Στο βάθρο των χωρών που εμφανίζουν έλλειμμα στην τήρηση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας ανέβηκε γι’ άλλη μια φορά η Ελλάδα.
Ειδικότερα, στην Ευρώπη των 28 η Ελλάδα κατέλαβε δυο …αργυρά μετάλλια . Ένα, για τη μη συμμόρφωση της με τις αποφάσεις του ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και, ένα δεύτερο, για τον αριθμό των ανοιχτών υποθέσεων παραβίασης του περιβαλλοντικού δικαίου.
Τα «έπαθλα» παρουσιάστηκαν τη Δευτέρα, κατά τη διάρκεια παρουσίασης της 13ης έκθεσης για την εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας ( νόμος και περιβάλλον στην Ελλάδα: έκθεση 2017 για την εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας) από την περιβαλλοντική οργάνωση WWF Ελλάς.
Όπως αναφέρθηκε, κατά τη διάρκεια παρουσίασης της έκθεσης, τα πρόστιμα που καλείται εν μέσω κρίσης να πληρώσει η Ελλάδα αποτελούν απόδειξη της απουσίας ουσιαστικής περιβαλλοντικής πολιτικής, καθώς και ορθής εφαρμογής της.
«Δυστυχώς, η διπλή 2η θέση της Ελλάδας για μη συμμόρφωση σε αποφάσεις ( 5 ) του Δικαστηρίου της ΕΕ και για τον αριθμό των υποθέσεων ( 24 ) που εκκρεμούν λόγω παραβιάσεων του περιβαλλοντικού δικαίου της ΕΕ, φαίνεται να παγιώνεται στον χρόνο, δημιουργώντας αρνητικές συνθήκες με σημαντική οικονομική διάσταση », αναφέρουν μεταξύ άλλων, οι συντάκτες της έκθεσης.
Ενδεικτικό είναι το γεγονός, ότι η Ελλάδα έχει πληρώσει περισσότερα από 37,3 εκατομμύρια ευρω σε πρόστιμα για μη συμμόρφωση με την απόφαση του ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
Ανείσπρακτα πρόστιμα
Την ίδια ώρα, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλεί το ποσοστό των χρημάτων που δεν εισπράττει το κράτος από επιβαλλόμενα πρόστιμα.
Χαρακτηριστικό είναι ότι το 2015, τα πρόστιμα μόνο για την αυθαίρετη δόμηση ανέρχονταν στα 183.440.155,84 ευρω. Από αυτά εισπράχθηκαν 3.173.548,75 ευρω ( περίπου 1,7%).
Εικόνα με βάση τα στοιχεία του 2016
Η έκθεση είναι βασισμένη στα στοιχεία του 2016. Γίνεται αναφορά ανά τομέα και στα κενά που παρατηρούνται. Έτσι, σε ό,τι αφορά για παράδειγμα, τα στερεά απόβλητα, επισημαίνεται πως η περασμένη χρονιά σηματατοδοτειται με δυο καταδικαστικές αποφάσεις από το ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Η μια αφορά την παράνομη λειτουργία του ΧΥΤΑ Τεμπλονίου Κέρκυρας και η δεύτερη την έλλειψη σχεδιασμού για τα επικίνδυνα απόβλητα. Με την απόφαση για τα επικίνδυνα απόβλητα, το ΔΕΕ επέβαλε στην Ελλάδα κατ’ αποκοπή πρόστιμο 10.000 ευρω και χρηματική ποινή 30.000 ευρω για κάθε ημέρα μη συμμόρφωσης.
Έως τον Νοέμβριο του 2016 εκτιμάται ότι η Ελλάδα είχε πληρώσει 37,3 εκατομμύρια ευρω (πρόσφατα « αναβαθμίστηκε», κατά την έκθεση σε 40 εκατομμύρια ) σε πρόστιμα για μη συμμόρφωση με την παλαιότερη καταδίκη για τις χωματερές.
Η διαφάνεια
Στις υπόλοιπες σελίδες της έκθεσης γίνεται ακόμη αναφορά στην περιβαλλοντική διαφάνεια. Όπως αναφέρεται « σε εθνικό επίπεδο, σημαντικές υπηρεσίες, όπως το Σώμα Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, εξακολουθούν να αρνούνται την πρόσβαση σε περιβαλλοντικές πληροφορίες».
Στα μείον συγκαταλέγεται και το γεγονός ότι το ποσοστό των πράσινων πόρων που καταλήγει στο Πράσινο Ταμείο – και μπορεί ανά έτος να διοχετευτεί σε δράσεις προστασίας και αποκατάστασης του περιβάλλοντος – παραμείνει περιορισμένο στο 2,5%.
Θάλασσα και ακτές
Σύμφωνα με τους συντάκτες της έκθεσης, το πρόσφατο ναυάγιο του δεξαμενόπλοιου « Αγ. Ζώνη ΙΙ » ανέδειξε , μεταξύ άλλων, την αδυναμία της χώρας να αντιμετωπίσει εγκαίρως κρίσεις εκτεταμένης θαλάσσιας ρύπανσης.
Όπως αναφέρεται, ο προϋπολογισμός του Γαλάζιου Ταμείου ( μέρος του Πράσινου Ταμείου που χρηματοδοτεί την αντιμετώπιση της θαλάσσιας ρύπανσης ) για το 2017 ήταν 2.378.931 ευρω, εκ των οποίων τα 783.538 ευρω αφορούν σε πλωτά μέσα αντιμετώπισης περιστατικών ρύπανσης.
Σημειώνεται ότι η μίσθωση του αντιρρυπαντικού πλοίου του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την ασφάλεια στη θάλασσα, το οποίο χρησιμοποιήθηκε για τον καθαρισμό της πετρελαιοκηλίδας στον Σαρωνικό, από πόρους του Γαλάζιου Ταμείου, κόστισε 340.000 ευρω.
Το WWF Ελλάς, ζητά τη χαρτογράφηση της παράκτιας ζώνης , και άμεση κύρωση του Πρωτοκόλλου ολοκληρωμένης διαχείρισης της παράκτιας ζώνης ( πρωτόκολλο της Συνθήκης της Βαρκελώνης ), μαζί με την ολοκλήρωση του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού.
« Το περιβαλλοντικό δίκαιο δεν είναι μόνο υποχρέωση, αλλά πρωτίστως ασπίδα προστασίας για το δικαίωμα όλων, συμπεριλαμβανομένων και των επόμενων γενεών για καλή ποιότητα ζωής, σε αρμονία με τη φύση », επεσήμανε μεταξύ άλλων, ο διευθυντής της WWF Ελλάς Δημήτρης Καραβέλλας.
Σύμφωνα με τον ίδιο « μέσα από τις ετήσιες εκθέσεις γινόμαστε μάρτυρες μιας συνεχούς προσπάθειας από πολλές κυβερνήσεις για παράκαμψη της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, ώστε να εξυπηρετηθούν συγκεκριμένες επιχειρηματικές επιλογές και να τακτοποιηθούν παρανομίες».
Από την πλευρά της, η επικεφαλής πολιτικής του WWF Ελλάς Παναγιώτα Νάνσου ανέφερε πως « βασική προϋπόθεση για την αποτελεσματική εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας είναι η διαφάνεια, η σαφήνεια των κανόνων και ο έλεγχος».