Πριν από λίγες ημέρες, ο Βιμ Βέντερς τιμήθηκε στη Λισαβόνα με το φετινό βραβείο Ελένα Βας ντα Σίλβα για τη συμβολή του στην πολυπολιτισμική ιστορία της Ευρώπης. Κι ύστερα, παίρνοντας το μικρόφωνο, ζήτησε από τους παρισταμένους να οπτικοποιήσουν μαζί του την αλυσίδα των σκέψεών του. Τους θύμισε την ιστορική φράση του Αρχιμήδη όταν ανακάλυψε τους μοχλούς: «Δῶς μοι πᾶ στῶ καὶ τὰν γᾶν κινάσω» (Δώστε μου ένα μέρος να σταθώ και τη Γη θα κινήσω). Και τους κάλεσε, από εκείνο το δυτικό άκρο της Ευρώπης όπου βρίσκονταν, να ανασηκώσουν λίγο με έναν φανταστικό μοχλό την ήπειρο ώστε να τη δουν με φρέσκα μάτια.
«Τι βλέπετε;» τους ρώτησε. Εκείνος έβλεπε έναν Παράδεισο όπου πολλοί άνθρωποι θέλουν να βρεθούν. Αλλά κι έναν Παράδεισο με πολλά προβλήματα, όπου λαϊκιστές Αυλητές εκμεταλλεύονται τον φόβο και την ανασφάλεια. Οι άνθρωποι φοβούνται γιατί όλο και λιγότερα πράγματα είναι απτά, πραγματικά και υπαρκτά, όλα έχουν γίνει εικονικά κι εφήμερα, ακόμη και οι φίλοι. Και θεωρούν, εσφαλμένα, ότι η πηγή του προβλήματος είναι η Ευρώπη.
Η Ευρώπη όμως είναι η λύση, μια ισχυρή προστατευτική στέγη, είπε ο διάσημος γερμανός σκηνοθέτης. Κι αφού ζήτησε από το κοινό να συνεχίσει να κινεί τον μοχλό, ώστε να φαίνεται καθαρά η Ευρώπη, απηύθυνε τη δραματική του έκκληση: οργανωθείτε, Ισπανοί και Καταλανοί, κάντε διάλογο και ζητήστε από την Ευρώπη να σας βοηθήσει να λύσετε τα προβλήματά σας! Οργανωθείτε, Ούγγροι και Πολωνοί, Αυστριακοί και Τσέχοι, δεν θα επιβιώσετε αν δεν μείνετε κάτω από την ισχυρή ασπίδα της Ευρώπης! Οργανωθείτε, Βρυξέλλες, Βερολίνο και Παρίσι, και μην αφήσετε τους εθνικιστές να καταστρέψουν το κοινό μας σπίτι! Τι θα κρατήσει τη στέγη όρθια; Η κοινή μας κληρονομιά. Η Αναγέννηση. Η Μεταρρύθμιση. Η Γαλλική Επανάσταση. Τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η αντίσταση. Τα συνδικάτα. Αλλά και οι πόλεμοι –επειδή τους ξεπεράσαμε! Και αναπτύξαμε μια ειρηνική κουλτούρα του διαλόγου.
Θα ήταν βέβαια αφέλεια να περιμένει κανείς να διεξαχθεί διάλογος στη χθεσινή Ωρα του Πρωθυπουργού στη Βουλή με αντικείμενο τη βία και την εγκληματικότητα. Οι προσωπικές επιθέσεις, οι απαξιωτικοί χαρακτηρισμοί, τα ειρωνικά γελάκια και οι φωνές συνηθίζονταν πάντα σε τέτοιου είδους «συζητήσεις», αλλά στην εποχή των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ αποτελούν πλέον κανόνα, σήμα κατατεθέν, τρόπο έκφρασης θα έλεγε κανείς. Ο Πρωθυπουργός και ο υπουργός Αμυνας είναι οι μεγάλοι δάσκαλοι. Και το δυστύχημα είναι ότι πολλές φορές πέφτει στην παγίδα και η αντιπολίτευση.
Γιατί όμως άραγε δεν μπορεί να κάνουν διάλογο οι Ισπανοί και οι Καταλανοί; Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Πουιτζντεμόν είναι ένας τυχοδιώκτης και ότι το δημοψήφισμα που οργάνωσε για την ανεξαρτησία της Καταλωνίας είναι παράνομο. Εξίσου βέβαιο όμως είναι ότι το «καταλανικό ζήτημα», και γενικότερα η συγκρότηση «μιας πολυπολιτισμικής ομοσπονδιακής Ισπανίας σε μια πολυπολιτισμική ομοσπονδιακή Ευρώπη» όπως έγραφε χθες ο Γκι Φέρχοφστατ στα «ΝΕΑ», δεν μπορεί να λυθεί με αστυνομική βία, εντάλματα σύλληψης και φυλακίσεις. Αυτός είναι ο ασφαλέστερος δρόμος για τον πολιτικό διχασμό.
Οι Αυλητές είναι τελικά πανταχού παρόντες.