Ακάλυπτη από τους δικούς της βουλευτές μένει η κυβέρνηση στη Βουλή για την ακριβή υπόθεση των F-16, ενώ εξηγήσεις καλείται να δώσει στην εθνική αντιπροσωπεία και ο Αλέξης Τσίπρας σχετικά με τους όρους της αναβάθμισης των πολεμικών αεροσκαφών.
Την ίδια ώρα, ο αρμόδιος υπουργός Εθνικής Αμυνας Πάνος Καμμένος «δοξάστηκε κρυπτόμενος» από τη χθεσινή συνεδρίαση της Επιτροπής Εθνικής Αμυνας κι Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής, καθώς στα πιεστικά ερωτήματα της αντιπολίτευσης που ζητούσαν εξηγήσεις προσήλθε να απαντήσει ο αναπληρωτής υπουργός Αμυνας Δημήτρης Βίτσας, ο οποίος βρέθηκε αντιμέτωπος με τα πυρά κορυφαίων στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ.
Τα χτυπήματα από την πλευρά των βουλευτών της κυβερνητικής πλειοψηφίας ήταν διαδοχικά, αιφνιδιάζοντας τον αναπληρωτή υπουργό. Με ειρωνικό ύφος «χαιρέτησε» την παρουσία Βίτσα στην αρμόδια επιτροπή ο Νίκος Φίλης, ο οποίος είχε προσπαθήσει και τους προηγούμενους μήνες να φέρει το θέμα στη Βουλή, συντάσσοντας επίκαιρη ερώτηση προς τον Πάνο Καμμένο, που ωστόσο δεν κατατέθηκε. «Χαίρομαι που μας βοηθάτε να βγούμε από το πέλαγος της άγνοιας» είπε ο πρώην υπουργός, απαντώντας ουσιαστικά στις πρόσφατες δηλώσεις του Δημήτρη Βίτσα για «δείγμα άγνοιας» πίσω από τις δικές του ενστάσεις. Ο Νίκος Φίλης έθεσε με αυστηρό ύφος τρία ερωτήματα: πρώτον, κάλεσε την κυβέρνηση και την ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Αμυνας να απαντήσουν για το πότε θα ενημερωθεί η Βουλή για τα συγκεκριμένα στοιχεία της σύμβασης που αυτή τη στιγμή βρίσκονται υπό διαπραγμάτευση με τους Αμερικανούς.
Δεύτερον, για το αν θα υπάρξει ειδική νομοθετική ρύθμιση για το θέμα των αντισταθμιστικών ωφελημάτων με βάση τη νομοθεσία και, τρίτον, για το αν υπάρχει γενικότερη μελέτη της ηγεσίας των Ενόπλων Δυνάμεων που δεν αφορά μόνο τα F-16 αλλά και άλλες ανάγκες, προμήθειες για τους εξοπλισμούς προκειμένου να υπάρξει εξισορρόπηση στο Αιγαίο.
Την προσοχή της κυβέρνησης στο θέμα των αντισταθμιστικών ωφελημάτων που θα προβλέπονται από τη συμφωνία με τις ΗΠΑ επέστησε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Ξυδάκης. Αφού υποστήριξε ότι τα αντισταθμιστικά ωφελήματα διαχρονικά κατέστησαν πηγή σκανδάλων αδιαφανούς διαχείρισης και ολιγωρίας, επεσήμανε ότι είναι μοναδική ευκαιρία για την κυβέρνηση να λειτουργήσει με έναν πρότυπο τρόπο διαφάνειας, ταχύτητας και αξιοπιστίας. Ο ίδιος σημείωσε ότι η επικείμενη συμφωνία πρέπει να είναι «υποδειγματικής πολιτικής διαχείρισης από την κυβέρνηση για να μην υπάρξει η παραμικρή υπόνοια στους πολίτες για μη ορθή διαχείριση», ζητώντας επιτακτικά να αποσαφηνιστούν τα θέματα κόστους. «Δεν πρέπει οι αμυντικές δαπάνες να μετατραπούν σε κολάρο δημοσιονομικής ασφυξίας» ανέφερε χαρακτηριστικά, προτείνοντας να μη συνυπολογιστούν οι αμυντικές δαπάνες στον υπολογισμό του ελλείμματος.
«Η χώρα μας έχει ταλαιπωρηθεί πολύ και η οικονομία από το ανερμάτιστο και προβληματικό σύστημα των εξοπλιστικών, και αυτό καταγράφεται ευρύτατα. Δικαιώθηκε έπειτα από χρόνια η πεισματική απαίτηση της Αριστεράς για την αναβάθμιση του ρόλου του Κοινοβουλίου στα εξοπλιστικά. Προϊόν αυτής της πίεσης είναι η ίδρυση ως υποεπιτροπή, αλλά πλέον είναι ειδική επιτροπή του Κοινοβουλίου για τους εξοπλισμούς. Συνεχίζουμε να πιέζουμε για να γίνει επιτροπή υψηλού κύρους και επάρκειας ώστε να την τρέμουν οι εκάστοτε υπουργοί Αμυνας και Εξωτερικών» διαμήνυσε από την πλευρά του ο Θοδωρής Δρίτσας, προτείνοντας να προσέλθουν σε κοινή συνεδρίαση η Επιτροπή Εξοπλιστικών
Προγραμμάτων της Βουλής και η Επιτροπή Εξωτερικών και Αμυνας για τη συμφωνία των F-16. Πρόσθεσε δε ότι «είναι αναγκαίο για μια δημοκρατική χώρα η αναβάθμιση του ρόλου του Κοινοβουλίου στη χάραξη της αμυντικής και εξωτερικής πολιτικής», αλλά επισήμανε ότι δεν καταγράφεται καμία αντίρρηση για την ανάγκη προγραμματισμού της αναβάθμισης των πολεμικών αεροσκαφών.
Το Κογκρέσο και το κόστος
Ο αναπληρωτής υπουργός Αμυνας ενημέρωσε τα μέλη της Επιτροπής ότι η ουσιαστική συζήτηση επί της συμφωνίας θα ξεκινήσει στις 2 Νοεμβρίου, καθώς τότε αναμένεται να αποσταλεί στη χώρα μας από το αμερικανικό Κογκρέσο η πολυσέλιδη επιστολή με το τελικό πλαίσιο της συμφωνίας, που θα αποτελέσει το «πεδίο» της διαπραγμάτευσης για τον τελικό αριθμό των αεροσκαφών που θα αναβαθμιστούν. «Στις 2 Νοεμβρίου το αμερικανικό Κογκρέσο θα μας στείλει την αναλυτική επιστολή. Από εκεί και πέρα αρχίζει ουσιαστικά η διαπραγμάτευση. Δηλαδή αν θα αναβαθμίσουμε 85 ή 123 αεροσκάφη. Ενα κομμάτι της διαπραγμάτευσης έχει ήδη γίνει. Αν πούμε κάτι περισσότερο, θα είναι για τον αριθμό των αεροσκαφών που θα αναβαθμιστούν» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Δημήτρης Βίτσας. Ο αναπληρωτής υπουργός, αν και υποστήριξε πως ήδη έχουμε καθυστερήσει την αναβάθμιση των αεροσκαφών, σημείωσε πως θα χρειαστούν 7 ή 8 χρόνια για την πλήρη αναβάθμιση του στόλου. «Θα είναι σημαντικό εάν ώς το 2019 έχουμε καταφέρει να αναβαθμίσουμε 16 με 20 αεροσκάφη» είπε χαρακτηριστικά και παραδέχθηκε πως το όλο πρόγραμμα της αναβάθμισης θα ολοκληρωθεί έως το 2025.
Κατά τον Δημήτρη Βίτσα, τα 2,4 δισ. δολάρια για το κόστος αναβάθμισης αφορούν σχεδόν το σύνολο των αεροσκαφών, δηλαδή τα 123 από τα 153 αεροσκάφη που διαθέτει η χώρα. Ωστόσο, σημείωσε πως «δεν είμαστε κουβαρντάδες», πως δεν μπορεί η χώρα να διαθέσει περισσότερα από 1,1 δισ. ευρώ και πως τα χρήματα αυτά θα προέρχονται από τον προϋπολογισμό του υπουργείου Εθνικής Αμυνας. Ο ίδιος ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση ήδη από τον περασμένο Φεβρουάριο με επιστολή της είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον για την αναβάθμιση των αεροσκαφών και ότι ο αμερικανικός στρατός με έγγραφό του στις 16 Οκτωβρίου εκτίμησε το τελικό κόστος στα 2,4 δισ. δολάρια. Ο Βίτσας ανέφερε ότι το οριστικό κείμενο της συμφωνίας θα περάσει προς έγκριση από τη Βουλή και το ΚΥΣΕΑ –και δεσμεύτηκε πως δεν θα υπερβαίνει τα 1,1 δισ. ευρώ. «Αυτήν τη στιγμή έχουμε πετύχει μια πολύ καλή απαίτηση και θα πετύχουμε ένα πολύ καλό οικονομικό αποτέλεσμα» συμπλήρωσε.
Ωστόσο, δεν απάντησε πειστικά στο ερώτημα «πώς η συμφωνία θα επιφέρει νέες θέσεις εργασίας στη χώρα». Ουσιαστικά απέφυγε να σχολιάσει την κριτική πως η επικείμενη συμφωνία θα ωφελήσει πρωτίστως την Αμερική, δημιουργώντας εκεί νέες θέσεις εργασίας –όπως δήλωσε ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ. Ο αναπληρωτής υπουργός δήλωσε πως «γίνεται μια κριτική του τύπου “να πεθάνει η κατσίκα του γείτονα”» και πρόσθεσε πως δεν είναι δυνατόν να πιστεύουμε στη λογική τού «να μην πάρει ο άλλος μια δουλειά αν δεν πάρω κι εγώ». Σχετικά με το θέμα αυτό, υποστήριξε ότι στην αναβάθμιση των F-16 θα συμμετάσχουν η ΕΑΒ και άλλες ιδιωτικές ελληνικές εταιρείες, λέγοντας πως «ειδικοί τεχνικοί από τη χώρα μας θα μεταβούν στις ΗΠΑ για να δουν πώς γίνεται η συναρμολόγηση».
Βολές και από την αντιπολίτευση
Πυρ ομαδόν από την αντιπολίτευση δέχθηκε, εξάλλου, ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Αμυνας για τις λεπτομέρειες της αμυντικής συμφωνίας.
Την απουσία του υπουργού Πάνου Καμμένου στηλίτευσε ο Αδωνις Γεωργιάδης, λέγοντας πως προφασίζεται απουσία στο εξωτερικό προκειμένου να αποφύγει να δώσει απαντήσεις για τα F-16. «Τα όσα είπε ο κ. Καμμένος δεν είναι ακριβή» σχολίασε ο Θανάσης Δαβάκης από τη ΝΔ, καλώντας την ηγεσία του υπουργείου να δώσει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για την υλοποίηση της συμφωνίας.
Από την πλευρά της ΔΗΣΥ τόσο ο Ανδρέας Λοβέρδος όσο και ο Θανάσης Θεοχαρόπουλος έκαναν λόγο για «ακαταστασία» σε ό,τι αφορά το κόστος της αναβάθμισης, ζητώντας επιτακτικά επίσημη και υπεύθυνη ενημέρωση από την ηγεσία του ΥΕΘΑ. Ο Γιώργος Μαυρωτάς από Το Ποτάμι τάχθηκε υπέρ της αναβάθμισης του στόλου των F-16, αλλά χαρακτήρισε «ασαφές» το κόστος αναβάθμισης και έθεσε σειρά ερωτημάτων για το πότε θα είναι έτοιμα επιχειρησιακά τα αεροσκάφη. Παράλληλα, ζήτησε ενημέρωση και για τη βάση της Σούδας –πρωτίστως για το εάν η αναβάθμιση της συμφωνίας με τις ΗΠΑ είναι χρονική ή επιχειρησιακή.
