Η Ιταλία σε σταυροδρόμι για να αλλάξει σελίδα

Πέντε μεγάλες προκλήσεις εξακολουθεί να αντιμετωπίζει η οικονομία της Ιταλίας, η οποία το τελευταίο διάστημα έχει κάνει σημαντικά βήματα προόδου δημιουργώντας ελπίδες ότι θα πετύχει τελικά σταθερούς και συνεχώς αυξανόμενους ρυθμούς ανάπτυξης.

Η υψηλή ανεργία, το τεράστιο δημόσιο χρέος, η χαμηλή παραγωγικότητα με βάση τα ευρωπαϊκά δεδομένα, η γραφειοκρατία και οι πολύ χαμηλές επενδύσεις στον τομέα της εκπαίδευσης αποτελούν βαρίδια για την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης μετά τη Γερμανία και τη Γαλλία.

Η ανεργία στη χώρα τρέχει με 11,1% λόγω της κρίσης, ενώ ιδιαίτερα έντονο είναι το πρόβλημα μεταξύ των νεότερων σε ηλικία. Η ανεργία των νέων στην Ιταλία διαμορφώνεται σε 35,7% και είναι μία από τις υψηλότερες σε όλη την Ευρωπαϊκή Ενωση.

Την ίδια στιγμή το δημόσιο χρέος παραμένει σε πολύ υψηλά επίπεδα, καθώς με βάση τα στοιχεία του 2016 διαμορφώνεται σε πάνω από 132% ως ποσοστό επί του ΑΕΠ. Για να μειωθεί το χρέος χρειάζεται περισσότερη ανάπτυξη. Η Τράπεζα της Ιταλίας εκτιμά ότι η ανάπτυξη το 2018 και το 2019 θα διαμορφωθεί σε 1,5% σε ετήσια βάση. Η Κομισιόν όμως θεωρεί ότι η ανάπτυξη θα είναι πολύ χαμηλότερη το επόμενο έτος, φτάνοντας το 1,3% και προβλέπει ότι θα μειωθεί ακόμη περισσότερο το 2019, φτάνοντας το 1%. Το τρίτο φετινό τρίμηνο η ανάπτυξη στην Ιταλία διαμορφώθηκε σε 0,5% έπειτα από ανάπτυξη 0,3% το δεύτερο τρίμηνο.

Παράλληλα η παραγωγικότητα στη χώρα, που μετριέται με βάση την παραγωγή ανά ώρα εργασίας, έχει παραμείνει στάσιμη την τελευταία δεκαετία και είναι μία από τις χαμηλότερες σε όλη την Ευρωπαϊκή Ενωση έπειτα από αυτή της Ελλάδας, όπως δείχνουν στοιχεία της Eurostat που επικαλείται το Reuters. Για να υπάρξει πρόοδος στον τομέα αυτόν θα πρέπει να γίνουν νέες μεταρρυθμίσεις στην εργατική νομοθεσία, κάτι που θα έχει πολιτικό και κοινωνικό κόστος.

Για να τονωθεί η οικονομία χρειάζεται αύξηση της καταναλωτικής και επιχειρηματικής εμπιστοσύνης και αύξηση των επενδύσεων, ιδιαίτερα στον τομέα της εκπαίδευσης. Το επιχειρείν παρουσιάζει καλή εικόνα στην Ιταλία όπου η βιομηχανική παραγωγή καταγράφει συνεχή αύξηση και οι εξαγωγές ενισχύθηκαν κατά 2,8% το πρώτο φετινό οκτάμηνο. Αύξηση των επενδύσεων στην εκπαίδευση και καταπολέμηση της γραφειοκρατίας σημαίνουν ακόμη περισσότερες ευκαιρίες για το μέλλον.

Το καλό είναι ότι τα χειρότερα φαίνεται να έχουν περάσει για τη χώρα μετά τη διπλή ύφεση του 2008 και του 2013 όπου το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 9%. Η Ιταλία έχει ωφεληθεί σημαντικά από το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης που εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το κόστος δανεισμού της έχει υποχωρήσει πλέον στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων μηνών. Η ΕΚΤ έχει αγοράσει από τον Μάρτιο του 2015 ιταλικά κρατικά ομόλογα αξίας άνω των 300 δισ. ευρώ. Η χώρα χρειάζεται κάθε χρόνο 70 δισ. ευρώ για να εξυπηρετήσει το χρέος της, σύμφωνα με στοιχεία του Reuters. Επίσης η Standard & Poor’s πρόσφατα αναβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας, προκαλώντας θετική έκπληξη στις αγορές.