Καντίς για τους μαθητές του Ουμπέρτο Πρίμο

Ιούνιος 2003, Θεσσαλονίκη. Κτίριο Ιταλικού Μορφωτικού Ινστιτούτου, πρώην έδρα του Ιταλικού Σχολείου Ουμπέρτο Πρίμο. Μια καλοκαιρινή μπόρα αναγκάζει τον καθηγητή Αντόνιο Κρεσέντσι να κατέβει στο υπόγειο για να αποτρέψει την πλημμύρα. Ενα χαρτί παρασυρμένο από τον άνεμο κολλάει στο στήθος του. Πρόκειται για μια έκθεση του μαθητή Αλμπέρτο Μοδιάνο από τον Δεκέμβριο του 1941 με τίτλο «Μία από τις ωραιότερες αναμνήσεις της ζωής μου». Το τυχαίο αυτό γεγονός έγινε η αφορμή για να ξεκινήσει ο καθηγητής ένα ταξίδι στον χρόνο αναζητώντας τα ίχνη των εβραίων μαθητών του σχολείου και καταλήγοντας να παρουσιάσει τα ευρήματά του μέσω του θεάτρου.

Η παράσταση «Οι μαθητές του Ουμπέρτο Πρίμο», που ολοκληρώνει τον δεύτερο κύκλο της αυτό το Σαββατοκύριακο στο Από Μηχανής Θέατρο (ο πρώτος ήταν τον περασμένο Ιανουάριο στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης), γυρίζει το κοινό στο σχολικό έτος 1941-1942, στο ιταλικό σχολείο. Η διδακτική χρονιά αρχίζει και ο καθηγητής υποδέχεται τους μαθητές του, 5 αγόρια και 4 κορίτσια, Εβραιόπουλα όλα, στην τάξη. Κανείς δεν γνωρίζει ότι αυτή θα είναι η τελευταία τους χρονιά μαζί εκεί, πριν από την απαγόρευση της φοίτησης που επέβαλαν οι Ναζί κατακτητές. «Στην έρευνά του ο Κρεσέντσι βρήκε εκθέσεις, φωτογραφίες, ταυτότητες, προγράμματα, διπλώματα και 153 απολυτήρια παιδιών της περιόδου. Εψαξε σε όλο τον κόσμο να βρει απογόνους τους και πριν από τέσσερα χρόνια τούς παραδόθηκαν τα σχολικά ντοκουμέντα σε μια ξεχωριστή τελετή. Τώρα, νιώσαμε την ανάγκη να τους δώσουμε σώμα και πνεύμα. Διαλέξαμε εννιά από αυτά και ψάξαμε τι απέγιναν. Κάποια κατάφεραν να σωθούν, ενώ άλλα πέθαναν στο Αουσβιτς» ανέφερε η Αλεσάντρα Μαϊολέτι, σκηνοθέτρια της παράστασης.

Μέσα από τους διαλόγους, που βασίζονται στα τεκμήρια που βρέθηκαν στο ιταλικό σχολείο, περνούν οι ιδέες, οι ελπίδες, οι εφηβικές ανησυχίες, τα όνειρα και η σχολική ζωή των νεαρών μαθητών με φόντο τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Για τον λόγο αυτόν, επιλέχθηκαν σύγχρονοι συνομήλικοί τους για να ερμηνεύσουν τους ρόλους. «Διαλέξαμε παιδιά 13-17 χρόνων, μαθητές κι αυτοί, ανάλογα με τον χαρακτήρα του καθενός. Ολοι τους μπήκαν βαθιά στον ρόλο, ψάχνοντας, ρωτώντας, συζητώντας, το είδαν σαν φόρο τιμής και το αντιμετώπισαν συναισθηματικά» υπογραμμίζει η Μαϊολέτι.

Στο τέλος της παράστασης, οι θεατές ανεβαίνουν στη σκηνή για να διαβάσουν τις εκθέσεις, να δουν τις φωτογραφίες και τα απολυτήρια των μαθητών που χάρισαν την ιστορία τους για να δώσουν ένα μάθημα ζωής στους γύρω τους, πως ό,τι συνέβη δεν πρέπει να επαναληφθεί. Εκεί, θα μπορέσουν να ακολουθήσουν τα ίχνη μνήμης και του ίδιου του Αλμπέρτο Μοδιάνο που ζει σήμερα σε προχωρημένη ηλικία στην Αθήνα και μοιράστηκε με τους ανθρώπους του σχολείου τα προσωπικά του ντοκουμέντα από την εποχή του Ολοκαυτώματος.