Το βράδυ της 4ης Δεκεμβρίου του 2016 η Ευρώπη είχε βγάλει έναν αναστεναγμό ανακούφισης. Στον επαναληπτικό δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών που είχε διενεργηθεί στην Αυστρία, ο ανεξάρτητος οικολόγος υποψήφιος Αλεξάντερ βαν ντερ Μπέλεν κατάφερε να νικήσει τον υποψήφιο του ακροδεξιού Κόμματος των Ελευθέρων (FPÖ) Νόρμπερτ Χόφερ. Ο κίνδυνος να αποκτήσει η ΕΕ τον πρώτο ακροδεξιό της πρόεδρο είχε αποσοβηθεί. Οι κοινοβουλευτικές εκλογές που πραγματοποιήθηκαν χθες στην Αυστρία, ωστόσο, απέδειξαν πως η στροφή της χώρας προς τα δεξιά δεν σταμάτησε ποτέ. Και η απειλή των εθνολαϊκιστικών δυνάμεων στην Ευρώπη παραμένει. Με βάση τα πρώτα εκλογικά αποτελέσματα, στα οποία δεν περιλαμβάνονται πάντως οι επιστολικές ψήφοι, το πιθανότερο είναι πως η Αυστρία θα αποκτήσει έναν 31χρονο συντηρητικό καγκελάριο, τον νεότερο ηγέτη στην ΕΕ ο οποίος ερωτοτροπεί με ακροδεξιές θέσεις και η Ακροδεξιά αυτή καθαυτή θα επιστρέψει στην κυβέρνηση ως εταίρος.

Πρώτη δύναμη, με 31,6% των ψήφων (από 24% το 2013), αναδείχθηκε το Λαϊκό Κόμμα (OVP) του Σεμπάστιαν Κουρτς, του απερχόμενου υπουργού Εξωτερικών που κατάφερε να αναγεννήσει από τις στάχτες του τους Συντηρητικούς (τόσο αυτοί όσο και οι Σοσιαλδημοκράτες δεν είχαν καν καταφέρει να προκριθούν στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών), συνδυάζοντας ένα μοντέρνο φαίνεσθαι με μια σκληρότατη ρητορική περί μετανάστευσης. Το FPÖ του Κρίστιαν Στράχε κατετάγη τελικά τρίτο με 26% (από 20,5% το 2013), πίσω από τους Σοσιαλδημοκράτες (SPÖ) του απερχόμενου καγκελάριου Κρίστιαν Κερν, οι οποίοι έσωσαν τουλάχιστον τα προσχήματα κόβοντας δεύτεροι το νήμα με 26,9% (από 26,8% το 2013). Παρότι ο Στράχε υποσχόταν ένα «ιστορικό» αποτέλεσμα, το FPÖ δεν ξεπέρασε το 26,9% που είχε φέρει στις κοινοβουλευτικές εκλογές του 1999. Το πιθανότερο μετεκλογικό σενάριο, ωστόσο, μιλάει για συγκυβέρνηση OVP – FPÖ, μια επανάληψη δηλαδή της συμμαχίας που είχε αναλάβει τα ηνία στην Αυστρία την περίοδο 2000-2002 (με τον Γιοργκ Χάιντερ τότε επικεφαλής της Ακροδεξιάς), πυροδοτώντας διαδηλώσεις και ευρωπαϊκές κυρώσεις. Αλλά ειδικά αυτό το τελευταίο σενάριο δεν θεωρείται σήμερα καθόλου πιθανό.

ΤΙ ΑΛΛΑΞΕ. Η εικόνα θα μπορούσε να είναι βέβαια ακόμα χειρότερη: πριν από μερικούς μήνες το FPÖ έτρεφε βάσιμες ελπίδες να δει τον ηγέτη του καγκελάριο. Τα δεδομένα άλλαξαν τον Μάιο, όταν ο Κουρτς ανέλαβε τα ηνία του OVP και τερμάτισε τον δεκαετή μεγάλο συνασπισμό με τους Σοσιαλδημοκράτες, πυροδοτώντας πρόωρες εκλογές. «Ο μαύρος μεσσίας» τον είχε «βαφτίσει» τότε η εφημερίδα «Salzburger Nachrichten» –αν και ένα από τα πράγματα που έκανε ο Κουρτς ήταν να αλλάξει το χρώμα του OVP από μαύρο σε ανοιχτό τιρκουάζ. Wunderwuzzi τον αποκαλούν στην Αυστρία –«παιδί θαύμα». «Αντι-Μακρόν» τον χαρακτηρίζουν συνηθέστερα στη Γαλλία. Οχι μόνο διότι ο Εμανουέλ Μακρόν κατάφερε να ανέλθει στην προεδρία πατώντας πάνω σε ένα κίνημα που δημιούργησε ο ίδιος από το μηδέν, ενώ ο Κουρτς αναμόρφωσε ένα ήδη υπάρχον κόμμα, κατεβαίνοντας επικεφαλής μια λίστας με ίσο αριθμό ανδρών και γυναικών υποψηφίων, ανοιχτής στην κοινωνία των πολιτών, με το δικό του όνομα πριν από εκείνο του κόμματος. Αλλά γιατί ο Μακρόν κέρδισε με σημαία την απόρριψη της Ακροδεξιάς, ενώ ο Κουρτς έχει καταγγελθεί επανειλημμένως από τον Στράχε για «λογοκλοπή» του προγράμματός του.

Γεννημένος στις 2 Αυγούστου του 1968 στη Βιέννη, ο Κουρτς έχει ήδη μακρά πολιτική καριέρα πίσω του παρότι δεν έχει κανένα πτυχίο. Στα 23 του ανέλαβε επικεφαλής της ισχυρής Νεολαίας του Λαϊκού Κόμματος και έναν χρόνο αργότερα, πριν ολοκληρώσει τις σπουδές του στη Νομική, υφυπουργός Ενσωμάτωσης. Το 2013, στα 27 του, έγινε ο νεότερος υπουργός Εξωτερικών της ΕΕ. Ο συγχρωτισμός με τους διεθνείς ομολόγους του, ιδιαίτερα κατά τις διαπραγματεύσεις για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, του προσέθεσε πολιτικό κύρος. Την ηγετική του πορεία, ωστόσο, την ξεκίνησε το φθινόπωρο του 2015: σε μια Αυστρία οικονομικά εύρωστη, αλλά με έντονη ανασφάλεια λόγω της προσφυγικής κρίσης, έγινε ένας από τους πρώτους ευρωπαίους τενόρους που επέκριναν την πολιτική «των ανοιχτών θυρών» της Ανγκελα Μέρκελ, κηρύσσοντας –και εξασφαλίζοντας –το κλείσιμο του βαλκανικού διαδρόμου. «Είχαμε δίκιο που κλείσαμε τον βαλκανικό διάδρομο και θα δώσω μάχη ώστε να κλείσει και ο άξονας της Μεσογείου» δήλωσε επανειλημμένως προεκλογικά. Ο Κουρτς υιοθέτησε εξάλλου ιδιαίτερα σκληρή γραμμή έναντι του Ερντογάν, καθιστώντας την Αυστρία τη μόνη χώρα της ΕΕ που αξιώνει ρητά το τέλος των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία.

ΤΙ ΔΗΛΩΣΕ

«Αποδέχομαι αυτές τις νέες ευθύνες με πολλή ταπεινότητα»

Κάποιοι τον αποκαλούν «έναν λάιτ Χάιντερ». Ο Κουρτς τάσσεται πάντως υπέρ της παραμονής της Αυστρίας στην ΕΕ –αν και θέλει μεταρρύθμισή της για περισσότερη εθνική κυριαρχία –και δεν έχει «συλληφθεί» να υποπίπτει σε ανοιχτά ρατσιστικά ατοπήματα. Αντιθέτως, η προεκλογική του εκστρατεία ήταν αψεγάδιαστη. Με συνεχείς εμφανίσεις στα τηλεοπτικά πλατό, στεκόταν ως ίσος προς ίσο, χωρίς ποτέ να χάσει την ψυχραιμία του απέναντι στους δύο βασικούς του αντιπάλους, τον ακροδεξιό Κρίστιαν Στράχε και τον καγκελάριο Κρίστιαν Στερν, κατά 17 και 20 χρόνια αντίστοιχα μεγαλύτεροί του. «Αποδέχομαι αυτές τις νέες ευθύνες με πολλή ταπεινότητα» δήλωσε χθες. Αργά χθες ο Κουρτς άφησε ανοιχτό ακόμα και το ενδεχόμενο μιας κυβέρνησης μειοψηφίας –κάτι πρωτοφανές για τη μεταπολεμική Αυστρία, με εξαίρεση μια σύντομη παρένθεση το 1970-1971. Αλλά το σχόλιο της γενικής γραμματέως του OVP Ελιζαμπέτ Κέστινγκερ λέει πολλά: «Θα συγκροτήσουμε για τα επόμενα πέντε χρόνια μια συμμαχία με το κόμμα που θα μας επιτρέψει να φέρουμε τη μεγαλύτερη αλλαγή στη χώρα».

Τελευταία Νέα