Σε μια αγορά ακινήτων με λιγοστές αγοραπωλησίες και πωλήσεις σε «σκοτωμένες» τιμές λόγω οικονομικής ασφυξίας των ιδιοκτητών τους, το υπουργείο Οικονομικών επιχείρησε να ευθυγραμμίσει τις αντικειμενικές αξίες με τις εμπορικές. Βρέθηκε μπροστά σε αδιέξοδο.
Επειδή όμως η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων είναι ένα από τα 95 προαπαιτούμενα που θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους, το υπουργείο Οικονομικών τρέχει τώρα να προλάβει να αλλάξει τις τιμές ζώνης. Αυτό δηλαδή που δεν έγινε τα τελευταία χρόνια, θα πρέπει να γίνει μέσα σε δυο μήνες. Το εγχείρημα είναι δύσκολο και «μυρίζει» φιάσκο, ενώ δεν αποκλείεται η κυβέρνηση να προκαλέσει στην αγορά των ακινήτων μεγαλύτερα προβλήματα από αυτά που προσπαθεί τώρα να λύσει.
Για να βγάλει τις νέες τιμές, το υπουργείο Οικονομικών συστήνει τώρα 100 τοπικές επιτροπές σε όλη τη χώρα, στις οποίες θα συμμετέχουν εκπρόσωποι των δήμων και των εφοριών. Και επειδή φοβάται μικροπολιτικά συμφέροντα από δημάρχους που θα επιδιώξουν να διατηρήσουν σε χαμηλά επίπεδα τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων στους δήμους τους, συστήνει μια δευτεροβάθμια επιτροπή που θα ελέγχει τις τοπικές και όπου εντοπίζει μεγάλες αποκλίσεις στις τιμές θα παρεμβαίνει. Και όλες αυτές τις επιτροπές θα τις ελέγχει η Συντονιστική Επιτροπή. Διαδικασία τουλάχιστον περίπλοκη και χρονοβόρα, χωρίς να αποκλείει περιπέτειες για τους φορολογουμένους.
ΤΟ ΝΤΟΜΙΝΟ ΜΕ ΤΟΝ ΕΝΦΙΑ. Το οικονομικό επιτελείο ελπίζει πως οι αυξομειώσεις των τιμών ανά περιοχή δεν θα ανοίξουν τρύπα στα έσοδα του ΕΝΦΙΑ. Στην αντίθετη περίπτωση, τα σενάρια αντικατάστασης του ΕΝΦΙΑ από φόρο μεγάλης ακίνητης περιουσίας επανέρχονται στο προσκήνιο.
Η υφυπουργός Οικονομικών Κατερίνα Παπανάτσιου μιλώντας χθες στο 18ο Συνέδριο για την Αξιοποίηση της Ακίνητης Περιουσίας Prodexpo, υποσχέθηκε για μια ακόμη φορά ότι στόχος της κυβέρνησης είναι ο ΕΝΦΙΑ να αντικατασταθεί από έναν φόρο μεγάλης ακίνητης περιουσίας, χωρίς να δώσει ακριβές χρονοδιάγραμμα και περιέγραψε έναν μηχανισμό σε τρία επίπεδα, στη βάση του οποίου θα προκύψουν οι νέες τιμές των ακινήτων.
Ασανσέρ οι τιμές. Οι αλλαγές θα φέρουν μειώσεις στις περιοχές όπου οι εμπορικές αξίες βρίσκονται πολύ κάτω από τις αντικειμενικές σε ποσοστό που αγγίζει ακόμη και το 70%, αυξήσεις σε «φθηνές» περιοχές, ενώ σε πολλούς δήμους οι τιμές ζώνης θα παραμείνουν στα σημερινά επίπεδα, αφού μετά την οριζόντια αναπροσαρμογή που έγινε τον Ιανουάριο του 2016 διαπιστώθηκε ότι έχουν προσεγγίσει τις πραγματικές τιμές.
Οι αλλαγές στις αντικειμενικές αξίες δεν αναμένεται να επηρεάσουν τα έσοδα του ΕΝΦΙΑ του επόμενου έτους (παραμένει ο στόχος για είσπραξη 2,65 δισ. ευρώ), καθώς τις μειώσεις που θα γίνουν θα έρθουν να ισοφαρίσουν οι αυξήσεις που θα προκύψουν στις «φθηνές» περιοχές του Λεκανοπεδίου, σε πολλές επαρχιακές πόλεις, αλλά και νησιά που έχουν έντονη τουριστική κίνηση.
ΣΧΕΔΙΟ ΣΕ ΤΡΙΑ ΣΤΑΔΙΑ. Το φιλόδοξο σχέδιο αναπροσαρμογής των αντικειμενικών αξιών μέχρι το τέλος του έτους όπως το περιέγραψε η Κατερίνα Παπανάτσιου στηρίζεται σε τρία επίπεδα:
1. Πληροφοριακό σύστημα: Σε μια βάση δεδομένων συγκεντρώνονται στοιχεία από συμβολαιογραφεία, τράπεζες και τα μισθωτήρια συμβόλαια. Με την εφαρμογή ενός αλγόριθμου (ο οποίος βρίσκεται στο στάδιο των δοκιμών) τα δεδομένα αυτά θα δίνουν τις τιμές ζώνης. Το σύστημα αυτό θα «τρέξει» μια ομάδα εργασίας που εποπτεύεται από Συντονιστική Επιτροπή με εκπροσώπους του υπουργείου Οικονομικών, της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, της ΕΛΣΤΑΤ, της Τραπέζης της Ελλάδος και του Κτηματολογίου και υποστηρίζεται από τον καθηγητή William McCluskey που έστειλαν οι δανειστές για τεχνική βοήθεια.
2. Τοπικές επιτροπές: Με τροπολογία που θα κατατεθεί τις επόμενες ημέρες στη Βουλή συστήνονται περίπου 100 ειδικές τοπικές επιτροπές που θα προσδιορίσουν τις τιμές σε περιοχές όπου δεν υπάρχουν καθόλου αγοραπωλησίες ή οι συναλλαγές είναι πολύ λίγες.
3. Δευτεροβάθμια επιτροπή. Ταυτόχρονα συστήνεται μια δευτεροβάθμια επιτροπή η οποία θα παρεμβαίνει όταν διαπιστώνονται σημαντικές αποκλίσεις στις τιμές που δίνουν οι τοπικές επιτροπές ώστε να προλαμβάνονται στρεβλώσεις μικροπολιτικής φύσης.
Σύμφωνα με την υφυπουργό, η αναπροσαρμογή θα αφορά μόνο τις τιμές ζώνης και όχι τους συντελεστές που προσδιορίζουν την τελική φορολογητέα αξία των ακινήτων, όπως συντελεστές εμπορικότητας, οικοπέδου, ορόφου κ.λπ.
