Τα οικονομικά προβλήματα της χώρας οφείλονται στις εγκληματικές πολιτικές 30 χρόνων. Αυτές έφεραν το Μνημόνιο, όχι αντίστροφα. Για 30 χρόνια δαπανούσαμε περισσότερα από όσα παρήγαμε καλύπτοντας τις ανάγκες με δάνεια και εισαγωγές, έχοντας πλήρη επίγνωση του λάθους. Δυστυχώς και το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ θυσίαζαν το μακροπρόθεσμο όφελος της χώρας στο άμεσο πολιτικό κέρδος δημιουργώντας ένα στρεβλό οικονομικό μοντέλο με τα εξής χαρακτηριστικά:
– Επιδοτούμενη γεωργία με χαμηλή τυποποίηση, με αποτέλεσμα ένα αγροτικό έλλειμμα (εξάγουμε 4 δισ. / εισάγουμε 6 δισ.) παρά το 12% της απασχόλησης.
– Μη στοχευμένη βιομηχανική πολιτική (δεν υπάρχει ένας κλάδος να διακρίνεται).
– Στρεβλή ανάπτυξη με βάση το τρίπτυχο «οικοδομές – τουρισμός – καφετέρια» και ελάχιστα εμπορεύσιμα αγαθά.
– Χαμηλή ανταγωνιστικότητα, άρα έλλειμμα στο ισοζύγιο πληρωμών (15% ΑΕΠ το 2008).
– Στρεβλό μοντέλο κατανάλωσης (καταναλωτικά δάνεια αντί αποταμίευσης).
– Αναρχη ανάπτυξη χρηματοπιστωτικού τομέα (41 τράπεζες το 2009).
– Ελάχιστη σύνδεση εκπαίδευσης/ αγοράς, με την ανεργία να αντιμετωπίζεται με διορισμούς στο Δημόσιο.
– Φοροδιαφυγή και εισφοροδιαφυγή (αντίστοιχη με το 10% του ΑΕΠ το 2010).
– «Γενναιόδωρο» και κατακερματισμένο συνταξιοδοτικό σύστημα με 155 Ταμεία το 2008, συνήθως ελλειμματικά.
– Πελατειακό κράτος βασισμένο στη συναλλαγή πολιτών και πολιτικών με αμοιβαίο όφελος.
Από τον ηγέτη της σοσιαλδημοκρατίας (η Κεντροαριστερά είναι ένας βολικός χωροταξικός όρος) δεν περιμένουμε έξυπνες λύσεις στα όποια τοπικά προβλήματα: ανεργία, αποβιομηχάνιση, αεροδρόμιο, λιμάνι, πανεπιστήμιο κ.λπ. Η όποια περιφέρεια δεν είναι «νησί», θα πάει όπου πάει και η χώρα: χωρίς την ολοκλήρωση των θεσμικών μεταρρυθμίσεων στη Δικαιοσύνη για την πάταξη της διαφθοράς, για την αποτελεσματικότερη Δημόσια Διοίκηση, για ένα σταθερό και δίκαιο φορολογικό σύστημα, για ένα βιώσιμο Ασφαλιστικό κ.λπ. δεν υπάρχει ούτε περιφερειακή ανάπτυξη.
Η πολιτική πρόταση ενός σύγχρονου σοσιαλδημοκρατικού κόμματος (με βάση τις πολιτικές των κομμάτων του παρελθόντος) καλείται να ισορροπήσει μεταξύ
– τοπικών αναγκών και ευρωπαϊκής προοπτικής,
– ανάπτυξης και προστασίας του περιβάλλοντος,
– προάσπισης των νέων και πρόνοιας για τους ηλικιωμένους,
– προστασίας της απασχόλησης και υποδοχής των μεταναστών,
– ελευθερίας και ισότητας.
Αν ξέραμε πώς;
Ο Μιχάλης Ζουμπουλάκης είναι καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας