Μπαίνουν πλέον στο χειρουργείο του Υπερταμείου

Από τις ζημιογόνες και εμβληματικές ΔΕΚΟ αναμένεται να αρχίσει η δουλειά του Υπερταμείου για μια γενναία αναδιάρθρωση των δεκαεπτά κρατικών επιχειρήσεων που μεταβιβάζονται σε αυτό, τεστάροντας τις αντοχές του πολιτικού συστήματος, υπουργών της κυβέρνησης και συνδικαλιστών.

Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Οικονομικών, στο κείμενο με τις Στρατηγικές Κατευθύνσεις του Ευκλείδη Τσακαλώτου προς τη διοίκηση του Υπερταμείου, η εισήγηση για τη συντριπτική πλειοψηφία των ΔΕΚΟ είναι ότι η συμμετοχή του Δημοσίου πρέπει να παραμείνει στα τωρινά επίπεδα.

Αφήνεται ωστόσο, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, ανοικτό παράθυρο για παραχώρηση ποσοστού στο μέλλον και όταν θα έχουν βελτιωθεί τα οικονομικά δεδομένα και τα αποτελέσματα των επιχειρήσεων, για τρεις εξ αυτών: δηλαδή για τα ΕΛΤΑ, τη Διώρυγα της Κορίνθου και τις Ελληνικές Αλυκές. Σε μία μόνο περίπτωση, αυτήν του ΟΑΚΑ, συνιστάται η παραχώρηση σε επενδυτές εγκαταστάσεών του, όπως τα γήπεδα του μπάσκετ και του τένις, προκειμένου να μειωθεί το υψηλό κόστος συντήρησής τους και κατ’ επέκταση η υψηλή ετήσια κρατική επιχορήγηση που, αν και μειωμένη, είναι ύψους 5,3 εκατ. ευρώ.

Κοινός πάντως παρονομαστής και για τις δεκαεπτά επιχειρήσεις είναι ότι επιβάλλονται εξορθολογισμός του κόστους λειτουργίας, αναδιοργάνωση και αναδιάρθρωση, προκειμένου να αυξηθούν η παραγωγικότητα και η κερδοφορία τους, ώστε να μπορούν να επιβιώσουν υπό ανταγωνιστικές πλέον συνθήκες. Κοινός επίσης τόπος στην εισήγηση Τσακαλώτου είναι, όπου αυτό χρειάζεται, ο περιορισμός των λειτουργικών εξόδων, η βελτίωση των εσωτερικών διαδικασιών και η αναζήτηση εναλλακτικών πηγών εσόδων, ώστε να βελτιωθούν τα περιθώρια κέρδους τους. Συνθήκη αναγκαία, αφού από τους πόρους που θα μαζεύει το Ταμείο το 50% θα κατευθύνεται στην εξυπηρέτηση του χρέους και το υπόλοιπο ποσό θα χρησιμοποιείται για επενδύσεις.

«Αδύναμοι κρίκοι», όπως προκύπτει και από τα οικονομικά στοιχεία για καθεμία από τις δεκαεπτά επιχειρήσεις, είναι καταρχήν ο ΟΣΕ των 1.244 εργαζομένων με περσινές ζημιές 257 εκατ. ευρώ, ο ΟΑΣΑ των 7.896 εργαζομένων (-22,49 εκατ. ευρώ) και τα ΕΛΤΑ των 6.859 εργαζομένων (-14,2 εκατ. ευρώ). Αυτές είναι οι πρώτες που επείγει να αναδιαρθρωθούν, ενώ σειρά θα πάρουν φυσικά και οι υπόλοιπες, αφού από τις δεκαεπτά κρατικές επιχειρήσεις οι δέκα είναι ζημιογόνες. Ολων μαζί μάλιστα οι υποχρεώσεις ξεπερνούν τα 24 δισ. ευρώ.

ΜΕ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ. Αυτές οι γενικές αρχές αναμένεται να εξειδικευτούν ανά τομέα και ανά ΔΕΚΟ το αργότερο ώς τον Δεκέμβριο, οπότε και θα καταρτιστεί το Στρατηγικό Σχέδιο του Υπερταμείου. Τότε θα μάθουμε σε ποια χρειάζονται περιστολή δαπανών, εξορθολογισμός στην κατανομή προσωπικού, αλλαγή εσωτερικών κανονισμών, με άλλα λόγια επαναπροσδιορισμός του business plan. Στόχοι μετρήσιμοι για καθεμία, που θα περιγράφονται στη λεγόμενη Δήλωση Δεσμεύσεων, από την οποία οι διοικήσεις τους δεν θα μπορούν να αποκλίνουν, όπως συμβαίνει σήμερα. Νωρίτερα, θα έχει προηγηθεί αξιολόγηση εκ του μηδενός για όλες τις διοικήσεις των επιχειρήσεων με βάση τις μέχρι τώρα επιδόσεις τους.

Αν και γενικών αρχών, εντούτοις οι Στρατηγικές Κατευθύνσεις του Ευκλείδη Τσακαλώτου δίνουν ένα ικανοποιητικό περίγραμμα για τα όσα θα δούμε να ξετυλίγονται στον χώρο των ΔΕΚΟ μέσα στο 2018.

Στην περίπτωση, για παράδειγμα, του ΟΑΣΑ, κρίνεται, σύμφωνα πάντα με τις πληροφορίες, απαραίτητο να βελτιώσει άμεσα τα περιθώρια καθαρού και λειτουργικού του κέρδους, να «δει» ξανά τις εσωτερικές του λειτουργίες και να βελτιώσει συνολικά την αποδοτικότητά του. Αποκλείεται η παραχώρηση ποσοστού σε ιδιώτη, αφού σε μια τέτοια περίπτωση τα εισιτήρια θα αυξάνονταν, αλλά και θα απεντάσσονταν ενδεχομένως τρέχοντα έργα ΣΔΙΤ, κοινή παράμετρος για όλες τις ΔΕΚΟ των μεταφορών και υποδομών. Ειδικά για τις Αστικές Συγκοινωνίες αναφέρεται ότι πρέπει να προβούν σε συνολικό ανασχεδιασμό του συγκοινωνιακού τους έργου με αναδιοργάνωση του στόλου τους (λεωφορεία, τρόλεϊ), πλήρη συγκοινωνιακή κάλυψη όλων των περιοχών, συνεργασία με τα μέσα σταθερής τροχιάς κ.ο.κ.

Ο ΟΣΕ. Στην περίπτωση του μεγάλου «ασθενούς» που λέγεται ΟΣΕ, επίσης αποκλείεται η μείωση του 100% που έχει το Δημόσιο, και η εισήγηση του Τσακαλώτου είναι, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, να διασφαλιστεί η οικονομική του βιωσιμότητα, να βελτιώσει τις εσωτερικές του διαδικασίες και την κεφαλαιακή του διάρθρωση, ώστε σε συνδυασμό με την ιδιωτικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ να ενισχυθεί το μερίδιο του σιδηροδρόμου στις ελληνικές μεταφορές (μόλις 3% σήμερα). Ο ΟΣΕ είναι μακράν η πιο ζημιογόνος ΔΕΚΟ, στην οποία δόθηκε προ μηνών «παράταση ζωής», όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, έπειτα από διακανονισμό με την κυβέρνηση, δέχθηκε να διαγραφεί μεγάλο μέρος από τις συσσωρευμένες υποχρεώσεις του, που πέρυσι είχαν φτάσει τα 12 δισ. ευρώ. Δίχως τη συμφωνία αυτή, δεν θα υφίστατο σήμερα ο ΟΣΕ.

Για τα ΕΛΤΑ, που κινούνται μεταξύ σφύρας και άκμονος, επισημαίνεται ότι διανύουν περίοδο αναδιοργάνωσης και κρίνεται σκόπιμο να παραμείνουν για τα επόμενα χρόνια στο Δημόσιο και να κριθεί σε επόμενο στάδιο αν συμφέρει ή όχι η διατήρηση του σημερινού ποσοστού του Δημοσίου, ύψους 90%. Χρήζουν σε κάθε περίπτωση άμεσου εξορθολογισμού λειτουργικών δαπανών, βελτίωσης καθαρής κερδοφορίας μέσω ενίσχυσης των εσόδων, βελτίωσης εσωτερικών λειτουργιών, καλύτερης διαχείρισης του κεφαλαίου κίνησης κ.ο.κ.