Κάθε αρχή και δύσκολη. Το πείραμα της «Τζαμάικας» στη Γερμανία, που σχεδιάζουν η Χριστιανική Ενωση, οι Φιλελεύθεροι και οι Πράσινοι, έχει ακόμα αρκετά στάδια για να περάσει στη φάση της υλοποίησης. Οι δυσκολίες οδηγούν και σε απίθανα, μέχρι πρότινος, σενάρια όπως αυτό που κυκλοφόρησε το εβδομαδιαίο περιοδικό «Σπίγκελ» για την αισθητή αποδυνάμωση του πανίσχυρου υπουργείου Οικονομικών με την αφαίρεση των ευρωπαϊκών αρμοδιοτήτων του. Ο υπουργός Οικονομικών, με τη συμμετοχή στο Eurogroup όπου καθορίζεται εν πολλοίς η πολιτική στην ευρωζώνη, έχει εξέχουσα θέση μεταξύ των συναδέλφων του στην κυβέρνηση. Το υπουργείο αυτό εποφθαλμιούν οι Φιλελεύθεροι, που αξιώνουν ανοιχτά να φύγει τουλάχιστον από τα χέρια των Χριστιανοδημοκρατών. Ωστόσο για την καγκελάριο Μέρκελ, αλλά και για τους Πράσινους, είναι αδιανόητο να αναλάβει το υπουργείο Οικονομικών ο πρόεδρος του FDP Κρίστιαν Λίντνερ ή o αντιπρόεδρος Βόλφγκανγκ Κουμπίκι, που προεκλογικά υποστήριζαν την κατάργηση του Μόνιμου Μηχανισμού Σταθερότητας ESM. Απέναντί τους υπάρχει μεγάλη δυσπιστία στους κόλπους της Χριστιανικής Ενωσης, γράφει το «Σπίγκελ», σε σημείο ώστε, εάν οι Φιλελεύθεροι επιμείνουν στο υπουργείο Οικονομικών, σκέφτονται να μεταφέρουν τις ευρωπαϊκές αρμοδιότητες στο υπουργείο Οικονομίας, το οποίο θα είναι στα δικά τους χέρια. Στην περίπτωση αυτή, στο Eurogroup δεν θα συμμετέχει ο Φιλελεύθερος υπουργός Οικονομικών, αλλά ο Χριστιανοδημοκράτης υπουργός Οικονομίας.

Ο Πέτερ Αλτμάιερ, που διαδέχθηκε ως υπηρεσιακός υπουργός Οικονομικών τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, διαφώνησε ανοιχτά με το σενάριο της «διάσπασης» του χαρτοφυλακίου. «Το υπουργείο Οικονομικών είναι ένα ισχυρό υπουργείο και πρέπει να παραμείνει και στο μέλλον», είπε ο Αλτμάιερ στην εφημερίδα «Ντι Τσάιτ». Κορυφαία στελέχη του υπουργείου Οικονομικών απορρίπτουν επίσης τέτοιες σκέψεις, η πηγή των οποίων, όπως τονίζουν, δεν είναι το υπουργείο.

Ενδεχομένως να εντάσσεται η σχετική σεναριολογία στη διαπραγματευτική τακτική των κομμάτων για την κατανομή αρμοδιοτήτων και υπουργείων στη μελλοντική κυβέρνηση. Είναι ωστόσο ενδεικτική των προβλημάτων που πρέπει να ξεπεραστούν. Η καγκελάριος Μέρκελ δεν πρόκειται να δεχθεί στο κυβερνητικό πρόγραμμα την κατάργηση του μηχανισμού ESM που είναι δικό της έργο. Ούτε θα δεχθεί την ακύρωση εκ των υστέρων της πολιτικής διάσωσης του ευρώ, που σφράγισε η ίδια από την αρχή της κρίσης μέχρι σήμερα.

Τα περιθώρια της Μέρκελ θα στενέψουν δραστικά, εάν το ελληνικό ζήτημα επανέλθει στη γερμανική Βουλή με τη μορφή ενός συμπληρωματικού ή νέου προγράμματος. Ο Λίντνερ υποστηρίζει το Grexit σε περίπτωση που χρειαστεί κούρεμα χρέους. Και στην Μπούντεσταγκ δίνουν τον τόνο οι Φιλελεύθεροι και κυρίως το AfD.

Στο μεταξύ, το χρονοδιάγραμμα αρχίζει να γίνεται πιεστικό. Η περίοδος της αλληλογνωριμίας των μελλοντικών κυβερνητικών εταίρων στον συνασπισμό «Τζαμάικα» στη Γερμανία τελείωσε. Χριστιανική Ενωση, Φιλελεύθεροι και Πράσινοι εντατικοποιούν τις διερευνητικές διαβουλεύσεις, οι οποίες θα πρέπει να ολοκληρωθούν στις πρώτες τρεις εβδομάδες του Νοεμβρίου.

Οι Πράσινοι ανακοίνωσαν ότι θα πραγματοποιήσουν το συνέδριό τους στις 25 Νοεμβρίου για να αποφασίσουν εάν θα προχωρήσουν σε διαπραγματεύσεις για το πρόγραμμα της μελλοντικής κυβέρνησης. Οι διαπραγματεύσεις που διεξάγονται αυτό το διάστημα δεν είναι απλώς «διερευνητικές», όπως ονομάζονται, τα κόμματα μπαίνουν πλέον στην ουσία της προγραμματικής συμφωνίας. Ολα δείχνουν ωστόσο ότι θα μείνουν «υπόλοιπα» σε καίριους τομείς, που θα συμφωνηθούν στις κανονικές διαπραγματεύσεις για το κυβερνητικό πρόγραμμα. Τέτοια «υπόλοιπα» υπάρχουν π.χ. στην ευρωπαϊκή πολιτική, όπως και στην πολιτική για το περιβάλλον και το Μεταναστευτικό.

Νέα βουτιά για τους Σοσιαλδημοκράτες

Η χαρά των Σοσιαλδημοκρατών για την ανάκαμψη στην Κάτω Σαξονία είχε μικρή διάρκεια. Η τελευταία δημοσκόπηση για το περιοδικό «Stern» δείχνει το SPD ξανά στο χειρότερο ποσοστό των παγγερμανικών εκλογών, 20%. Η Χριστιανική Ενωση της Μέρκελ CDU-CSU ανέβηκε δύο μονάδες, στο 33%. Aκολουθούν FDP, AfD και Πράσινοι με 11%, ενώ η Αριστερά υποχώρησε στο 9%.

Τελευταία Νέα