Πώς μπορεί κάποιος να χαρακτηρίσει τα επεισόδια που διεξάγονται κάθε Παρασκευή στα Εξάρχεια από τους αναρχικούς που επιτίθενται κατά αστυνομικών με βόμβες μολότοφ; Ποιος είναι ο πολιτικός συμβολισμός της βίαιης επιβολής της ακύρωσης της παρέλασης για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου στη Θεσσαλονίκη το 2011; Υπάρχει μία σειρά πρόσφατων γεγονότων που προβληματίζουν για τον εννοιολογικό και όχι για τον νομικό χαρακτηρισμό τους. Βίαιες επιθέσεις κατά μεταναστών, διακοπές παρελάσεων από ακροδεξιούς και διαμαρτυρόμενους γονείς, επιθέσεις σε κρεοπωλεία, διακοπές πλειστηριασμών και δικών, επιθέσεις με βόμβες μολότοφ κατά αστυνομικών τμημάτων, ξυλοδαρμός ευελπίδων, αλλά και καθηγητή που κάνει παρατήρηση για τα γκραφίτι στο Πάντειο και, τέλος, εισβολές σε πρεσβεία, στο Κοινοβούλιο και σε άλλα δημόσια κτίρια. Κάποιες εξ αυτών, ακόμη και πολιτικά πρόσωπα, έσπευσαν να τις χαρακτηρίσουν καλοπροαίρετο ακτιβισμό.
Δεν είναι παράξενη για τη χώρα μας η ανοχή στην «επαναστατική» γυμναστική διαφόρων ομάδων και των δύο άκρων και η προσπάθεια νομιμοποίησής της. Το 2008, τα βίαια επεισόδια που ακολούθησαν τον θάνατο του νεαρού Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου συνάντησαν την πρωτοφανή ανοχή, αλλά και υποστήριξη σημαντικής μερίδας πολιτών, πολιτικών, διανοουμένων και ηθοποιών. Δεν ήταν λίγοι αυτοί που με δημόσιες παρεμβάσεις τους προσπάθησαν να κανονικοποιήσουν το κάψιμο της Αθήνας και την καταστροφή περιουσιών, αποδίδοντάς τους τον χαρακτηρισμό αυθόρμητης λαϊκής εξέγερσης των νέων. Μία παράνομη πράξη, το σπάσιμο μιας βιτρίνας, από ορισμένους παρουσιαζόταν ως έκφραση πολιτικής αγανάκτησης, εννοιολογήθηκε λοιπόν πολιτικά –ως μέρος της κινητοποίησης των νέων. Ακόμη χειρότερα έγιναν τα πράγματα την περίοδο των Αγανακτισμένων, όταν η βία όχι μόνο έγινε μέρος της πολιτικής κανονικότητας, αλλά και νομιμοποιήθηκε μέσα από τις δηλώσεις και αρχηγών πολιτικών κομμάτων που καλούσαν τους πολίτες να λιντσάρουν πολιτικούς. Χαρακτηριστική είναι άλλωστε και η αντίδραση μερίδας πολιτών σε μία από τις μελανότερες στιγμές της σύγχρονης Ιστορίας, του καψίματος της Marfin και του τραγικού θανάτου των υπαλλήλων.
Η εννοιολόγηση αυτών των έκνομων συμπεριφορών μπορεί να πραγματοποιηθεί με τη διαδικασία της πολιτικά υποκινούμενης ριζοσπαστικοποίησης. Σύμφωνα με τους Della Porta και LaFree, ως ριζοσπαστικοποίηση θεωρείται η εχθρότητα και η στοχοποίηση κοινωνικών ομάδων, θεσμών και κρατικών δομών, αλλά και η αυξανόμενη χρήση βίαιων μέσων. Η ριζοσπαστικοποίηση δεν είναι μία σταθερή και γραμμική διαδικασία ούτε και τελική κατάσταση, είναι ένα μονοπάτι που οδηγεί ανθρώπους που ηθελημένα ή αθέλητα έχουν αποκοπεί από το κοινωνικό σύνολο και θέλουν με τη βία να αλλάξουν την καθεστηκυία πολιτική και κοινωνική τάξη. Το μονοπάτι της ριζοσπαστικοποίησης έχει στάδια κινητοποίησης και κλιμακούμενης χρήσης βίας, ξεκινώντας από τον ακτιβισμό και καταλήγοντας μέσω του εξτρεμισμού στην τρομοκρατία. Τα τελευταία γεγονότα επιβεβαιώνουν πως στην Ελλάδα υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός ανθρώπων που βρίσκονται σε διάφορα στάδια ριζοσπαστικοποίησης και των δύο άκρων –Ακροαριστερά και Ακροδεξιά –και καταφεύγουν στη βία, κάτι που πρέπει να μας ανησυχήσει σοβαρά.
Ο Τριαντάφυλλος Καρατράντος είναι διεθνολόγος µε ειδικότητα στα θέµατα ασφάλειας και καθηγητής στη Σχολή Εθνικής Ασφάλειας
Τελευταία Νέα