Η αντιπρόεδρος της ισπανικής κυβέρνησης Σοράγια Σάενθ δε Σανταμαρία τάχθηκε την Πέμπτη υπέρ της επιβολής μέτρων ενάντια στην Καταλωνία ώστε «να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στο οποίο θα γίνεται σεβαστός ο νόμος», λίγα λεπτά μετά την ανακοίνωση που έκανε ο καταλανός πρόεδρος Κάρλες Πουτζντεμόν ότι δεν πρόκειται να προκηρύξει πρόωρες εκλογές.
Η Σανταμαρία έκανε τη δήλωση αυτή ενώπιον της επιτροπής της Γερουσίας που έχει αναλάβει να εξετάσει το αίτημα της Μαδρίτης για ενεργοποίηση του άρθρου 155 του Συντάγματος, για την αναστολή της αυτονομίας της Καταλωνίας. Η ολομέλεια της Γερουσίας θα συνεδριάσει την Παρασκευή για να ψηφίσει επί του αιτήματος αυτού.
Νωρίτερα την Πέμπτη ο Πουτζντεμόν αρνήθηκε να προκηρύξει εκλογές, εξανεμίζοντας τις ελπίδες εκείνων που θεωρούσαν πως θα μπορούσε να υπάρξει μια αποκλιμάκωση της έντασης. Δεχόμενος πολλές πιέσεις από παντού, ο Καταλανός ηγέτης είχε αναβάλει πολλές φορές σήμερα την ομιλία του όπου θα ανέλυε την πολιτική κατάσταση και θα ανακοίνωνε τις αποφάσεις του.
Πολλοί βουλευτές του κόμματός του διαβεβαίωναν από νωρίς ότι θα προκήρυσσε εκλογές, προς μεγάλη ανακούφιση όλων εκείνων που φοβούνταν ότι η κρίση μεταξύ των αυτονομιστών και της Μαδρίτης θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει όχι μόνο την Ισπανία αλλά και την Ευρώπη.
«Ήμουν διατεθειμένος να προκηρύξω εκλογές (…) ήταν καθήκον μου να το επιχειρήσω για να αποφύγουμε τις συνέπειες που θα είχε για τους θεσμούς μας» η επιβολή κηδεμονίας στην Καταλωνία, είπε ο Πουτζντεμόν. Στη συνέχεια διαβεβαίωσε ότι δεν έλαβε «καμία εγγύηση» εκ μέρους της Μαδρίτης.
Η ισπανική κυβέρνηση του συντηρητικού πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι έχει ζητήσει από τη Γερουσία (η οποία ελέγχεται από το Λαϊκό Κόμμα) να εγκρίνει την Παρασκευή την εφαρμογή του άρθρου 155 του Συντάγματος που θα επιτρέψει την ντε φάκτο αναστολή της αυτονομίας της Καταλονίας. Ως απάντηση, οι αυτονομιστές απειλούν ότι θα κηρύξουν την ανεξαρτησία.
«Επαφίεται στο (καταλανικό) κοινοβούλιο να καθορίσει τις συνέπειες από την εφαρμογή του άρθρου 155 σε βάρος της Καταλωνίας» είπε ο Πουτζντεμόν στην ομιλία του, χωρίς να δώσει περισσότερες διευκρινίσεις.
Πηγές προσκείμενες στις διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών είπαν στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι μέχρι αργά το απόγευμα ο Καταλανός ηγέτης ανέμενε μια δέσμευση της ισπανικής κυβέρνησης ότι δεν θα θέσει υπό κηδεμονία την Καταλονία αν ο ίδιος προκηρύξει εκλογές. Οι έμμεσες επαφές μεταξύ του Ραχόι, του Πουτζντεμόν και των Ανακτόρων πολλαπλασιάστηκαν το τελευταίο διάστημα, αλλά δεν καρποφόρησαν, σύμφωνα με μια άλλη πηγή.
Ενώ στη Μαδρίτη συνεδριάζει η επιτροπή της Γερουσίας, στη Βαρκελώνη οι πιο ριζοσπαστικοί από τους αυτονομιστές πίεζαν τον Πουτζντεμόν να κηρύξει αμέσως την ανεξαρτησία και να ιδρύσει μια «Καταλανική Δημοκρατία». Προέβαλαν ως επιχείρημα τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος της 1ης Οκτωβρίου (το οποίο δεν αναγνωρίζεται από την κεντρική κυβέρνηση) υποστηρίζοντας ότι με αυτό δόθηκε η «εντολή» για τη μονομερή κήρυξη της ανεξαρτησίας.
Από το μεσημέρι, πολλές χιλιάδες διαδηλωτές είχαν συγκεντρωθεί έξω από την έδρα της καταλανικής κυβέρνησης ζητώντας ανεξαρτησία και μάλιστα κάποιοι κατηγορούσαν τον Πουτζντεμόν για “προδοσία”. Το αριστερό, αυτονομιστικό κόμμα ERC απείλησε μάλιστα ότι θα άρει τη στήριξή του στην κυβέρνηση αν ο Καταλανός πρόεδρος δεν αναθεωρούσε την απόφασή του για προκήρυξη εκλογών.