Ακόμη και αν τελικά το αμφιλεγόμενο εγχείρημα της Καταλωνίας οδηγηθεί σε Βατερλώ, το ίδιο αποσχιστικό σύνδρομο που το ενεργοποίησε, θα διατρέχει δυστυχώς την σύνολη περιοχή. Και θα επενεργεί με δραστική δυναμική, εκεί όπου σοβούν ομοιογενή κινήματα και όπου επιλιπαίνονται ανάλογες διαιρετικές τάσεις. Εντός κι εκτός ευρωπαϊκής περιμέτρου. Με ό,τι αυτό σημαίνει. Και φυσικά με ό,τι κυρίως συνεπάγεται.
Οσο λοιπόν αφορά τις ενδοευρωπαϊκές παραμέτρους, είναι προδήλως σαφές ότι από αυτά τα φαινόμενα: α) Υπονομεύεται δυνάμει (και κατά τρόπο καίριο) η κοινοτική συνοχή, με τη δημιουργία συνθηκών γεωπολιτικής αποσταθεροποιήσεως. β) Διακυβεύεται άμεσα η προοπτική της ευρωπαϊκής ολοκληρώσεως. Η οποία είναι άλλωστε και το καθαυτό ζητούμενο. Που αφενός νοηματοδοτεί τους οραματισμούς όσων ομνύουν, ελπίζουν και προασπίζονται τη θεσμική ενοποιητική μετεξέλιξη της σημερινής κοινοτικής πραγματικότητος. Και αφετέρου αντιστηρίζει τα θεσμικά πλαίσια που υποθεμελιώνουν το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι.
Αυτές οι εν πολλοίς αυτονόητες επισημάνσεις είναι απλώς διαλεκτική προβολή ανησυχιών, όπως αυτές αναδύονται από φαινόμενα που ανακύπτουν περίπου κατά συρροήν, την ώρα που η Ευρώπη ως συλλογικό μόρφωμα χειμάζεται από απομειωτικές (έως και διαβρωτικές) συγκυρίες. Οπως η βρετανική αποκόλληση. Που τείνει –ή τουλάχιστον δεν αποκλείεται –να ενθαρρύνει απευκταίες ομοειδείς δυναμικές.
Αυτές λοιπόν οι παρατηρήσεις εδράζονται σε τεκμαρτά φαινόμενα «πολλαπλών συνεργειών». Που αποβαίνουν αρνητικοί συντελεστές, ακόμη και σε καθαυτό κομβικές γεωγραφικές ζώνες της Ευρώπης. Είτε ως ανατασσόμενες εθνικιστικές συμπεριφορές (ακόμη κι επί επιπέδου εθνικών κυβερνήσεων) είτε ως έκδοχα έωλων ακροδεξιών ιδεοληψιών, που αναβιώνοντας (με δυναμικές λαϊκισμού) διέπουν κομματικούς σχηματισμούς κι εμποτίζουν πολιτικά συστήματα. Και προγράμματα, τα οποία σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, εφάπτονται ήδη κυβερνητικών σχημάτων.
Αυτός ο λαϊκισμός, αποβαίνει καθαυτό επικίνδυνος, καθώς εκμεταλλεύεται αδιέξοδα κι εμπορεύεται υποσυνείδητες ροπές μαζών που δυναστεύονται από αδυσώπητες κρίσεις και θυματοποιούνται από βάναυσες πρακτικές. Στη μέγγενη των οποίων ευδοκιμούν αναδυόμενα σύνδρομα ξενοφοβίας και βρίσκουν εύφορο έδαφος αδασμολόγητες υποσχετικές από αυτοπροσδιοριζόμενους σωτήρες. Πέραν αυτών όμως, με τον ίδιο τρόπο και για τους ίδιους λόγους (επί άλλου ίσως επιπέδου) ευνοούνται οι κάθε λογής ευκαιριακοί εθνικισμοί.
Ως προς αυτά, «δεν υπάρχει χρεία μαρτύρων» και ειδικών αναλύσεων. Καθώς πλεονάζουν οι τεκμαρτοί δείκτες ως προς τις παθογένειες. Που έχουν μεν κάποια κοινά χαρακτηριστικά και τάσεις, αλλά και διακριτές διαφορές ανάλογα με τα γεωγραφικά τους δεδομένα και τις ιδιαιτερότητες που τα προκαλούν και τα διέπουν. Αυστρία, Ουγγαρία, Γερμανία, Ισπανία, Ηνωμένο Βασίλειο. Και πάει λέοντας. Που σημαίνει γκρίζες ευρωπαϊκές προοπτικές, τις οποίες τα κέντρα ευρωπαϊκών αποφάσεων (αλλά και οι πολιτικές δυνάμεις ως συστήματα) πρέπει αναλόγως να διαχειρισθούν. Με αποτρεπτικές πολιτικές. Και αποφάσεις που να αναιρούν αίτια και να αφοπλίζουν αφορμές.
Οσον αφορά εμάς: Αυτά μπορεί να επισυμβαίνουν εκτός των δικών μας ορίων. Αλλά δεν μας αφήνουν κι εκτός συνεπειών. Εμμέσως μεν προς το παρόν. Αμεσότερα όμως εάν υπάρξουν δυσμενέστερες υποτροπές. Με τυχόν διαλυτικές τάσεις στο ευρω-κοινοτικό γίγνεσθαι, που θα μετεξελιχθούν δυνάμει, σε περιπέτεια για τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Πέραν όμως αυτού: Δεν λείπουν και οι πρωτογενείς εστίες και απευκταίες αιτιογονίες. Οι οποίες ήδη εμφανίζονται στη βαλκανική εκδοχή τους κατά τρόπο που να δημιουργεί φόβους επανακάμψεως έωλων γεωπολιτικών διεκδικήσεων. Με σοβούσες βλέψεις έως κι επαναγεωγραφήσεων. Με ό,τι αυτό σημαίνει. Και σημαίνει διολίσθηση προς καταστροφικές τριβές με συγκρουσιακή δυναμική. Κάτι που μόνο μια ενωμένη και ισχυρή Ευρώπη μπορεί αποτελεσματικά να αποσοβήσει, με τις αυτόδηλες επιρροές που ασκεί.
Τελευταία Νέα