Επιστροφή στο Λένινγκραντ

Αν ο κρότος της κατάρρευσης των σοσιαλιστικών κρατών του 1989-1991 ήταν εκκωφαντικός και μοιραίος για τα κομμουνιστικά κόμματα όλου του κόσμου, το ΚΚΕ δεν πτοήθηκε και «δεν παραδέχθηκε την ήττα». Ο Περισσός από την πρώτη στιγμή είδε εκείνη την ιστορική τομή ως πισωγύρισμα και αμέσως ξεκίνησε μια μάχη ανασυγκρότησης. Δεν αρκέστηκε βέβαια σε αυτό. Σε ένα περιβάλλον «παγκοσμιοποίησης» και τέλους της Ιστορίας –κατά Φουκουγιάμα –από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 ανέλαβε σημαντικές πρωτοβουλίες για το Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα.

Οι διεθνείς συναντήσεις μάλιστα είχαν ήδη ξεκινήσει από την Αθήνα το 1998 και φιλοξενήθηκαν από το ΚΚΕ για αρκετά χρόνια. Σύμφωνα με στελέχη του κόμματος, το ΚΚΕ έχει διμερείς σχέσεις με δεκάδες κομμουνιστικά και εργατικά κόμματα σε όλο τον κόσμο, συζητάει τακτικά και ανταλλάσσει απόψεις. Επιπροσθέτως, αναλαμβάνει επί χρόνια την οργάνωση περιφερειακών συναντήσεων των εν λόγω κομμάτων στα Βαλκάνια, τη Μέση Ανατολή, την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Σε αυτήν τη βάση, την περασμένη Πέμπτη ο Δημήτρης Κουτσούμπας τσεκάρισε εκ νέου το διαβατήριο και βρέθηκε στην Αγία Πετρούπολη (Λένινγκραντ κατά ΚΚΕ, που επίμονα δεν αποδέχεται την επιστροφή στην πρώτη ονομασία της ρωσικής μεγαλούπολης στη Βαλτική). Οι εργασίες της 19ης Διεθνούς Συνάντησης των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων με θέμα «100 χρόνια από τη Μεγάλη Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση: τα ιδανικά του κομμουνιστικού κινήματος, αναζωογονώντας την πάλη ενάντια στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους, για την ειρήνη, τον σοσιαλισμό» ήταν ο λόγος. Και συγκέντρωσε στον ίδιο χώρο 103 κόμματα.

ΔΙΕΘΝΗ ΑΝΟΙΓΜΑΤΑ. Στην αντιπροσωπεία του ΚΚΕ, με επικεφαλής τον Κουτσούμπα, συμμετείχαν τρία στελέχη που σε αυτήν τη συγκυρία επίσης έχουν επιφορτιστεί με τα διεθνή ανοίγματα του Περισσού: ο Γιώργος Μαρίνος, μέλος του ΠΓ της ΚΕ. Χρόνια συνδικαλιστής ναυτεργάτης (ασυρματιστής), με πολλές εργατοώρες στο εξωτερικό, κινητοποιήθηκε με την εμπειρία των διεθνών συναντήσεων του ναυτεργατικού κινήματος. Ο Ελισαίος Βαγενάς, μέλος της ΚΕ και υπεύθυνος του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων της ΚΕ, βαθύς γνώστης της ρωσικής πραγματικότητας –και ρωσομαθής. Και η Δανάη Χέλμη, συνεργάτρια του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων, ανερχόμενη στα διεθνή θέματα και ακαταπόνητη, όπως λένε, στην κομματική έδρα.

«Τα 100 χρόνια της Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης βρίσκουν το Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα βαθιά διασπασμένο, με τεράστιες δυσκολίες, να στέκεται κάπως αμήχανο, βλέποντάς το ως σύνολο, παρά τα επιμέρους θετικά βήματα που γίνονται σε ξεχωριστές χώρες, με την αναμφισβήτητη προσπάθεια πολλών πρωτοπόρων ηγεσιών και ολόκληρων οργανώσεων σε διάφορες χώρες» είπε ο Κουτσούμπας από την Αγία Πετρούπολη. Και βέβαια επέμεινε στα κομμουνιστικά χαρακτηριστικά που πρέπει να συνεχίσουν να έχουν ή να επανακτήσουν τα κόμματα νέου τύπου (κατά Λένιν) σε όλο τον κόσμο.

ΚΛΑΣΙΚΕΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΕΣ. Η στόχευση δεν αποτελεί σήμερα ένα απλό ζήτημα. Πολλά ΚΚ έχουν αναθεωρήσει ολόκληρα εδάφια των παλαιών δοκιμασμένων τεχνικών. Παραδόξως, το ΚΚΕ μοιάζει σήμερα να βρίσκεται στην ορθόδοξη πρωτοπορία του μαρξιστικού λενινιστικού κινήματος, τουλάχιστον πολιτικά. Στο φόντο νέων σχηματισμών που διεκδικούν την ηγεμονία της Αριστεράς –ας μην ξεχνάμε την ελληνική περίπτωση του ΣΥΡΙΖΑ, το Die Linke στη Γερμανία ή το Podemos στην Ισπανία -, το ΚΚΕ κινείται στον παλαιό δρόμο και τις κλασικές επεξεργασίες για την πρωτοπορία της εργατικής τάξης και τον σοσιαλισμό. Κάτι που υπενθύμισε αρκετά αναλυτικά ο Κουτσούμπας στις συναντήσεις στην πάλαι ποτέ «μητέρα Ρωσία».

Ταυτόχρονα, το ΚΚΕ και άλλα κόμματα δεν έχουν μόνο να παλέψουν ενάντια στην απογοήτευση που σκόρπισε η έκβαση των ανατολικών καθεστώτων ή οι στρεβλώσεις του συστήματος που οικοδομήθηκε κατά τον 20ό αιώνα. Εχουν να αντιμετωπίσουν και τις αντίστοιχες διεθνείς συναντήσεις του κινήματος της νέας Αριστεράς, όπως το κάλεσμα για τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Φόρουμ Προοδευτικών Δυνάμεων που απευθύνουν εκατοντάδες προσωπικότητες και κόμματα από όλη την Ευρώπη, για τις 10 και 11 Νοεμβρίου στη Μασσαλία (με τη συμμετοχή από την Ελλάδα και του ΣΥΡΙΖΑ).

Η «Διεθνής Κομμουνιστική Επιθεώρηση», θεωρητικό περιοδικό που στηρίζεται από δέκα κομμουνιστικά κόμματα, συμπεριλαμβανομένου του ΚΚΕ, αποτελεί πάντως, σύμφωνα με στελέχη του Περισσού, ένα πολύ καλό βήμα, αφού για εκείνους είναι σημαντική μορφή συντονισμού και μελέτης σύγχρονων πολιτικών, θεωρητικών θεμάτων.

Η Ευρωπαϊκή Κομμουνιστική Πρωτοβουλία που συγκροτήθηκε το 2013 από 29 κόμματα, με καθοριστικό ρόλο του Περισσού, έχει επίσης τα στοιχεία πόλου. Αδύναμου έστω, αλλά πάνω στους άξονες που ο Περισσός προσδοκά (αντι-ΕΕ, πάλη κατά κεφαλαίου κ.λπ.).

ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ. Βεβαίως, κοιτώντας σήμερα τον παγκόσμιο χάρτη, τίθενται ερωτήματα: Πώς βλέπει ο Περισσός τη σημερινή Ρωσία του Πούτιν; Εχει σε αυτήν τη χώρα όμορο πολιτικό κόμμα; «Το ΚΚΕ έχει πολύχρονες σχέσεις με το ΚΚΡΟ και το ΚΚΣΕ στη Ρωσία, συνεργάζεται στενά επίσης με το ΚΕΚΡ, με το οποίο συμμετέχει μαζί τόσο στη “Διεθνή Κομμουνιστική Επιθεώρηση” όσο και στην Ευρωπαϊκή Κομμουνιστική Πρωτοβουλία» απαντούν στελέχη του. Αρκετά προσεκτικό βέβαια, το ΚΚΕ δεν αναλύει σχηματικά διάφορα σημερινά καθεστώτα, όπως δεν διστάζει να κάνει και κριτική. Για παράδειγμα: Στηρίζει την Κούβα και τάσσεται αλληλέγγυο απέναντι στο αμερικανικό εμπάργκο, αλλά κάνει και κριτική στα ανοίγματά της στο κομμάτι της οικονομίας.

Συστηματική είναι η έκφραση αλληλεγγύης στο ΚΚ Βενεζουέλας και τον λαό της χώρας του. «Για την οποία έχουμε σημειώσει πως το πρόβλημα δεν είναι ο σοσιαλισμός που δεν υπήρξε και δεν υπάρχει στη χώρα αυτήν, αλλά ο καπιταλισμός, η εξουσία του κεφαλαίου, η επίθεσή του κατά των εργατικών λαϊκών δικαιωμάτων» λέει με νόημα πηγή του Περισσού. Και τον Μαδούρο πάντως τον βλέπουν πολύ κριτικά.

Καταγγέλλει ακόμη την αμερικανική –όπως λέει –επέμβαση στην κορεατική χερσόνησο, αλλά δεν συντάσσεται με τους χειρισμούς του Κιμ Γιονγκ Ουν. Το ίδιο ισχύει και για τη διεθνιστική αλληλεγγύη στο Βιετνάμ. Τέλος, το ΚΚΕ έχει εκτιμήσει πως στην Κίνα έχουν κυριαρχήσει πλέον οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής, ενώ έχει καταλήξει πως «δεν μπορεί να υπάρχει σοσιαλισμός με αγορά, με μεγάλες επιχειρήσεις, με μονοπώλια». Το ΚΚΕ μοιάζει σήμερα να φυλάει «ορθόδοξες Θερμοπύλες».