Οι μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο αρχίζουν να κλείνουν σταδιακά τη στρόφιγγα της παροχής πολύ υψηλής ρευστότητας, σηματοδοτώντας ότι η εποχή του υπερβολικά φθηνού χρήματος, έπειτα από δέκα χρόνια, φτάνει στο τέλος της. Κινητήρια δύναμη για τη μικρή αλλά σημαντική αλλαγή της πολιτικής αυτής είναι η βελτίωση της οικονομίας και της απασχόλησης, κυρίως στην Ευρωπαϊκή Ενωση και στις ΗΠΑ.
Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ ήταν η πρώτη που άρχισε να ακολουθεί πιο περιοριστική νομισματική πολιτική, αφού πρώτα έριξε στην αμερικανική οικονομία 3,6 τρισ. δολάρια μειώνοντας τα επιτόκια στο μηδέν και εφαρμόζοντας προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης. Από τα τέλη του 2015 και μετά όμως, η Fed υπό την Τζάνετ Γέλεν άρχισε να αυξάνει σταδιακά τα επιτόκια. Περισσότερο περιοριστική νομισματική πολιτική σε σύγκριση με το παρελθόν αναμένεται να εφαρμόσει από τον Φεβρουάριο που αναλαμβάνει καθήκοντα και ο διάδοχός της Τζερόμ Πάουελ. Η Γέλεν μάλιστα δεν αποκλείεται να πραγματοποιήσει μία ακόμη αύξηση επιτοκίων τον επόμενο μήνα.
Η ΒΡΕΤΑΝΙΑ. Το πιο πρόσφατο παράδειγμα αλλαγής νομισματικής πολιτικής είναι η προχθεσινή απόφαση της Τράπεζας της Αγγλίας να αυξήσει, έπειτα από μια δεκαετία, τα επιτόκια από 0,25% σε 0,50%. Ο επικεφαλής της Μαρκ Κέρνεϊ έδωσε σήμα πως δεν θα προχωρήσει σύντομα σε νέα αύξηση επιτοκίων και ότι προχώρησε στην κίνηση αυτή για να μπει φρένο στην άνοδο του πληθωρισμού λόγω της υποτίμησης της στερλίνας που προκάλεσε το Brexit. Ομως τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις που έχουν δάνεια σε στερλίνες θα δουν τώρα το κόστος εξυπηρέτησής τους να αυξάνεται. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ακολούθησε τα τελευταία χρόνια την πιο χαλαρή νομισματική πολιτική στην Ιστορία της μειώνοντας τα επιτόκια σε μηδενικά επίπεδα και εφαρμόζοντας το δικό της πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης ύψους 2 τρισ. ευρώ. Στα τέλη του προηγούμενου μήνα η ΕΚΤ έδωσε ένα μικρό σήμα ότι μπορεί να ολοκληρώσει το πρόγραμμα αυτό της ποσοτικής χαλάρωσης, αφού από τον Ιανουάριο θα μειώσει τις αγορές ομολόγων από τα 60 στα 30 δισ. ευρώ τον μήνα. Η ΕΚΤ παρέτεινε βέβαια παράλληλα την ισχύ του προγράμματος κατά εννέα μήνες και τώρα λήγει τον Σεπτέμβριο του 2018 αντί για τον μεθεπόμενο μήνα, αλλά η κίνηση αυτή θεωρείται στρατηγική από το Μάριο Ντράγκι. Ο πρόεδρος της ΕΚΤ δέχεται εδώ και καιρό πιέσεις από τη Γερμανία και τους συμμάχους της να βάλει τέλος στην ποσοτική χαλάρωση και δεδομένου ότι η θητεία του λήγει τον Οκτώβριο του 2019, το Βερολίνο φαίνεται ότι καραδοκεί.
Πιο περιοριστική νομισματική πολιτική αναμένεται να ακολουθήσει και μια άλλη μεγάλη κεντρική τράπεζα, η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας. Το Πεκίνο αναμένεται να αυξήσει τις προσπάθειες να βάλει φρένο στον υπερδανεισμό νοικοκυριών και επιχειρήσεων, αλλά και να απομακρύνει τον κίνδυνο δημιουργίας φούσκας στις τιμές, σημειώνει το Bloomberg.
Τη σημαία του πολύ φθηνού χρήματος συνεχίζει να κρατά προς το παρόν, από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες, η Τράπεζα της Ιαπωνίας, η οποία όμως έχει αγοράσει πια τόσα κρατικά ομόλογα που δεν χρειάζεται να συνεχίσει να εφαρμόζει τόσο αυστηρό πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης όσο παλιότερα για να διατηρήσει το κόστος δανεισμού σε χαμηλά επίπεδα, εκτιμά το ειδησεογραφικό πρακτορείο.
