Αλαλούμ και σύγχυση προκαλεί στους φορολογούμενους η διαδικασία πώλησης, αγοράς ή μεταβίβασης ακίνητης και κινητής περιουσίας, ή ακόμη και εάν κάποιος πολίτης είναι στην ευχάριστη θέση να πρέπει να εισπράξει χρήματα από το Δημόσιο. Οι πολίτες θα πρέπει πρώτα απ’ όλα να εξασφαλίσουν τη φορολογική τους ενημερότητα, μια διαδικασία ιδιαίτερα πολύπλοκη, που σε αρκετές περιπτώσεις προϋποθέτει πολλές γνώσεις και γερά νεύρα.
Μάλιστα, ο γολγοθάς για ορισμένους πολίτες έχει γίνει ακόμη πιο ανηφορικός, καθώς πλέον οι νόμοι έχουν γίνει πιο αυστηροί, προκειμένου να μην μπορούν να πουλήσουν την περιουσία τους όσοι έχουν οφειλές στο Δημόσιο.
Με τη διευκρινιστική εγκύκλιο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΠΟΛ 1141/2016), καθορίζονται οι προϋποθέσεις για την έκδοση αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας. Είναι χαρακτηριστικό ότι πλέον ένας πολίτης δεν μπορεί να πάρει φορολογική ενημερότητα εάν έχει βεβαιωμένες οφειλές στο Δημόσιο άνω των 30 ευρώ. Ακόμη και εάν κάποιος δεν έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές, αλλά θα πρέπει να λάβει χρήματα από το Δημόσιο, μπορεί να μην έχει τη δυνατότητα να λάβει φορολογική ενημερότητα καθώς θα πρέπει πρώτα αυτά τα ποσά να συμψηφισθούν. Μάλιστα, σε κάθε περίπτωση, στο αποδεικτικό της φορολογικής ενημερότητας θα πρέπει να αναγράφεται και ο λόγος για τον οποίο ζητείται η έκδοσή του.
Τα πράγματα γίνονται ιδιαίτερα περίπλοκα όταν ζητεί κάποιος φορολογική ενημερότητα για τη μεταβίβαση ενός ακινήτου και έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές στην Εφορία ή ακόμη και εάν αυτά τα χρέη έχουν υπαχθεί σε κάποια ρύθμιση. Σε αυτή την περίπτωση τίθεται υποχρεωτικά ο όρος της παρακράτησης, ο οποίος μπορεί να φθάσει και το 100% της οφειλής που έχει κάποιος στην Εφορία. Για παράδειγμα, κάποιος οφείλει 10.000 ευρώ στην Εφορία και το ακίνητο που θέλει να πουλήσει έχει αξία 20.000 ευρώ. Ο ιδιοκτήτης του ακινήτου θα εισπράξει 10.000 ευρώ, με το Δημόσιο να παρακρατά τα υπόλοιπα 10.000 ευρώ. Εάν το ακίνητο έχει αξία 20.000 ευρώ και ο ιδιοκτήτης του χρωστάει 30.000 ευρώ, τότε για να το πουλήσει θα πρέπει προηγουμένως να καταβάλει στο Δημόσιο τη διαφορά, ήτοι 10.000 ευρώ.
Επίσης, με βάση τη νέα εγκύκλιο, φορολογική ενημερότητα απαιτείται ακόμα κι αν πρόκειται να εισπράξει κάποιος από το Δημόσιο ποσά κάτω από 1.500 ευρώ για τα οποία με παλαιότερη εγκύκλιο δεν απαιτούνταν να προσκομισθεί αποδεικτικό ενημερότητας. Οταν δύο στους τρεις φορολογούμενους έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές στην Εφορία, είναι προφανές ότι η χορήγηση φορολογικής ενημερότητας μετατρέπεται σε μια εξίσωση για δυνατούς λύτες.
Η Κατερίνα Φραγκάκη είναι δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω