Οταν η νύχτα πέφτει και οι κάτοικοι της Λάρισας ξαπλώνουν για να κοιμηθούν, μια μάχη αρχίζειστους αιθέρες της πόλης. Η Χαρούλα, το γεράκι που έχει «προσλάβει» ο Δήμος για να απομακρύνει τα κορακοειδή που κατακλύζουν πάρκα και πλατείες μετά το σούρουπο, αναλαμβάνει δράση. Μαζί με τον εκπαιδευτή της ξεκινούν το κυνήγι στην πόλη. Πρώτη στάση Πλατεία Ταχυδρομείου, έπειτα πεζόδρομοι και στη συνέχεια οι υπόλοιπες πλατείες. Η Χαρούλα κυνηγά ακόμη και τα καλοκαιρινά βράδια, όταν οι δρόμοι σφύζουν από ζωή ή όταν στο κέντρο γίνεται κάποια συναυλία. Και έχει μετατραπεί σε ατραξιόν της πόλης, με τους περαστικούς να επιζητούν μια selfie μαζί της.
Η Λάρισα πρωτοπορεί, καθώς είναι η πρώτη πόλη στον κόσμο που εκπαιδεύει γεράκια για να κυνηγούν μέσα στο αστικό περιβάλλον, και μάλιστα με θεαματικά αποτελέσματα. Τόσο εντυπωσιακά, που οδήγησαν τον Δήμο Λαρισαίων στην απόφαση να ενισχύσει το πρωτοποριακό πρόγραμμά του αγοράζοντας και δεύτερο γεράκι, του είδους harris hawk, την Αρτεμη. Σε λίγες ημέρες θα «περιπολεί» κι εκείνη μαζί με τη Χαρούλα ανάμεσα σε ταράτσες, δέντρα και πολυκατοικίες εκφοβίζοντας χιλιάδες κορακοειδή. «Στον κάμπο της Λάρισας αντιμετωπίζουμε το φαινόμενο του υπερπληθυσμού των κορακοειδών» λέει στα «ΝΕΑ» ο εκπαιδευτής της Χαρούλας και της Αρτεμης, δασοπόνος και εργαζόμενος στην Υπηρεσία Πρασίνου του Δήμου Λαρισαίων, Γιώργος Χριστοδούλου. «Τα τελευταία 20 χρόνια, όμως, υπάρχει μια ιδιαιτερότητα. Το βράδυ χιλιάδες πουλιά, κυρίως κουρούνες ή σταχτοκουρούνες και κάργιες, έρχονται στη Λάρισα για να περάσουν τη νύχτα τους στις πλατείες και στα πάρκα της. Μέσα στην πόλη αισθάνονται πιο ασφαλή, καθώς δεν υπάρχουν οι φυσικοί εχθροί τους, όπως ο μπούφος, και παράλληλα αξιοποιούν το φαινόμενο της θερμικής νησίδας. Η αυξημένη παρουσία τους προκαλεί πολλά προβλήματα, όπως αυτό της ηχορρύπανσης λόγω των κρωξιμάτων τους, αλλά και της υγιεινής, καθώς τα περιττώματα των πουλιών είναι φορείς πολλών ασθενειών και βακτηρίων, είναι όξινα και καταστρέφουν οτιδήποτε ακουμπήσουν, ενώ παράλληλα αποπνέουν φοβερή δυσοσμία».
Η φύση δίνει τη λύση
Μέχρι το 1983 τα κορακοειδή ήταν επικηρυγμένα από τη δασική υπηρεσία και οι κάτοικοι του Κάμπου τα σκότωναν λαμβάνοντας την αντίστοιχη αμοιβή. Οταν η επικήρυξη σταμάτησε, τα εν λόγω πουλιά σταμάτησαν να βλέπουν τον άνθρωπο ως απειλή και κουρνιάζουν κατά χιλιάδες στην πόλη.
Επειτα από πολλές ανεπιτυχείς προσπάθειες του Δήμου να αντιμετωπίσει το θέμα με τη χρήση λέιζερ, με ηχογραφημένες φωνές αρπακτικών που ακούγονταν το βράδυ στην πόλη, με παλλόμενα φώτα και υπερήχους, ο Γιώργος Χριστοδούλου σκέφτηκε να αναζητήσει τη λύση στην αιτία του προβλήματος. «Σκέφτηκα ότι μπορούμε να φέρουμε τον φυσικό τους εχθρό στην πόλη. Το harris hawk είναι ένα έξυπνο πουλί και η τεχνική του κυνηγιού του ταιριάζει στο αστικό περιβάλλον. Κυνηγούν ανάμεσα στα δέντρα, ελίσσονται και εξοικειώνονται εύκολα με τον άνθρωπο. Δεν θα μπορούσαμε, για παράδειγμα, να φέρουμε τα γεράκια που χρησιμοποιούνται στα αεροδρόμια, τους πετρίτες, γιατί αυτά κυνηγούν ψηλά εφορμώντας με ταχύτητα στο θύμα τους από πάνω προς τα κάτω. Αυτό είναι επικίνδυνο για την πόλη» εξηγεί. «Η αρχική μου σκέψη ήταν να φέρουμε ένα γεράκι που θα παρενοχλεί τα κορακοειδή όταν αυτά εισέρχονται στη Λάρισα. Τελικά διαπιστώσαμε ότι έχουμε καλύτερα αποτελέσματα όταν τα πουλιά έχουν κουρνιάσει σε πλατείες, μπαλκόνια ή αλλού. Ετσι μαθαίνω τα γεράκια να κυνηγούν νύχτα με τα φώτα της πόλης. Ηταν κάτι πολύ δύσκολο» προσθέτει.
Νυχτερινό κυνήγι
Μόλις πέσει το σκοτάδι, ο Γιώργος Χριστοδούλου παίρνει τη Χαρούλα και βγαίνουν βόλτα στην πόλη. Οταν μαζευτούν τα πουλιά, με έναν φακό τής δείχνει πού πρέπει να επιτεθεί και με ένα σφύριγμα το γεράκι λαμβάνει την εντολή να ξεκινήσει. Μόλις τελειώσει τη δουλειά του –με την κάθε πτήση να διαρκεί από 10 δευτερόλεπτα μέχρι 20 λεπτά -, ο Χριστοδούλου την καλεί να επιστρέψει. Και πηγαίνουν στο επόμενο σημείο. Για πόση ώρα; «Ανάλογα με τη διάθεση της Χαρούλας» λέει ο ίδιος. «Αν εκείνη πει “όχι”, τότε δεν κυνηγάμε». Η σχέση που έχουν αναπτύξει οι δυο τους είναι πολύ ιδιαίτερη. «Με αναγνωρίζει μέσα σε χιλιάδες κόσμο» σημειώνει ο εκπαιδευτής.
Η Χαρούλα άρχισε να κυνηγά στη Λάρισα στις αρχές του τρέχοντος έτους και η αποτελεσματικότητά της φάνηκε πολύ γρήγορα. «Μέσα σε ελάχιστο χρόνο, περίπου δέκα ημέρες μετά, είχαμε καθαρίσει σχεδόν όλο το κέντρο της πόλης» διηγείται ο Γιώργος Χριστοδούλου. «Είναι ενδεικτική η περίπτωση της Πλατείας Ταχυδρομείου, η οποία είναι πάρα πολύ δύσκολη για να εργαστεί το γεράκι λόγω των πυκνών δέντρων. Από τα 2.000 κορακοειδή που κούρνιαζαν εκεί, έπειτα από δύο βραδιές πτήσεων της Χαρούλας επισκέπτονταν την πλατεία λιγότερα από 30-40 πουλιά, ενώ ύστερα από δύο εβδομάδες επιχειρήσεων ο αριθμός τους μειώθηκε σε λιγότερα από δέκα!» λέει. «Το καλοκαίρι, όσο έλειψα με άδεια και η Χαρούλα δεν κυνήγησε, ο αριθμός τους αυξήθηκε, ενώ αυτή την εποχή που τα δέντρα έχουν ακόμη φύλλωμα, τα κορακοειδή αντιστέκονται σθεναρά. Παρ’ όλ’ αυτά, φέτος υπάρχουν πολύ λιγότερες κουρούνες στην πόλη από ό,τι πέρυσι την αντίστοιχη περίοδο».
Ενα γεράκι, όμως, δεν μπορεί να λύσει από μόνο του το πρόβλημα. «Χρειαζόμαστε οπωσδήποτε ένα δεύτερο και γι’ αυτό πήραμε την Αρτεμη, πάλι θηλυκό γιατί έχουν μεγαλύτερο μέγεθος. Αυτές τις μέρες εκπαιδεύεται και στη συνέχεια θα βγει κι εκείνη για κυνήγι στην πόλη. Η Χαρούλα και η Αρτεμις εκπαιδεύονται να ενδιαφέρονται μόνο για τις κουρούνες και τις κάργιες, αδιαφορώντας για όλα τα υπόλοιπα πουλιά, όπως δεκοχτούρες, περιστέρια, σπουργίτια κ.τ.λ.» επισημαίνει ο Γιώργος Χριστοδούλου.
Για τα γεράκια της Λάρισας έχει εκδηλωθεί σημαντικό ενδιαφέρον από την επιστημονική κοινότητα και από φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Ενας από αυτούς είναι ο Δήμος Αθηναίων. «Μας ζήτησαν, αν μπορούμε, να κατεβούμε και να κάνουμε την ίδια δουλειά γιατί έχουν παραπλήσια προβλήματα με περιστέρια ή αλλού με γλάρους» λέει ο εκπαιδευτής των γερακιών. «Επίσης, σκοπεύουμε να αναπτύξουμε αυτό που κάνουμε και ως ερευνητικό πρόγραμμα ώστε να δείξουμε τα αποτελέσματα αυτής της μεθοδολογίας στην αποτροπή των πουλιών μέσα από κατοικημένες περιοχές» λέει.
