Τουλάχιστον 12 χώρες με ιδιαίτερα ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς, και δη μηδενικό φόρο επιχειρήσεων, απειλεί να εντάξει η ΕΕ στη μαύρη λίστα των φορολογικών παραδείσων που προαναγγέλθηκε χθες, στον απόηχο των Paradise Papers, για τις 5 Δεκεμβρίου. Ανάμεσά τους φιγουράρουν, σύμφωνα με πληροφορίες της «Monde», τα νησιά Καϊμάν, τα νησιά Μάρσαλ, οι Βερμούδες, τα νησιά Τερκς και Κέικος, το νησί του Μαν… Κανένα κράτος-μέλος της ΕΕ ωστόσο –αποφάσισαν χθες στις Βρυξέλλες οι ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών –δεν πρόκειται να βρεθεί δακτυλοδεικτούμενο. Και λόγω των «διαφορών ανάμεσα στα κράτη-μέλη», δεν είναι καν βέβαιο πως η συμπερίληψη στη μαύρη λίστα θα συνοδευτεί από κυρώσεις. Με άλλα λόγια, οι «βαριές κυρώσεις» που ζητούν ειδικοί, όπως ο γάλλος οικονομολόγος Γκαμπριέλ Ζικμάν, για τους φορολογικούς παραδείσους, ώστε να πάψουν να συρρικνώνουν με τις εξυπηρετήσεις που προσφέρουν σε μεγάλες επιχειρήσεις και πάμπλουτους ιδιώτες τα φορολογικά έσοδα των υπόλοιπων κρατών, να αυξάνουν τις ανισότητες και να τροφοδοτούν την παγκόσμια χρηματοπιστωτική αστάθεια, μάλλον θα παραπεμφθούν για ακόμα μία φορά στις ελληνικές καλένδες.

Ο 31χρονος Γκαμπριέλ Ζικμάν, καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ, είναι ο πρώτος οικονομολόγος που ασχολήθηκε με το θέμα των φορολογικών παραδείσων και ανέπτυξε μοντέλα προκειμένου να μετρήσει το φαινόμενο –το βιβλίο του «Ο κρυμμένος πλούτος των εθνών» κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Πεδίο. Σε παγκόσμια κλίμακα, σημειώνει στη «Monde», ποσοστό άνω του 40% των κερδών που αποκομίζουν οι πολυεθνικές μετεγκαθίσταται τεχνητά σε φορολογικούς παραδείσους, όπως τα νησιά Καϊμάν, το Χονγκ Κονγκ ή το Λουξεμβούργο, και το 8% του πλούτου των ιδιωτών κρύβεται εκεί: τα συνολικά διαφυγόντα κέρδη για τα κράτη ξεπερνούν τα 350 δισ. ευρώ ετησίως, εκ των οποίων τα 120 δισ. αφορούν την ΕΕ.

Σημείο εκκίνησης της έρευνας του Ζικμάν είναι το ιλιγγιώδες ύψος των κερδών που διατείνονται ότι βγάζουν οι μεγάλες επιχειρήσεις σε μια χούφτα μικρά νησάκια και αραιοκατοικημένους θυλάκους. Κατά μέσο όρο στον κόσμο, για κάθε ευρώ που καταβάλλουν σε μισθούς, οι επιχειρήσεις αποκομίζουν κέρδος περίπου 50 λεπτών: η αντιστοιχία αυτή παρατηρείται σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Γερμανία και η Γαλλία από τότε που άρχισαν να καταγράφονται δεδομένα. Ας δούμε όμως τώρα την περίπτωση του Λουξεμβούργου: σε αυτό το Μεγάλο Δουκάτο, για κάθε ευρώ που πληρώνουν σε μισθούς, οι επιχειρήσεις δηλώνουν πως κερδίζουν 3,50 ευρώ. Δεν είναι οι λουξεμβούργιοι εργαζόμενοι τόσο παραγωγικοί: απλώς οι επιχειρήσεις μαγειρεύουν τους λογαριασμούς τους.

Θεωρητικά, οι πολυεθνικές μοιράζουν τα κέρδη τους ανάμεσα στις διάφορες θυγατρικές τους σαν αυτές να ήταν ανεξάρτητες οντότητες που ανταλλάσσουν μεταξύ τους αγαθά και υπηρεσίες στις τιμές της αγοράς. Πρακτικά, οι τιμές των συναλλαγών αυτών μαγειρεύονται από λογιστικές εταιρείες ώστε να εμφανίζονται τα κέρδη στους φορολογικούς παραδείσους και οι ζημιές στα κράτη με την υψηλότερη φορολογία. Μαζί με τους συναδέλφους του Τόμας Τόρσλοφ και Λούντιχ Βάιερ, ο Γκαμπριέλ Ζικμάν συνδύασε τα δεδομένα που δημοσιεύουν οι φορολογικοί παράδεισοι όλου του κόσμου προκειμένου να ποσοτικοποιήσει το κόστος της τεχνητής μετεγκατάστασης των κερδών σε υπεράκτια κέντρα. Οι καλύτερες στατιστικές, επισημαίνει, προέρχονται από τους φορολογικούς παραδείσους της ΕΕ, που είναι από πολλές απόψεις αδιαφανείς, τουλάχιστον όμως είναι υποχρεωμένοι να λογοδοτούν στη Eurostat. Τι βλέπουμε λοιπόν;

Οτι το Λουξεμβούργο, η Ιρλανδία, η Ολλανδία, το Βέλγιο, η Μάλτα και η Κύπρος προσεταιρίζονται από μόνα τους 350 δισ. ευρώ ετησίως: είναι το ύψος των κερδών που παράγονται σε άλλες χώρες (κυρίως ευρωπαϊκές χώρες) και τα οποία, αφού πρώτα μαγειρευτούν από στρατιές λογιστών, καταλήγουν σε αυτούς τους έξι φορολογικούς παραδείσους, όπου φορολογούνται με βάση πολύ χαμηλούς συντελεστές, σε γενικές γραμμές 0%-5%. Συνολικά, περισσότερα από 600 δισ. ευρώ μεταφέρονται τεχνητά σε υπεράκτια κέντρα κάθε χρόνο από τις πολυεθνικές ολόκληρου του κόσμου. Ποια είναι τα θύματα αυτής της δημιουργικής λογιστικής; Καταρχήν, οι μεγάλες χώρες της Ευρώπης και οι ΗΠΑ, όπου βρίσκονται οι περισσότεροι μισθωτοί εργαζόμενοι και οι πελάτες των πολυεθνικών. Οι φορολογικοί παράδεισοι στερούν κατ’ αυτόν τον τρόπο την ΕΕ από το ισοδύναμο του 1/5 των εσόδων της από τον φόρο επιχειρήσεων –διαφυγόντα κέρδη ύψους 60 δισ. ευρώ ετησίως.

Τελευταία Νέα