Το κουκλόσπιτο της μνήμης

Κανείς στη γενέτειρά του, το Κεμπέκ, δεν φανταζόταν ότι αυτό το ντροπαλό και μανιοκαταθλιπτικό αγόρι θα μεταμορφωνόταν σε έναν από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες των τελευταίων ετών, «πρεσβευτή της καναδικής πρωτοπορίας» σε όλον τον κόσμο, σύμφωνα με μια συχνή περιγραφή της θεατρικής του δουλειάς. «Μικρός ήμουν πολύ ντροπαλός χαρακτήρας και επειδή στο σχολείο έπρεπε να διαλέξω μάθημα στα καλλιτεχνικά, κατέφυγα στο θέατρο. Μέσα στην ομάδα αυτή ένιωθα ότι δεν είχα ευθύνη. Αργότερα απέκτησα αυτοπεποίθηση και ξεκίνησα τις σόλο παραστάσεις» αποκάλυπτε ο ίδιος ο Λεπάζ στη δημοσιογραφική παρέα που τον συνάντησε λίγες ώρες πριν ξεκινήσει τις πρόβες του στη Στέγη.

Δεν είναι η πρώτη φορά που έρχεται στον πολιτιστικό οργανισμό. Το 2011 η Στέγη παρουσίασε το «Far Side of the Moon», μια ελεγεία του Λεπάζ με φόντο τον Ψυχρό Πόλεμο και τη μονομαχία Σοβιετικών και Αμερικανών για την κατάκτηση του Διαστήματος. Ο καναδός δημιουργός επιστρέφει στην κεντρική σκηνή αυτοπροσώπως, σε ρόλο ηθοποιού και σκηνοθέτη, και παρουσιάζει από σήμερα ώς την Παρασκευή το αυτοβιογραφικό του σόλο «887», σε συμπαραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση.

Η μυθιστορηματική ζωή, η παράξενη οικογένεια και η δύσκολη νεότητα είναι η δεξαμενή ιδεών για την αυτοβιογραφική δραματουργία – μυθοπλασία του, αυτό που ο ίδιος ονομάζει «autofiction». «Περίπου κάθε πέντε χρόνια νιώθω την ανάγκη να κάνω μια παράσταση μόνος μου, χωρίς άλλους συνεργάτες. Οταν δουλεύεις με πολύ κόσμο, αναπόφευκτα κάνεις συμβιβασμούς και πολλά πράγματα από τις ιδέες σου μένουν έξω. Γι’ αυτό κάνω σόλο παραστάσεις, για να εκφραστώ αλλά και για να έχω την ευκαιρία να μπω στη θέση του ηθοποιού. Πιστεύω ότι αυτή η αλλαγή θέσης βοηθά τη σκηνοθετική προσέγγιση. Οσο για το “887” είναι ένα ιδιαίτερο σόλο, στο οποίο ως ηθοποιός δεν υποδύομαι κάποιον άλλον. Ενα είδος αυτοβιογραφικής αφήγησης. Περιέχει δηλαδή στοιχεία διηγηματικά, αλλά η αλήθεια παραμένει, αναδιοργανωμένη με πιο ποιητική διάσταση. Το “887” δεν λειτουργεί ως αποτέλεσμα ψυχαναλυτικής ανάγκης. Είναι έργο που αφορά τη μνήμη».

Στο έργο, λοιπόν, o Λεπάζ μνημονεύει τόσο την –πάσχουσα από Αλτσχάιμερ –γιαγιά του όσο και την αποκαλούμενη «ήσυχη επανάσταση του Καναδά» (1960-70), μια επανάσταση που «δεν έγινε στους δρόμους αλλά στα γραφεία». Σύμφωνα με τον ιστορικό Μπενουά Μπρεβίλ, «ήταν ένα κίνημα προοδευτικής διεκδίκησης αυτονομίας και κοινωνικοοικονομικών μεταρρυθμίσεων με στόχο τον “εκμοντερνισμό” του Κεμπέκ, που οδήγησε σε ένα προηγμένο κοινωνικό σύστημα, αναζωπύρωσε τον εθνικισμό και σταδιακά αυτοαναιρέθηκε».