Με το Μπιγκ Μπεν εκτός λειτουργίας για τα επόμενα τέσσερα χρόνια, πώς θα περίμενε κανείς να δουλεύουν όλα ρολόι στη Βρετανία; Το Brexit, η μεγαλύτερη πρόκληση στη μεταπολεμική ιστορία της χώρας, δίχασε τους πολίτες, τη Βουλή και το υπουργικό συμβούλιο και στοίχισε την αυτοδυναμία στην κυβέρνηση των Συντηρητικών. Από τις εκλογές του περασμένου Ιουνίου, αν πιστέψουμε τα δημοσιεύματα του βρετανικού Τύπου, η Τερίζα Μέι έχει πέσει τουλάχιστον δύο φορές θύμα απόπειρας «πραξικοπήματος» από στελέχη του κόμματός της που μεθοδεύουν την καθαίρεσή της. Αποδείχθηκε, όμως, πολύ σκληρή για να πεθάνει. Για πόσο ακόμη; Η ίδια, στην αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στα «ΝΕΑ», υποστηρίζει ότι οι υπουργοί της είναι «πλήρως αφοσιωμένοι» στο όραμά της και διαμηνύει ότι παραμένει στη θέση της για να κάνει τη Βρετανία «μια χώρα που δουλεύει προς όφελος όλων». Η βρετανίδα πρωθυπουργός καλεί την Ευρωπαϊκή Ενωση να είναι «δημιουργική και πρακτική» στις διαπραγματεύσεις για το Brexit και ζητά να αρχίσουν άμεσα οι συνομιλίες για τη μελλοντική εμπορική συμφωνία Λονδίνου – Βρυξελλών. Παράλληλα, στέλνει μήνυμα φιλίας και στήριξης στη χώρα μας: ευχαριστεί δημοσίως τους Ελληνες που έχουν μεταναστεύσει στη Βρετανία για την προσφορά τους και τους διαβεβαιώνει ότι θέλει να συνεχίσουν να ζουν στη χώρα «όπως και πριν». Επιπλέον, εκφράζει την πρόθεσή της να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στις ελληνοβρετανικές σχέσεις και τονίζει ότι η Ελλάδα θα παραμείνει δημοφιλής προορισμός για εκατομμύρια Βρετανούς ακόμη και μετά το Brexit.
Κυρία πρωθυπουργέ, ποιο είναι το όραμά σας για το Brexit; Υπάρχουν φωνές που ζητούν ένα μαλακό Brexit, ένα σκληρό Brexit ή ένα «κόκκινο, λευκό και μπλε Brexit», όπως δηλώσατε εσείς πέρυσι. Πώς θα είναι το δικό σας Brexit;
Το όραμά μου για το Brexit είναι αυτό μιας ισχυρής, παγκόσμιας Βρετανίας που έχει μια βαθιά και ειδική εταιρική σχέση με την Ευρωπαϊκή Ενωση. Αυτό που προτείνουμε είναι μια ειδικά διαμορφωμένη συμφωνία, όχι μια έτοιμη λύση, η οποία θα αντανακλά τη μοναδική ιστορία μας, τις κοινές πεποιθήσεις και τους οικονομικούς δεσμούς μας. Επιδιώκουμε μια φιλόδοξη εμπορική συμφωνία με την ΕΕ μετά την αποχώρησή μας. Ωστόσο, θα επιδιώξουμε να συνάψουμε συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου και με εταίρους μας σε όλο τον κόσμο.
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ έχει δηλώσει ότι η Βρετανία «σύντομα θα μετανιώσει» για την αποχώρησή της από την ΕΕ. Συμφωνείτε; Οι βρετανοί πολίτες ψήφισαν υπέρ της αποχώρησης από την ΕΕ επειδή ήθελαν πιο άμεσο έλεγχο των αποφάσεων που επηρεάζουν την καθημερινότητά τους και αυτό ακριβώς θα κάνουμε. Είμαι βέβαιη ότι μπορούμε να το επιτύχουμε, δημιουργώντας ταυτόχρονα μια νέα φιλόδοξη οικονομική σχέση με την ΕΕ, η οποία θα βασίζεται σε μια κοινή δέσμευση για ελεύθερο εμπόριο και υψηλές προδιαγραφές. Νομίζω ότι μπορούμε να είμαστε, και πρέπει να είμαστε, δημιουργικοί και πρακτικοί στο πώς προσεγγίζουμε τη δημιουργία αυτής της νέας σχέσης.
Εχετε ζητήσει να επισπευσθεί η έναρξη των διαπραγματεύσεων για τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου μετά το Brexit. Η ΕΕ υποστηρίζει ότι αυτές οι συνομιλίες μπορούν να αρχίσουν μόνο όταν σημειωθεί «ικανοποιητική πρόοδος» στα ζητήματα του «διαζυγίου» και ο Μισέλ Μπαρνιέ έχει δηλώσει ότι μπορεί να περάσουν «εβδομάδες ή μήνες» προτού συμφωνηθεί να προχωρήσετε στο επόμενο στάδιο των συνομιλιών. Ποιο είναι το σχόλιό σας; Εχουμε ήδη σημειώσει σημαντική πρόοδο σε τομείς όπως τα δικαιώματα των πολιτών και η Βόρεια Ιρλανδία και έχουμε δώσει διαβεβαιώσεις στους εταίρους μας στην ΕΕ για τις αμοιβαίες οικονομικές μας υποχρεώσεις. Οπως έχω πει, τόσο δημοσίως όσο και κατ’ ιδίαν σε ευρωπαίους ηγέτες, τα θέματα της αποχώρησης και οι διαπραγματεύσεις για τη μελλοντική μας σχέση είναι άρρηκτα συνδεδεμένα και πρέπει να συζητηθούν και να συμφωνηθούν μαζί. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ζητάμε οι διαπραγματεύσεις να προχωρήσουν στη μελλοντική μας σχέση. Από την ημέρα της ομιλίας μου στη Φλωρεντία χτίζουμε επάνω στη θετική δυναμική που δημιουργήθηκε και πιστεύουμε ότι είναι προς το συμφέρον όλων μας να προχωρήσουμε στη διαπραγμάτευση της μελλοντικής βαθιάς εταιρικής σχέσης μας στους τομείς της οικονομίας και της ασφάλειας. Βρέθηκα στις Βρυξέλλες αυτή την εβδομάδα για να συναντήσω τους ευρωπαίους ηγέτες και να τους μεταφέρω αυτό ακριβώς το μήνυμα.
Θεωρείτε ότι ορισμένοι αξιωματούχοι της ΕΕ ή κράτη-μέλη θέλουν να τιμωρήσουν τη Βρετανία επειδή αποφάσισε να εγκαταλείψει το μπλοκ; Νομίζω ότι είναι προς το συμφέρον όλων, από τους έλληνες παραγωγούς γεωργικών προϊόντων έως τους γερμανούς κατασκευαστές αυτοκινήτων, να διασφαλίσουμε ότι θα πετύχουμε μια συμφωνία που θα ωφελήσει τόσο την ΕΕ όσο και τη Βρετανία. Αυτό έχει μεγάλη σημασία, ειδικά για τις χώρες με τις οποίες έχουμε ισχυρούς εμπορικούς δεσμούς –η Ελλάδα, για παράδειγμα, εξάγει προϊόντα αξίας 970 εκατ. ευρώ στο Ηνωμένο Βασίλειο κάθε χρόνο: από φαρμακευτικά προϊόντα και ηλεκτρονικό εξοπλισμό μέχρι ελληνικό μέλι. Αναγνωρίζουμε ότι δεν μπορούμε να εγκαταλείψουμε την ΕΕ και να μείνουν όλα όπως ήταν πριν. Η ζωή μας θα είναι διαφορετική. Αλλά είμαστε επίσης σαφείς ότι αυτό που θέλουμε είναι να παραμείνουμε εταίροι, δουλεύοντας χέρι χέρι για να διασφαλίσουμε ένα πιο ισχυρό, πιο δίκαιο μέλλον, με μεγαλύτερη ευημερία, και για τις δύο πλευρές.
Οπως γνωρίζετε, χιλιάδες Ελληνες, συμπεριλαμβανομένων ατόμων με υψηλή ειδίκευση, έχουν μεταναστεύσει στη Βρετανία τα τελευταία χρόνια. Τι τους επιφυλάσσει το μέλλον όσον αφορά το δικαίωμά τους να ζουν και να εργάζονται στη χώρα; Ποιο είναι το μήνυμά σας σε αυτούς τους ανθρώπους που βρίσκονται αντιμέτωποι με την αβεβαιότητα; Πρώτα απ’ όλα θέλω να πω «ευχαριστώ» στους 70.000 έλληνες πολίτες που επέλεξαν να κάνουν τη Βρετανία σπίτι τους. Εκτιμούμε τη σημαντική συνεισφορά τους στον πολιτισμό και στην κοινωνία μας, στα πανεπιστήμια και στην οικονομία μας. Αναγνωρίζω ότι το δημοψήφισμα προκάλεσε κάποια αβεβαιότητα και γι’ αυτόν τον λόγο καταστήσαμε το θέμα των δικαιωμάτων των πολιτών πρώτη μας προτεραιότητα στις διαπραγματεύσεις. Θέλω οι αναγνώστες σας να γνωρίζουν ότι επιθυμούμε να παραμείνουν στη χώρα όλοι οι έλληνες πολίτες που έχουν φτιάξει τη ζωή τους στη Βρετανία, όπως και όλοι οι πολίτες της ΕΕ. Παραμένει ένας από τους πρώτους μου στόχους να διασφαλίσω ότι θα μπορούν να συνεχίσουν να ζουν όπως και πριν. Σημειώνουμε πραγματική πρόοδο στις διαπραγματεύσεις σε αυτό το ζήτημα. Και οι δύο πλευρές είμαστε αποφασισμένες να καταλήξουμε σύντομα σε συμφωνία σε αυτό το κρίσιμο θέμα.
Πάρα πολλά δημοσιεύματα κάνουν λόγο για διχασμό των Τόρις στο ζήτημα του Brexit και για κορυφαίους υπουργούς που διαφωνούν για το ποια πρέπει να είναι η στρατηγική της Βρετανίας. Πόσο ενωμένο είναι το υπουργικό συμβούλιο στο κυβερνητικό σχέδιο για το Brexit; Στις επόμενες εκλογές θα διεκδικήσετε εκ νέου την πρωθυπουργία ως ηγέτιδα των Συντηρητικών; Το υπουργικό συμβούλιο είναι πλήρως αφοσιωμένο στο όραμα που εξέθεσα πρόσφατα στην ομιλία μου στην Ιταλία για μια νέα εταιρική σχέση βασισμένη στις αξίες και τα συμφέροντα που μοιραζόμαστε με την ΕΕ. Οπως έχω πει, δεν θέλω ένα υπουργικό συμβούλιο που θα αποτελείται από «yes-men». Η ποικιλία σκέψεων και απόψεων είναι σημαντική για να διασφαλίσουμε ότι θα πετύχουμε ένα Brexit που θα εξυπηρετεί τους πάντες στη Βρετανία και την ΕΕ. Η Βρετανία βρίσκεται σε μία ιδιαιτέρως κρίσιμη στιγμή. Η δουλειά που πρέπει να κάνουμε είναι μακροπρόθεσμη, όχι μόνο για να διασφαλίσουμε την επιτυχή έξοδο από την ΕΕ, αλλά και για να αντιμετωπίσουμε τις οικονομικές προκλήσεις που θα παρουσιαστούν. Εκεί επικεντρώνομαι τώρα. Νομίζω ότι όλοι στη Βρετανία περιμένουν να προχωρήσουμε αυτή τη δουλειά και αυτό ακριβώς κάνουμε εγώ και η κυβέρνησή μου.
«Βρετανία και Ελλάδα έχουν βαθείς δεσμούς εδώ και αιώνες»
Εχει κάνει λάθη η κυβέρνησή σας; Πώς θέλετε να σας θυμούνται μετά την αποχώρησή σας από την πρωθυπουργία;
Νομίζω ότι είναι σημαντικό να κοιτάζουμε μπροστά, όχι πίσω. Είναι καθήκον μας να επικεντρωθούμε στο να κάνουμε τη Βρετανία μια χώρα που θα δουλεύει προς όφελος όλων, που θα είναι πιο ισχυρή, πιο δίκαιη, πιο ενωμένη και πιο εξωστρεφής από ποτέ. Αυτή είναι η αρχή που ελπίζω ότι θα προσδιορίσει την παρακαταθήκη αυτής της κυβέρνησης.
Τι είναι για εσάς η Ευρώπη; Ποιο είναι το μήνυμά σας προς τους ευρωπαίους πολίτες τώρα που φεύγετε από την ΕΕ;
Το βασικό μήνυμά μου προς τους ευρωπαίους πολίτες είναι ότι φεύγουμε από την ΕΕ, αλλά δεν φεύγουμε από την Ευρώπη. Η Βρετανία στεκόταν και θα στέκεται πάντοτε στο πλευρό των φίλων και των συμμάχων της για την υπεράσπιση των κοινών μας αξιών της ελευθερίας, της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου που μας δένουν. Τίποτε δεν θα αλλάξει την αγάπη που έχει ο βρετανικός λαός και εγώ προσωπικά για τις υπέροχες πόλεις, τις περιφέρειες και την ύπαιθρο της Ευρώπης. Η Ελλάδα ιδιαίτερα, με την πλούσια Ιστορία και τις πανέμορφες ακτές της, θα είναι πάντα δημοφιλής προορισμός για εκατομμύρια βρετανούς παραθεριστές.
Πώς οραματίζεστε την Ελλάδα και τη Βρετανία να εξελίσσουν τους μακροχρόνιους δεσμούς τους στη μετά Brexit εποχή;
Ανυπομονούμε να διερευνήσουμε ένα νέο κεφάλαιο στις σχέσεις μας με την Ελλάδα και τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς η Βρετανία επανακαθορίζει τη θέση της στην Ευρώπη. Η Βρετανία και η Ελλάδα έχουν βαθείς δεσμούς εδώ και πολλούς αιώνες: από την ισχυρή εμπορική σχέση που έχουμε ως η έκτη μεγαλύτερη εξαγωγική αγορά σας, μέχρι την αλληλοϋποστήριξη σε περιόδους συγκρούσεων. Είμαστε σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ, εταίροι και φίλοι με εκτενείς δεσμούς στον τουρισμό και την εκπαίδευση. Ασφαλώς, τα πράγματα θα είναι πλέον διαφορετικά. Ωστόσο, μας δίνεται η ευκαιρία να είμαστε ευρηματικοί στη δημιουργία μιας νέας σχέσης που θα ωφελεί τόσο την Ελλάδα όσο και τη Βρετανία. Αυτή την ευκαιρία πρέπει να την εκμεταλλευτούμε.