Η παράκληση που απηύθυνε στον γιο του ήταν σαφής: «Βάλτε με σε ένα κουτί από πεύκο και θάψτε με δίπλα στους γονείς μου, τους παππούδες μου και τους προπάππους μου. Οργανώστε μια σεμνή τελετή στο Λος Αντζελες για τους στενούς φίλους και την οικογένεια. Κι αν χρειαστεί μια εκδήλωση για το κοινό, κάντε τη στο Μόντρεαλ».

Ολα τα προέβλεψε. Και η επιθυμία του έγινε φυσικά σεβαστή. Με τη διαφορά ότι η «εκδήλωση για το κοινό» μετατράπηκε σε μια εβδομάδα μνήμης, με συναυλίες, αναγνώσεις ποιημάτων και μια έκθεση με τίτλο «Λέοναρντ Κοέν: μια ρωγμή σε όλα» που θα εγκαινιαστεί μεθαύριο στο μουσείο μοντέρνας τέχνης του Μόντρεαλ. Εδώ θα γίνουν ομολογουμένως κάποιες υπερβολές. Ο ισραηλινός σκηνοθέτης Αρι Φόλμαν, για παράδειγμα, έχει δημιουργήσει τον «θάλαμο της κατάθλιψης», όπου ένας επισκέπτης τη φορά θα κάθεται σε ένα τραπέζι και θα ακούει το «Famous blue raincoat» βλέποντας κινούμενα σχέδια. Είναι άγνωστο τι έχουν στο μυαλό τους οι οργανωτές. Το θρυλικό αυτό τραγούδι, πάντως, μάλλον στον έρωτα παραπέμπει, παρά στην κατάθλιψη.

Πολύ καλύτερη είναι η ιδέα να προβάλλονται δίπλα δίπλα, και στους τέσσερις τοίχους μιας αίθουσας του μουσείου, δύο βίντεο του τροβαδούρου που τραγουδά το «Suzanne» με διαφορά 50 ετών. Στο ένα είναι 32 και στο άλλο 82, λίγο πριν παραδώσει το πνεύμα. Αλλά τα λόγια είναι τα ίδια, αθάνατα, αξεπέραστα, σπαρακτικά:

«Η Σουζάνα σε κατεβάζει / στο τσαρδάκι της στην ποταμιά / μπορείς κι ακούς τις βάρκες που περνάνε / μπορείς να μείνεις τη νύχτα μαζί της / και το ξέρεις ότι είναι μισότρελη / αλλά γι’ αυτό ακριβώς είναι που πήγες / και σε ταΐζει τσάι και πορτοκάλια / που ήρθανε κατευθείαν από την Κίνα. / Και τότε ακριβώς που θες να της πεις / πως δώρα δεν έχεις να της δώσεις / σε μπάζει στη δικιά της γλώσσα / κι αφήνει το ποτάμι ν’ απαντήσει / πως ήσουνα ο εραστής της πάντα. / Και θες να ταξιδέψεις μαζί της / τυφλός θες να ταξιδέψεις / και ξέρεις πως μπορεί να σ’ εμπιστευτεί / γιατί άγγιξες το τέλειο σώμα της / με το μυαλό σου» (από παλιά μετάφραση του πειραιώτη ποιητή Ανδρέα Αγγελάκη, που περιλαμβάνεται στο βιβλίο του «Μικρό ανθολόγιο παγκόσμιας ποίησης», Καστανιώτης, 1971).

Πέρασε κιόλας ένας χρόνος από τον θάνατο του Λέοναρντ Κοέν. Χθες το βράδυ ανέβηκαν στη σκηνή του Bell Centre του Μόντρεαλ μεγάλα ονόματα της παγκόσμιας μουσικής για να αποτίσουν φόρο τιμής. Σήμερα θα ακούγονται όλη την ημέρα τραγούδια του στα ραδιόφωνα όλου του πλανήτη, περιλαμβανομένου του ελληνικού Κosmos. Και στην Υδρα, όσοι είχαν την τύχη να τον γνωρίσουν και να τον αγαπήσουν είναι βέβαιο πως δεν θα αποφύγουν έναν κόμπο στην καρδιά.

Και δεν θα ‘ναι από κατάθλιψη, αλλά από ευγνωμοσύνη.

Τελευταία Νέα