Η ομάδα ειδικών που δημιουργήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ενωση το 2015 προκειμένου να εντοπίζει και να αντιμετωπίζει ρωσικές επιθέσεις μέσω Διαδικτύου προειδοποιεί για σημαντικη ενίσχυση τους τελευταίους μήνες των προσπαθειών ώστε η κρίση στην Καταλωνία να προκαλέσει ευρύτερα προβλήματα στην Ευρώπη, αποκάλυψε χθες η ισπανική εφημερίδα «El Pais».
Σύμφωνα με τους αναλυτές της ομάδας αυτής, την οποία επιβλέπει απευθείας η υπεύθυνη για την Εξωτερική Πολιτική της ΕΕ Φεντερίκα Μογκερίνι, τους τελευταίους μήνες έχουν πολλαπλασιασθεί τα fake news που προέρχονται από μέσα τα οποία υποστηρίζει το Κρεμλίνο –τα δημοσιεύματα γίνονται στα ρωσικά, τα αγγλικά και τα ισπανικά. Μερικά παραδείγματα ψεύτικων ειδήσεων από ιστοσελίδες ή πολιτικούς που στηρίζει η ρωσική κυβέρνηση: «Τα ισπανικά διδάσκονται ήδη ως ξένη γλώσσα στην Καταλωνία» (δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα Vesti.ru στις 17 Σεπτεμβρίου), «Οι Βαλεαρίδες Νήσοι ζητούν ανεξαρτησία από την Ισπανία» (21 Σεπτεμβρίου στο Sputnik), «Αξιωματούχοι της ΕΕ υποστηρίζουν την χρήση βίας στην Καταλωνία» (2 Οκτωβρίου στο λογαριασμό Facebook του μολδαβού πολιτικού Μπογκντάν Τιρντέα).
Η ομάδα που έχει το όνομα East Stratcom Task Force και στην οποία συμμετέχουν 17 άτομα –διπλωμάτες, πληροφορικοί και δημοσιογράφοι –εντοπίζει τον τελευταίο καιρό μια εντυπωσιακή αύξηση στα φιλορωσικά δικτυα σχετικά με τις πληροφορίες που αφορούν την Καταλωνία: από 4 άρθρα την εβδομάδα πριν τρεις μήνες σήμερα έχουν φθάσει τα 241. Στόχος, σύμφωνα με τους αναλυτές, είναι να αποδυναμωθούν χώρες-μέλη της ΕΕ και σταδιακά και η ίδια η Ευρωπαϊκή Ενωση ώστε η Ρωσία να προβάλλει ως εναλλακτική λύση.
Η East Stratcom Task Force δημιουργήθηκε με απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, προκειμένου να αντιμετωπισθεί η παραπληροφόρηση που εκπορεύεται από το Κρεμλίνο. Μάλιστα δημιουργηθηκε και η ιστοσελίδα EUvsDisinfo.eu, που περιέχει βάση δεδομένων με επιλογή των πιο συχνών φιλορωσικών fake news που βλέπουν το φως της δημοσιότητας.
Οπως αναφέρει η «El Pais», η ομάδα της East Stratcom έχει συγκεντρώσει στοιχεία «που επιτρέπουν να δημιουργήσουμε μια εικόνα για το μέγεθος της ρωσικής μηχανής προπαγάνδας: το Κρεμλίνο επενδύει ένα δισεκατομμύριο ευρώ κάθε χρόνο για το σκοπό αυτό, κυρίως σε δύο ενημερωτικές ιστοσελίδες: Russia Today, που έχει παρουσία σε 100 χώρες και έχει και τηλεοπτικό κανάλι, και Sputnik που χρησιμοποιεί 33 γλώσσες». Η ισπανική εφημερίδα συνεχίζει αναφέροντας ότι «η ρωσική κυβέρνηση καλλιεργεί τα fake news, με τις λεγόμενες φάρμες trolls, ανώνυμες εταιρείες οι οποίες χρησιμοποιούν ψεύτικα και αυτοματοποιημένα προφίλ ώστε να επηρεάσουν τους αλγόριθμους των κοινωνικών δικτύων και να επιτύχουν τις μεγαλύτερες δυνατές επιπτώσεις».
«Πρόκειται για μια μη στρατιωτική στρατηγική με σαφώς πολιτικούς στόχους», λένε στην «El Pais» μέλη της East Stratcom. «Σκοπός κάθε εκστρατείας παραπληροφόρησης είναι να αποδυναμωθεί και να αποσταθεροποιηθεί η Δύση, είτε με την εκμετάλλευση ήδη υπαρχουσών διαφορών είτε με τη δημιουργία νέων τεχνητών».
Αν και στις Βρυξέλλες πλέον υπάρχει αναγνώριση από όλες τις πλευρές για την απαραίτητη ύπαρξη της East Stratcom, πολλοί ασκούν κριτική για τα μικρά κονδύλια που δίνει η ΕΕ στην ομάδα. Τον Μάρτιο 120 πολιτικοί, ακαδημαϊκοί και διανοούμενοι έστειλαν ανοικτή επιστολή στη Μογκερίνι ζητώντας «να τριπλασιασθεί η χρηματοδότηση της East Stratcom ώστε να ανταποκρίνεται καλύτερα στο έργο που της έχει ανατεθεί». Το Ευρωκοινοβούλιο υποστηρίζει αυτό το αίτημα, καθώς προς το παρόν η ομάδα δεν έχει δικό της προϋπολογισμό και λειτουργεί με κεφάλαια από το Τμήμα Επικοινωνιών της ευρωπαϊκής διπλωματίας.
Η ανάμειξη στις αμερικανικές εκλογές
Στις ΗΠΑ, το Κογκρέσο έχει ήδη ξεκινήσει έρευνα για ρωσική ανάμειξη στις περσινές εκλογές. Σύμφωνα με πρόσφατες καταθέσεις ειδικών, η ρωσική προπαγάνδα ευθύνεται για τουλάχιστον 1.000 βίντεο στο YouTube σχετικά με τις εκλογές και σχεδόν 3.000 ψεύτικους λογαριασμούς στο twitter. Στο facebook η διασπορά ψευδών ειδήσεων από ρωσικούς λογαριασμούς έφθασε σε 126 εκατομμύρια χρήστες, σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις.
