Με τον χειμώνα προ των πυλών οι ελπίδες κάποιων για μείωση των προσφυγικών ροών προς τα νησιά του Αιγαίου φαίνεται να εξανεμίζονται. Οι καθημερινές αφίξεις προσφύγων και μεταναστών από τα τουρκικά παράλια συνεχίζονται με αμείωτη ένταση.
Στο μάτι του κυκλώνα βρίσκονται κυρίως τα νησιά της Λέσβου και της Σάμου. Ωστόσο τα τελευταία εικοσιτετράωρα καταγράφηκαν ιδιαίτερα αυξημένες αφίξεις στη Χίο. Από την περασμένη Παρασκευή έως τα ξημερώματα του Σαββάτου έφτασαν στο νησί περισσότεροι από 250 πρόσφυγες και μετανάστες. Μάλιστα, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία (έως τις 2 Νοεμβρίου) του Εθνικού Συντονιστικού Κέντρου Ελέγχου Συνόρων, Μετανάστευσης και Ασύλου του υπουργείου Εσωτερικών, στη Χίο φιλοξενούνται σχεδόν 2.200 πρόσφυγες – μετανάστες, εκ των οποίων οι περισσότεροι (1.942) βρίσκονται στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ), η χωρητικότητα του οποίου, όμως, δεν ξεπερνά τα 894 άτομα. Την ίδια στιγμή, στο νησί της Λέσβου είναι ακόμη χειρότερη η κατάσταση, αφού στις ασφυκτικά γεμάτες δομές και στα κέντρα της φιλοξενούνται περίπου 8.000 άνθρωποι, ενώ το Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης του νησιού χωράει 2.330. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι πρόσφυγες – μετανάστες που διαμένουν εκεί να στοιβάζονται υπό άθλιες συνθήκες.
Αύξηση 200%. Το μεγάλο… προσφυγικό μπαμ σημειώθηκε από τις 15 Αυγούστου και μετά, όπως άλλωστε παραδέχθηκε την περασμένη εβδομάδα ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας, ο οποίος μάλιστα μίλησε για αύξηση στις ροές –από τα θαλάσσια και τα χερσαία σύνορα –που αγγίζουν το 200% συγκριτικά με την προηγούμενη περίοδο. Οι ημερήσιες αφίξεις τον Σεπτέμβριο έφταναν τις 214, ενώ το ίδιο συνεχίστηκε και τον Οκτώβριο. Πλέον, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε το υπουργείο, τις τελευταίες επτά εβδομάδες η εθνικότητα όσων φτάνουν στη χώρα μας είναι κατά 40% από τη Συρία, το Ιράκ και το Αφγανιστάν, ενώ ακολουθούν μετανάστες από το Πακιστάν, την Αλγερία, την Παλαιστίνη, το Ιράν, την Ερυθραία, το Καμερούν, το Μαρόκο και το Κουβέιτ. Οπως επισήμανε ο Γιάννης Μουζάλας, το τελευταίο διάστημα έχουν αυξηθεί τα ποσοστά των προσφύγων, «μιλάμε κυρίως για Σύρους και Ιρακινούς» τόνισε.
Ρεζίλι διεθνώς. Τις άθλιες συνθήκες στις οποίες αναγκάζονται να ζουν πρόσφυγες και μετανάστες στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης της Σάμου περιγράφει η βρετανική εφημερίδα «Guardian». Σύμφωνα με μαρτυρίες που επικαλείται η εφημερίδα, πολλοί από τους ήδη εγκλωβισμένους πρόσφυγες, βλέποντας την κατάσταση και τις βασανιστικά αργές διαδικασίες, έχουν εναποθέσει τις ελπίδες τους στις ασθένειες, και πολλές γυναίκες ευελπιστούν σε μια εγκυμοσύνη, ώστε ως μέλη ευάλωτων προσφυγικών ομάδων να φύγουν από τη Σάμο για την ενδοχώρα.
Είναι ενδεικτικό ότι στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης του νησιού, μερικές εκατοντάδες μέτρα μακριά από την πόλη της Σάμου, ζει κάτω από άσχημες συνθήκες διαβίωσης μία ακόμη πόλη. Το ΚΥΤ έχει χωρητικότητα μόλις 700 ανθρώπων, αλλά πλέον εκεί ζουν περισσότεροι από 2.300. Σε χώρο έξω από το camp εδώ και αρκετές εβδομάδες επανεμφανίστηκαν σκηνές, οι οποίες τις βροχερές ημέρες είχαν… βυθιστεί στις λάσπες.
Κόντρα υπουργείου – δήμων. Οι αυξημένες προσφυγικές ροές των τελευταίων εβδομάδων, πάντως, έφεραν και πάλι στην επιφάνεια την κόντρα του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής με τους δημάρχους των νησιών, που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή.
Το υπουργείο επιμένει πως η λύση στο προσφυγικό ζήτημα, έτσι όπως έχει εξελιχθεί το τελευταίο διάστημα, με τις ασφυκτικά γεμάτες δομές και την αύξηση των αφίξεων, βρίσκεται στη εφαρμογή του σχεδίου που είχε ανακοινώσει τον Σεπτέμβριο του 2015 η κυβέρνηση, το οποίο περιλαμβάνει τη δημιουργία νέων κέντρων, με βασικό στόχο, πλέον, την αποσυμφόρηση των camps και κατ’ επέκταση των νησιών.
Από την πλευρά τους, οι δήμαρχοι μιλώντας πριν από μερικές ημέρες στην αρμόδια Διαρκή Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης στη Βουλή, τόνισαν τα τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα νησιά του Αιγαίου λόγω της αύξησης των προσφυγικών ροών.
«Οι τοπικές κοινωνίες σηκώνουν τεράστιο βάρος και κάποια στιγμή αυτό το βάρος θα μας λυγίσει και θα μας πλακώσει. Βιώνουμε το μαρτύριο της σταγόνας» δήλωσε ο δήμαρχος Λέσβου Σπύρος Γαληνός. Ενώ ο δήμαρχος Χίου Μανώλης Βουρνούς, ο οποίος τα τελευταία εικοσιτετράωρα είδε τις ροές να αυξάνονται στο νησί του, υποστήριξε πως η τοπική κοινωνία δεν έχει δει τα μέτρα που θα άρουν τα προβλήματα και θα αποκαταστήσουν την κανονικότητα. «Μετανάστες μπαινοβγαίνουν σε χωράφια και θερμοκήπια για να φάνε, μπαίνουν σε σπίτια. Δεν είναι αυτός ο κανόνας, αλλά η εξαίρεση, όμως καθορίζει και τη στάση πολλών κατοίκων. Ο γεωγραφικός προσδιορισμός έχει εγκλωβίσει ανθρώπους στα νησιά, χρησιμοποιεί ως φράχτη το νερό γύρω από τα νησιά».
