Στη δημοκρατική αντιπολίτευση και τους πολιτικούς φυλακισμένους της Βενεζουέλας απονέμεται το φετινό βραβείο Ζαχάροφ για τα ανθρώπινα δικαιώματα από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Σε ανακοίνωσή του το Ευρωκοινοβούλιο αναφέρει ότι θέλει να επιβραβεύσει το κουράγιο των φοιτητών και των πολιτικών που μάχονται για την ελευθερία έναντι μιας καταπιεστικής κυβέρνησης. Ο επικεφαλής των Φιλελευθέρων Γκι Φέρχοφστατ δήλωσε ότι «το βραβείο υποστηρίζει τον αγώνα των δημοκρατικών δυνάμεων για μια δημοκρατική Βενεζουέλα». Προέτρεψε μάλιστα τη διεθνή κοινότητα «να ενωθεί μαζί μας στον αγώνα για την ελευθερία των πολιτών της Βενεζουέλας».
Το Βραβείο Ζαχάροφ για την Ελευθερία της Σκέψης, όπως είναι η πλήρης ονομασία του, απονέμεται με απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου σε ανθρώπους ή ομάδες που έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στην υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ελευθερίας της σκέψης. Το βραβείο, που καθιερώθηκε τον Δεκέμβριο του 1988, πήρε το όνομα του ρώσου επιστήμονα και αντιφρονούντος Αντρέι Ζαχάροφ. Κάθε χρόνο η Επιτροπή Διεθνών Σχέσεων και η Επιτροπή Ανάπτυξης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου καταρτίζει τον κατάλογο των υποψηφίων. Το πρώτο βραβείο Ζαχάροφ είχε απονεμηθεί στον Νέλσον Μαντέλα, ο οποίος στη συνέχεια τιμήθηκε και με το Νομπέλ Ειρήνης. Το ίδιο έχει συμβεί και σε άλλες δύο περιπτώσεις, με την Αουνγκ Σαν Σου Κι από τη Μιανμάρ και την Πακιστανή Μαλάλα Γιουσαφσάι.
Η φετινή επιλογή για το βραβείο στην αντιπολίτευση της Βενεζουέλας έρχεται έπειτα από μια ταραχώδη χρονιά στη χώρα της Λατινικής Αμερικής. Τον Απρίλιο ξέσπασαν μεγάλες διαδηλώσεις εναντίον της κυβέρνησης του Νικολάς Μαδούρο, που πυροδοτήθηκαν από την άθλια οικονομική κατάσταση μιας από τις πλουσιότερες σε πετρελαϊκά κοιτάσματα χώρας στον πλανήτη. Η διακυβέρνηση Μαδούρο αποδείχθηκε ολέθρια για την οικονομία, με τον πληθωρισμό να καλπάζει ανεξέλεγκτα και να παρατηρείται αδυναμία συντήρησης των υποδομών της χώρας –με συνεχείς διακοπές στην ηλεκτροδότηση και την ύδρευση –αλλά και μεγάλες ελλείψεις στα βασικά προϊόντα. Οι ουρές για μια φραντζόλα ψωμί έγιναν καθημερινό φαινόμενο, ενώ τα επεισόδια με τις παρακρατικές οργανώσεις αυξήθηκαν εντυπωσιακά.
Η αντιπολίτευση που ήλεγχε το Κοινοβούλιο προσπάθησε να οργανώσει ένα κίνημα διαμαρτυρίας και οι μεγάλες διαδηλώσεις που ξέσπασαν σε πολλές πόλεις της χώρας συνεχίστηκαν επί μήνες. Στο πλαίσιο της φίμωσης της αντιπολίτευσης, πολλά στελέχη της βρέθηκαν στη φυλακή. Για να παρακάμψει το εμπόδιο του Κοινοβουλίου, η κυβέρνηση δημιούργησε μια Συνταγματική Εθνοσυνέλευση, η οποία προέκυψε από εκλογές τον Ιούλιο, για τις οποίες υπήρξαν πολλές καταγγελίες για νοθεία. Η Εθνοσυνέλευση διέλυσε τη Βουλή και πήρε την εξουσία στα χέρια της. Παρότι στις δημοσκοπήσεις το ποσοστό του κυβερνώντος κόμματος δεν ξεπερνά το 20%, στις εκλογές για τους κυβερνήτες που έγιναν στις 15 Οκτωβρίου, το Σοσιαλιστικό Κόμμα εμφανίσθηκε να κερδίζει σε 17 από τα 23 κρατίδια, γεγονός που προκάλεσε διεθνές κύμα διαμαρτυρίας για νοθεία.
Η αντιπολίτευση, τα περισσότερα κόμματα της οποίας συμμετέχουν στον συνασπισμό Στρογγυλή Τράπεζα Δημοκρατικής Ενότητας, αρνήθηκε να αναγνωρίσει το αποτέλεσμα και απαίτησε να υπάρξει διεθνής έλεγχος, τονίζοντας ότι «ούτε οι Βενεζουελάνοι ούτε η παγκόσμια κοινότητα μπορούν να καταπιούν αυτό το παραμύθι». Παρ’ όλα αυτά, τέσσερις νέοι κυβερνήτες που εκλέχθηκαν με τη στήριξη της αντιπολίτευσης, υπέκυψαν στην εντολή του Μαδούρο και δήλωσαν την υποστήριξή τους στη Συνταγματική Εθνοσυνέλευση. Αυτό προκάλεσε τριγμούς στα κόμματα που συμμετέχουν στον αντικυβερνητικό συνασπισμό. Μόλις προχθές, ένα από τα πιο προβεβλημένα στελέχη της αντιπολίτευσης και πρώην υποψήφιος για την προεδρία, ο Ενρίκε Καπρίλε, ανακοίνωσε ότι αποχωρεί από τον συνασπισμό. «Δεν θέλω να βρίσκομαι στην ίδια πλευρά με ανθρώπους που παίρνουν τα κόκαλα που τους πετά η κυβέρνηση», δήλωσε. Ολα αυτά φαίνεται να διαταράσσουν την ενότητα της αντιπολίτευσης, σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη στιγμή στην ιστορία της Βενεζουέλας.
Το βραβείο Ζαχάροφ έρχεται λοιπόν σε μια περίοδο ιδιαίτερα δύσκολη για τη βενεζουελάνικη αντιπολίτευση και, μεταξύ άλλων, μπορεί να έχει στόχο και την ενίσχυσή της, εν μέσω τόσων αρνητικών συνθηκών.
