«Πρέπει να καταλάβουμε ότι είναι κόστος το οποίο πρέπει να αναλάβει το ελληνικό κράτος διότι διαφορετικά πάνε χαμένες επενδύσεις δεκάδων δισ. ευρώ. Εκτός αν θεωρούμε ότι δεν πρέπει η αεράμυνα της χώρας να είναι προετοιμασμένη για οποιοδήποτε ενδεχόμενο», Δημήτρης Τζανακόπουλος, 18 Οκτωβρίου 2017.«Είναι λάθος ότι οι πολυδάπανοι εξοπλισμοί σημαίνουν περισσότερη ασφάλεια για τη χώρα μας όταν υπονομεύεται η κοινωνική συνοχή και υποθηκεύεται το μέλλον της», απόσπασμα από φυλλάδιο του ΣΥΡΙΖΑ για τη «δραστική μείωση των στρατιωτικών δαπανών», 22 Μαΐου 2009. Το κουίζ τύπου «βρείτε τις διαφορές μεταξύ των δύο τοποθετήσεων» είναι μάλλον μηδενικής δυσκολίας. Ενα κουίζ, όμως, «βρείτε ποια από τις δύο εκφράζει ειλικρινά τον ΣΥΡΙΖΑ» έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Γιατί η απάντηση δεν είναι προφανής.
Ενα απάνθισμα όσων υποστήριζε το κόμμα σχετικά με τις αμυντικές δαπάνες τον καιρό του 4%, συγκρινόμενο με αυτά που τώρα διατείνονται τα πρωτοκλασάτα στελέχη του, προκειμένου να υπερασπιστούν τη συμφωνία για την αναβάθμιση των F-16, που έφερε από την Ουάσιγκτον ο Αλέξης Τσίπρας, ίσως μπορεί να απαντήσει το παραπάνω ερώτημα.
Φίλια πυρά. Η εν λόγω συμφωνία δεν είναι οριστική, όπως ενημέρωσε το κοινοβουλευτικό σώμα ο Πάνος Καμμένος. Παρ’ όλα αυτά, έχει ήδη προκαλέσει εσωκομματικούς τριγμούς στον μεγάλο κυβερνητικό εταίρο. Ο Νίκος Φίλης έριξε τα πρώτα πυρά, μιλώντας για «τεράστιες ελλείψεις σε άλλους τομείς, όπως στα πυροσβεστικά αεροπλάνα που είναι καθηλωμένα και δεν “αναβαθμίζονται”, στα ασθενοφόρα ή στα αστικά λεωφορεία που είναι ακινητοποιημένα ελλείψει ανταλλακτικών».
Κατά διαβολική σύμπτωση το προαναφερθέν φυλλάδιο της εκστρατείας του κόμματος έγραφε σχεδόν τα ίδια. Οπως για παράδειγμα: «Με ένα F-16 λιγότερο θα μπορούσαμε να προσθέσουμε 160 νέες κλίνες στα νοσοκομεία μας» ή «περισσότερα πυροσβεστικά αεροπλάνα – λιγότερα F-16 ήταν η κραυγή των διαμαρτυρόμενων πολιτών όταν καιγόταν η Ελλάδα το 2007». Αν μη τι άλλο, ο Φίλης, λοιπόν, δεν βρέθηκε εκτός συριζαϊκής γραμμής. Το αντίθετο. Εστω και για δικούς του λόγους, αποπειράται να λειτουργήσει ως η αριστερή συνείδηση της πρώτη φορά Αριστεράς.
Η «Εκκληση του Εβρου». Πριν, εξάλλου, η Αριστερά γίνει κυβερνώσα, ο αρχηγός της υπέγραφε στους Κήπους, στα ελληνοτουρκικά σύνορα, την «Εκκληση του Εβρου». Μια κοινή διακήρυξη για την «αμοιβαία και ισόρροπη μείωση των εξοπλισμών Ελλάδας – Τουρκίας», μαζί με τον πρόεδρο του τουρκικού Κόμματος της Ελευθερίας και της Αλληλεγγύης. Ηταν Σεπτέμβριος του 2010 και το βασικό επιχείρημα ήταν περίπου πως η διπλωματία των εξοπλισμών –σαν κι αυτή που άσκησε ο Πρωθυπουργός στον Λευκό Οίκο του Ντόναλντ Τραμπ –δεν φέρνει αποτέλεσμα. Ή, όπως το έθετε ο ίδιος ο Τσίπρας, «οι δύο λαοί μπορούν να ζήσουν ειρηνικά. Και δεν έχουν κανένα λόγο να σπαταλάνε τόσο πολλά χρήματα σε αμυντικές δαπάνες, προκειμένου οι ισχυροί του κόσμου να μπορούν να έχουν κέρδη στις πολεμικές τους βιομηχανίες».
Οι παλαιές αγωνίες. Μπορεί, άλλωστε, σήμερα ο κυβερνητικός εκπρόσωπος να ανησυχεί για την αεράμυνα και να υπαινίσσεται τον κίνδυνο μιας τουρκικής εισβολής, ωστόσο παλαιότερα δεν είχαν τέτοιες αγωνίες στην Κουμουνδούρου. Τον Σεπτέμβριο του 2009, ο ΣΥΡΙΖΑ είχε διοργανώσει μια συνέντευξη Τύπου για να παρουσιάσει τις προτάσεις του για τη μείωση των εξοπλιστικών δαπανών. Γιάννης Μπανιάς και Νίκος Χουντής είχαν αναλάβει να τις κοινωνήσουν στο πανελλήνιο. Ο πρώτος αμφισβήτησε τότε την πάγια επιχειρηματολογία των ελληνικών κυβερνήσεων περί του εξ Ανατολών κινδύνου. Για την ακρίβεια είχε πει: «Υπάρχουν σοβαρά ζητήματα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αλλά σίγουρα αυτά δεν μπορούν να λυθούν, αντίθετα επιδεινώνονται με το να κλιμακώνουμε τους εξοπλισμούς».
Από εκείνη την παρουσίαση δεν χρειάζεται να θυμηθεί κανείς τη βασική πρόταση του κόμματος, που ήταν η «αποδέσμευση» της Ελλάδας από το ΝΑΤΟ –και η διάλυση της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας. Ούτε το σχόλιο Χουντή «οι δαπάνες στην Ελλάδα είναι υπέρογκες. Είναι θερμοκήπιο σκανδάλων. Είναι ανορθολογικές, είναιασύμβατες με τις πραγματικές ανάγκες άμυνας της χώρας». Αρκεί να μείνει στην πρόταση νούμερο 4: «Προτείνουμε τη δραστική μείωση των στρατιωτικών δαπανών, που μπορεί να προκύψει μέσα από τον εξορθολογισμό των δαπανών και την απαλλαγή από πανάκριβες αγορές που υπαγορεύονται από το ΝΑΤΟ ή από τη λεγόμενη διπλωματία των εξοπλισμών. (…) Σταθερή μας θέση είναι ο έλεγχος των προμηθειών των Ενόπλων Δυνάμεων από διακομματική επιτροπή της Βουλής».
Η αρχή της… αλλαγής. Θα ήταν, πάντως, άδικο να μην αναγνωρίσει κάποιος στον Τσίπρα ότι ήδη από τον προθάλαμο της εξουσίας είχε λειάνει το ύφος των δηλώσεών του σχετικά με τις αμυντικές δαπάνες. Τον Μάιο του 2012, π.χ., σε επίσκεψη στο Γενικό Επιτελείο Εθνικής Αμυνας έλεγε «βρισκόμαστε σε μια περίοδο μιας πολυδιάστατης κρίσης, μιας οικονομικής κρίσης που παίρνει διαστάσεις εθνικού κινδύνου. Επ’ ουδενί όμως δεν πρέπει να ολιγωρήσουμε και να αγνοήσουμε και άλλους κινδύνους. Πρέπει να είμαστε πάντα σε εγρήγορση για να αντιμετωπίσουμε όποιους κινδύνους μπορεί να αντιμετωπίσει ο λαός μας και η πατρίδα μας».
Το έδαφος για την παρούσα κυβερνητική ρητορική είχε ετοιμαστεί. Πριν καν φανταστούν στην Κουμουνδούρου πως θα συγκυβερνούν με τους ΑΝΕΛ. Αρα, δεν άλλαξε ο Φίλης ή οι 53+, που εκφράζουν σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες ενστάσεις για την αναβάθμιση των F-16. Αλλαξε η ηγετική ομάδα. Ή μήπως όχι; Ακόμη κι αν οι διαφωνούντες με το Μαξίμου προβάλλουν εαυτούς ως την αληθινή φωνή του ΣΥΡΙΖΑ, τελικά η εξουσία δεν είναι αυτή που αποκαλύπτει τον πραγματικό χαρακτήρα του ΣΥΡΙΖΑ;
