπτο τρόπο πολλές πληροφορίες για τη ζωή και το έργο του Καζαντζάκη, έχοντας την ευκαιρία να ανακαλύψει λεπτομέρειες που συνήθως ξεφεύγουν από το πορτρέτο του που γνωρίζουν κυρίως στις σχολικές τάξεις. «Ο επισκέπτης θα φύγει ξέροντας τα βασικά στοιχεία για τη ζωή και το έργο του. Δεν είναι αναλυτική η απεικόνιση, αλλά είναι μια πρώτη επαφή. Δεν θα μπορούσε να είναι περισσότερο αναλυτική αφού είναι κινητή. Είναι φτιαγμένη η έκθεση και για παιδιά ή σχολεία, παρέχοντας μια γενική ενημέρωση με γνωστό και άγνωστο υλικό» λέει ο Καλοκύρης.