Ανώμαλη προσγείωση για την ανάπτυξη

Πάνω από 2 δισ. ευρώ σε όρους ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος κόστισαν στην ελληνική οικονομία το 2017 οι καθυστερήσεις και τα πισωγυρίσματα στην ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης, ενώ ακόμα και εάν επιβεβαιωθούν οι αισιόδοξες προβλέψεις για σημαντική επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης το επόμενο έτος, ο δρόμος των μεταρρυθμίσεων παραμένει μακρύς και δύσβατος.

Η Κομισιόν προσγείωσε χθες τις εκτιμήσεις της για τον ρυθμό ανάπτυξης σε 1,6% φέτος, όταν πέρυσι τέτοια εποχή προέβλεπε 2,8%. Κατά τον αρμόδιο για τα οικονομικά επίτροπο Πιερ Μοσκοβισί, ο μετριασμός της ευρωπαϊκής αισιοδοξίας, ως προς τους προσδοκώμενους ρυθμούς ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, οφείλεται στα «απόνερα» που δημιουργήθηκαν λόγω των ταλαντεύσεων και των καθυστερήσεων στο κλείσιμο της προηγούμενης αξιολόγησης. Κάτι που φυσικά έδωσε την ευκαιρία στον γάλλο επίτροπο να υπογραμμίσει ότι είναι ευχής έργον να κλείσει τάχιστα η τρέχουσα αξιολόγηση ούτως ώστε να διευκολυνθεί «η πρόσβαση της Ελλάδας στις αγορές έως το ερχόμενο καλοκαίρι, υπό ρυθμούς οικονομικής μεγέθυνσης και με ρυθμίσεις στο ζήτημα του δημόσιου χρέους».

Για το επόμενο έτος η Κομισιόν θέτει τον πήχη της ανάπτυξης στο 2,5%, χτυπώντας όμως το καμπανάκι αναφορικά με τον κίνδυνο υποεκτέλεσης του προγράμματος δημόσιων επενδύσεων το 2018.

Η ανάκτηση αναπτυξιακής δυναμικής τα επόμενα χρόνια προϋποθέτει πλήρη εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που προβλέπονται στο τρίτο Μνημόνιο, ενώ οι δανειστές αποδίδουν πολύ μεγάλη σημασία στη συντήρησή τους και μετά το 2018.

«Θα χρειαστεί πολλή δουλειά τους επόμενους μήνες και χρόνια» δήλωσε χθες ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντεϊσελμπλούμ, εκφράζοντας την ελπίδα πως μετά το τέλος του προγράμματος τον Αύγουστο του 2018 «θα υπάρχει ισχυρό κίνητρο για συνέχιση των μεταρρυθμίσεων».

Τα «κίνητρα» είναι η άλλη όψη των δεσμεύσεων που θα κληθεί να αναλάβει η ελληνική κυβέρνηση στο λεγόμενο υβριδικό πρόγραμμα, μετά το καλοκαίρι του 2018, υπό την προϋπόθεση ότι η τρίτη αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί έγκαιρα και χωρίς προβλήματα, και το τρίτο Μνημόνιο επίσης.

Το κουαρτέτο προετοιμάζει την επάνοδό του στην Αθήνα στις 27 Νοεμβρίου και το μεγαλύτερο πρόβλημα στην παρούσα φάση αφορά τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς. Οι συμβολαιογράφοι αναμένεται να αποφασίσουν για το εάν θα αναστείλουν ή όχι την αποχή τους, σε γενική συνέλευση εντός των ημερών, ενώ χθες το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ζήτησε την έναρξη των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών το συντομότερο δυνατό, υπογραμμίζοντας ότι θεωρούνται «κλειδί» για τη μείωση των κόκκινων δανείων.

Οι φθινοπωρινές προβλέψεις. Η Κομισιόν, στην έκθεση των φθινοπωρινών προβλέψεων, εκτιμά πως τόσο το 2017 όσο και το 2018 η Ελλάδα θα πετύχει τους στόχους πρωτογενούς πλεονάσματος, σημειώνοντας ότι οι φετινές αστοχίες στα έσοδα αντισταθμίζονται από ταχύτερη είσπραξη ληξιπρόθεσμων φορολογικών υποχρεώσεων, αύξηση εισφορών και υποεκτέλεση των δημόσιων δαπανών. Για το 2018, η επίτευξη του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ προϋποθέτει την πλήρη εφαρμογή των δεσμεύσεων του προγράμματος αλλά και την τήρηση των ανώτατων ορίων δαπανών που έχουν συμφωνηθεί.

Ο πληθωρισμός αναμένεται να φτάσει το 1,2% το 2017, κυρίως ως αποτέλεσμα της τόνωσης των τιμών στην ενέργεια, της αύξησης στην έμμεση φορολογία και της μετριοπαθούς ανάκαμψης των μέσων μισθών.

Στην έκθεση επισημαίνεται ότι η αγορά εργασίας ανακάμπτει γρήγορα και η ανεργία αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω, παρά το γεγονός ότι οι μέσοι μισθοί μπορούν να αυξηθούν μόνο σταδιακά. Η ανεργία μειώθηκε, κατά την Επιτροπή, στο 21% τον Ιούλιο του 2017, έναντι του ετήσιου μέσου όρου 23,6% το 2016. Επιπλέον, η απασχόληση αυξήθηκε κατά 1,5% το πρώτο εξάμηνο του 2017, «αποδεικνύοντας ότι η αγορά εργασίας συνεχίζει να βελτιώνεται γρηγορότερα από ό,τι η οικονομία στο σύνολό της», αναφέρει η έκθεση της Επιτροπής.

Η αγορά εργασίας. Για τα εργασιακά στην Ελλάδα τοποθετήθηκε εξάλλου χθες σε επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντεϊσελμπλούμ, σημειώνοντας πως στο πλαίσιο του οικονομικού της προγράμματος η Ελλάδα έχει εφαρμόσει πολλές μεταρρυθμίσεις στα εργασιακά, προκειμένου να γίνει πιο «ανταγωνιστική» η ελληνική οικονομία, πιο «ευέλικτη» η αγορά εργασίας και να διορθωθούν οι «ανισορροπίες». «Τα εργασιακά είναι σίγουρα ένα λεπτό και ευαίσθητο ζήτημα» σημείωσε ο ίδιος, εξηγώντας ότι από τη μια υπάρχει ανάγκη τήρησης των κοινωνικών δικαιωμάτων και από την άλλη πρέπει να βελτιωθεί η ελκυστικότητα της αγοράς. «Πιστεύω ότι οι μέχρι τώρα μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα ήταν ένας καλός συμβιβασμός» τόνισε ο Ντεϊσελμπλούμ.

Σε ό,τι αφορά τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, ανέφερε ότι πάγωσαν κατά τη διάρκεια του προγράμματος προκειμένου να διορθωθούν οι «ανισορροπίες» που είχαν προκύψει από τη μεγάλη αύξηση των μισθών μετά την εισαγωγή του ευρώ. Ωστόσο, επισήμανε πως προτεραιότητα είναι η επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων μετά τη λήξη του προγράμματος, «μέσα στο επόμενο έτος».

Τέλος, σε ό,τι αφορά το χρέος, σημείωσε ότι το Eurogroup αποφάσισε τη δημιουργία μηχανισμού που θα συνδέει την ελάφρυνση του χρέους με τις επιδόσεις της Ελλάδας. «Εάν υπάρξει πάλι κάποιο σοκ ή χαμηλότερες επιδόσεις, είμαστε έτοιμοι να πάρουμε μέτρα. Αυτός ο μηχανισμός θα είναι σημαντικός για την επόμενη δεκαετία» δήλωσε ο Ντεϊσελμπλούμ, σημειώνοντας ότι η τεχνική εργασία για τη διαμόρφωση αυτού του μηχανισμού θα ξεκινήσει στις αρχές της επόμενης χρονιάς.