«Αυτό που είναι 100% βέβαιο, είναι πως το πιστοποιητικό θανάτου του Πάβλο Νερούδα δεν αντικατοπτρίζει τις πραγματικές συνθήκες του θανάτου του. Δεν πέθανε από καρκίνο», τονίζει ο ιατροδικαστής και καθηγητής του Παν/μιου της Μούρθια, στην Ισπανία, Αουρέλιο Λούνα, που συμμετείχε σε διεθνή ομάδα ειδικών που εξέτασε τη σορό του διάσημου Χιλιανού ποιητή και Νομπελίστα.
Ο Λούνα και η ομάδα των ειδικών σε ιατροδικαστικές έρευνες, που συναντήθηκαν την περασμένη εβδομάδα στο Σαντιάγο της Χιλής για να εξετάσουν τις διάφορες υποθέσεις για τον θάνατο του Νερούδα, κατέληξαν πως αυτός δεν οφειλόταν σε καρκίνο , όπως είχε αναφερθεί επισήμως, γεγονός που ανοίγει τον δρόμο για να διερευνηθούν άλλες αιτίες. Οι ειδήμονες παρέδωσαν τα πορίσματά τους στον δικαστή Μάριο Καρόσα, ο οποίος ηγείται των ερευνών για τον θάνατο του ποιητή, ο οποίος έφυγε από τη ζωή στη διάρκεια της δικτατορίας του Αουγούστο Πινοτσέτ.
«Οι έρευνες σχετικά με τον δείκτη σωματικής μάζας, μέσα από τη χρήση της διαμέτρου της μέσης του, μας επιτρέπει να αποκλείσουμε κατά 100% την ύπαρξη καχεξίας», τόνισε ο Λούνα στον ισπανικό ενημερωτικό ιστότοπο La Cronica, εξηγώντας πως η αιτία του θανάτου ενός από τους πλέον διάσημους ποιητές του 20ου αιώνα, δεν οφείλεται στην καχεξία που προκαλεί ο καρκίνος (δηλ. σε μία βαθιά μεταβολή του οργανισμού, που χαρακτηρίζεται από υποσιτισμό, φθορά των οργάνων και μεγάλη σωματική αδυναμία).
Οι ειδικοί στην ιατροδικαστικοί επίσης εντόπισαν στη σορό του Νερούδα ένα στοιχείο, που θα μπορούσε να ανταποκρίνεται σε βακτήριο που έχει καλλιεργηθεί σε εργαστήριο. Το στοιχείο τούτο θα υποβληθεί σε άλλες εξετάσεις, το αποτέλεσμα των οποίων θα γίνει γνωστό μέσα σε ένα διάστημα μεταξύ έξι μηνών έως ένα έτος. «Με βάση τα στοιχεία που έχουμε σήμερα δεν μπορούμε ούτε να αποκλείσουμε, αλλά ούτε και να επιβεβαιώσουμε τη βίαια, ή φυσιολογική, φύση του θανάτου του Πάβλο Νερούδα», πρόσθεσε ο Λούνα.
Ο ποιητής, που εκείνη την εποχή ήταν μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚ Χιλής, απεβίωσε στις 23 Σεπτεμβρίου 1973, μόλις δύο εβδομάδες μετά το πραξικόπημα με το οποίο ο Πινοτσέτ ανέτρεψε τον δημοκρατικά εκλεγμένο πρόεδρο της χώρας Σαλβαδόρ Αλιέντε.
Οι ισχυρισμοί του οδηγού του Νερούδα
Ο Μανουέλ Αράγια, οδηγός και προσωπικός βοηθός του Νερούδα, σε επανειλημμένες περιπτώσεις έχει διαψεύσει την θεωρία πως ο θάνατος του ποιητή οφείλεται σε καρκίνο και διατεινόταν πως «δολοφονήθηκε» από το καθεστώς του Πινοτσέτ (1973-1990). Σύμφωνα με τον Αράγια, στον Νερούδα χορηγήθηκε «θανατηφόρος ένεση» από πράκτορες του καθεστώτος Πινοτσέτ, όταν νοσηλευόταν στην κλινική Σάντα Μαρία, το ίδιο νοσοκομείο όπου βρήκε τον θάνατο εννέα χρόνια αργότερα, επίσης υπό σκοτεινές συνθήκες, και ο πρώην πρόεδρος Εδουάρδο Φρέι Μοντάλβα.
Ο Νερούδα, την περίοδο του θανάτου του, είχε άδεια ταξιδίου για να ταξιδεύσει στο Μεξικό «προσκεκλημένος του προέδρου Λουΐς Ετσεβερία, που είχε στείλει να τον πάρουν και είχε θέσει στη διάθεσή του κι ένα ειδικό αεροσκάφος», είχε τονίσει ο Αράγια.