Ολα άρχισαν από δύο πρωτοσέλιδα της «Ντέιλι Μέιλ» και της «Σαν». Ναι, δεν είναι και οι πιο αξιόπιστες εφημερίδες που μπορείτε να διαβάσετε. Τα δημοσιεύματα, όμως, στάθηκαν αφορμή για να αρχίσει να ξετυλίγεται το κουβάρι του μεγαλύτερου σκανδάλου σεξουαλικών παρενοχλήσεων στη σύγχρονη ιστορία της βρετανικής πολιτικής σκηνής.
Οι αποκαλύψεις των δύο ταμπλόιντ με τους γαργαλιστικούς τίτλους «Επιασα το γόνατο μιας ραδιοφωνικής παραγωγού» και «Υπουργός έστειλε τη γραμματέα του να του αγοράσει ερωτικά βοηθήματα» προκάλεσαν την παραίτηση ενός μέλους της κυβέρνησης, τη διενέργεια πειθαρχικού ελέγχου ή αστυνομικής προανάκρισης εις βάρος αρκετών βουλευτών και την αυτοκτονία-μυστήριο ενός πρώην υπουργού της ουαλικής κυβέρνησης. Λειτούργησαν δε ως θρυαλλίδα για ένα μπαράζ καταγγελιών που αφορούν σεξουαλικές παρενοχλήσεις –ακόμη και βιασμούς –και σεξιστικές συμπεριφορές σε όλο το φάσμα της βρετανικής δημόσιας ζωής: από το Ουέστμινστερ έως το BBC και από τα πανεπιστήμια έως τον χώρο του θεάματος.
Τα σεξουαλικά σκάνδαλα δεν είναι κάτι καινούργιο στην πολιτική ζωή της χώρας. Από την υπόθεση Προφιούμο (ο υπουργός Πολέμου που τη δεκαετία του ’60 διατηρούσε σχέση με μια χορεύτρια καμπαρέ η οποία παράλληλα είχε δεσμό με έναν σοβιετικό κατάσκοπο) έως το σκάνδαλο Μέλορ (ο υπουργός Πολιτισμού που διατηρούσε εξωσυζυγική σχέση και παραιτήθηκε το 1992), το Ουέστμινστερ έχει απασχολήσει ουκ ολίγες φορές τη δημοσιότητα με ροζ σκάνδαλα. Σήμερα, όμως, δεν μιλάμε για τσιλιμπουρδίσματα πολιτικών, αλλά για παρενόχληση και κατάχρηση εξουσίας. Δηλαδή, για θέματα που θα έπρεπε να απασχολούν και τη Δικαιοσύνη.
Εδώ και χρόνια κυκλοφορούν φήμες για «ανάρμοστη συμπεριφορά» βουλευτών και υπουργών. Ωστόσο, σπάνια αυτές οι υποθέσεις φτάνουν στη δημοσιότητα, πολλώ δε μάλλον στα δικαστικά έδρανα. «Δεν θα ήταν εντελώς ανακριβές» ήταν η απάντηση βουλευτή των Εργατικών, που δεν θέλησε να κατονομαστεί, στην ερώτηση των «ΝΕΩΝ» αν θεωρεί ότι υπάρχει μια κουλτούρα ανοχής και συγκάλυψης τέτοιων φαινομένων στη βρετανική πολιτική σκηνή.
Το Κουτί της Πανδώρας για τη Βρετανία, όπως και για άλλες χώρες, άνοιξε μετά τις αποκαλύψεις για τις σεξουαλικές πρακτικές του αμερικανού κινηματογραφικού παραγωγού Χάρβεϊ Γουάινστιν. Οι καταγγελίες εδώ και δύο εβδομάδες αφορούν κυρίως σε στελέχη των Συντηρητικών, πλήττοντας ακόμη περισσότερο την ήδη τρωθείσα εικόνα της κυβέρνησης μειοψηφίας της Τερίζα Μέι. Στο στόχαστρο, όμως, βρίσκονται και μέλη των Εργατικών.
Το πρώτο περιστατικό αποκαλύφθηκε στις 23 Οκτωβρίου, όταν ο ιστότοπος Guido Fawkes έγραψε ότι ο βουλευτής των Εργατικών Τζάρεντ Ο’Μάρα έκανε μια σειρά από ομοφοβικά και σεξιστικά σχόλια πριν από 15 χρόνια, αλλά και το 2017. Αποπέμφθηκε από το κόμμα του και παραιτήθηκε από την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Γυναικών και Ισότητας στην οποία –τι ειρωνεία! –μετείχε. Τέσσερις ημέρες αργότερα έπεσε η επόμενη ντουφεκιά: η «Σαν» έγραψε ότι γυναίκες που εργάζονται για την κυβέρνηση και τη Βουλή έχουν δημιουργήσει ομάδα στην υπηρεσία ανταλλαγής μηνυμάτων WhatsApp όπου προειδοποιούν η μία την άλλη για πολιτικούς που τις έχουν παρενοχλήσει. Η εφημερίδα έκανε λόγο για «σημαίνοντες βουλευτές που κάνουν σεξ με υπαλλήλους τους στα γραφεία της Βουλής» και για «κυβερνητικούς αξιωματούχους που κυνηγούν νεαρές γυναίκες». Στις 29 Οκτωβρίου η «Σάντεϊ Τέλεγκραφ» έγραψε ότι ο πρώην υπουργός Εργασίας Στίβεν Κραμπ έστελνε μηνύματα ερωτικού περιεχομένου σε μια 19χρονη η οποία το 2013 είχε περάσει από συνέντευξη πρόσληψης μαζί του. Την ίδια ημέρα, η «Μέιλ ον Σάντεϊ» αποκάλυψε ότι ο υφυπουργός Διεθνούς Εμπορίου Μαρκ Γκάρνιερ έστειλε τη γραμματέα του να αγοράσει δύο δονητές από sex shop στο Σόχο το 2010. Δύο 24ωρα αργότερα, η «Σαν» προέβη στην αποκάλυψη που στοίχισε στην κυβέρνηση ένα μέλος της: ο υπουργός Αμυνας Μάικλ Φάλον είχε επανειλημμένως πιάσει με ανάρμοστο τρόπο το γόνατο μιας δημοσιογράφου πριν από 15 χρόνια. Την επόμενη ημέρα ο Φάλον υπέβαλε την παραίτησή του. Οπως αποκάλυψε ο «Ομπσέρβερ» είχε προηγηθεί η καταγγελία μιας δεύτερης δημοσιογράφου στη Ντάουνινγκ Στριτ ότι ο υπουργός είχε προσπαθήσει να τη φιλήσει πριν από 14 χρόνια. Ο Φάλον κατηγορείται, επίσης, ότι κατά τη διάρκεια κοινοβουλευτικής συνεδρίασης πριν από έξι χρόνια, όταν η σημερινή εκπρόσωπος της κυβέρνησης στη Βουλή των Κοινοτήτων Αντρια Λέντσομ είχε παραπονεθεί ότι έχει κρύα χέρια, της είχε απαντήσει: «Ξέρω κάπου πού μπορείς να τα βάλεις για να ζεσταθούν».
Την πρώτη ημέρα του Νοεμβρίου οι «Τάιμς» δημοσίευσαν την καταγγελία της 31χρονης Κέιτ Μόλτμπι, δημοσιογράφου και ακτιβίστριας των Τόρις, ότι ο αναπληρωτής πρωθυπουργός Ντέιμιαν Γκριν τη φλέρταρε με ανάρμοστο τρόπο το 2015. Επιπλέον, σύμφωνα με την εφημερίδα, το 2008 η αστυνομία βρήκε «ακραίο πορνογραφικό υλικό» σε έναν από τους υπολογιστές του στη Βουλή. Βουλευτές των Συντηρητικών ζήτησαν την αποπομπή του Γκριν, ο οποίος αρνείται όλες τις κατηγορίες.
Η βρετανική πολιτική σκηνή συχνά συναγωνίζεται τα επεισόδια του «House of Cards», η παραγωγή του οποίου διακόπηκε στις ΗΠΑ μετά την εμπλοκή του πρωταγωνιστή Κέβιν Σπέισι σε υπόθεση σεξουαλικής παρενόχλησης ανηλίκων. Σε αυτή την περίπτωση, όμως, η πραγματικότητα ξεπέρασε τη φαντασία. Το Ουέστμινστερ κλυδωνίζεται από το Gropegate (εκ του grope, που σημαίνει χούφτωμα). Νέες αποκαλύψεις έρχονται στο φως της δημοσιότητας σχεδόν καθημερινά. Την Τρίτη, η υπόθεση απέκτησε τραγική διάσταση με την αυτοκτονία του Καρλ Σάρτζεντ, ο οποίος τέσσερις ημέρες νωρίτερα είχε παυθεί από τη θέση του υπουργού Κοινοτήτων της Ουαλίας, έχοντας κατηγορηθεί για σεξουαλική παρενόχληση.
Για ανάρμοστη συμπεριφορά έχουν κατηγορηθεί και αποτελούν αντικείμενο έρευνας αρκετοί βουλευτές και στελέχη των Συντηρητικών. Ο βουλευτής Κρις Πίντσερ κατηγορείται ότι το 2001 προσέγγισε ερωτικά τον πρώην αθλητή της κωπηλασίας Αλεξ Στόρι και επιτέθηκε σεξουαλικά στον πρώην βουλευτή των Εργατικών Τομ Μπλένκινσοπ. Ο βουλευτής Τσάρλι Ελφικ διαγράφηκε από το κόμμα ύστερα από «σοβαρές καταγγελίες» που ερευνώνται από την αστυνομία, ενώ ο πρώην υφυπουργός Υγείας και γυναικολόγος Ντάνιελ Πόλτερ κατηγορείται ότι επιτέθηκε σε γυναίκες βουλευτές βάζοντας το χέρι του κάτω από τις φούστες τους μέσα σε ασανσέρ της Βουλής! Πρώην ακτιβίστρια των Τόρις υποστήριξε ότι τη βίασε στέλεχος του κόμματος και όταν το κατήγγειλε στην Αντρια Λέντσομ εκείνη την αγνόησε. Κατηγορίες για σεξουαλική παρενόχληση αντιμετωπίζουν και οι βουλευτές των Εργατικών Κέλβιν Χόπκινς, Κλάιβ Λιούις, Ιβαν Λιούις και το στέλεχος του κόμματος Ντέιβιντ Πρέσκοτ, ενώ ερευνάται η καταγγελία 25χρονης ακτιβίστριας ότι το 2011 τη βίασε κομματικό στέλεχος, αλλά όταν το ανέφερε σε αξιωματούχο των Εργατικών εκείνος της είπε να σιωπήσει.
Τις τελευταίες ημέρες διακινείται στο Ουέστμινστερ μία λίστα γνωστή ως «Βρώμικος Φάκελος» που συνδέει περίπου 40 βουλευτές των Συντηρητικών με υποθέσεις ανάρμοστης συμπεριφοράς. Ωστόσο, το περιεχόμενό της δεν θεωρείται αξιόπιστο. Πάντως, πολλοί θεωρούν ότι θα ακολουθήσουν και άλλες αποκαλύψεις. «Κανείς δεν έπεσε από τα σύννεφα. Ηταν κοινό μυστικό στο Ουέστμινστερ, όπως και αλλού, ότι υπάρχει μια κουλτούρα κατάχρησης εξουσίας από ανθρώπους που κατέχουν αξιώματα προς υφισταμένους τους. Ωστόσο, μέχρι πρόσφατα, τα περισσότερα περιστατικά αποσιωπούνταν», λέει στα «ΝΕΑ» η Ευδοξία Λυμπέρη, ανταποκρίτρια της ΕΡΤ στο Λονδίνο. Ο ηγέτης των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν περιέγραψε την κουλτούρα του Ουέστμινστερ ως «στρεβλή και εκφυλισμένη», ενώ η αρχηγός των Συντηρητικών της Σκωτίας Ρουθ Ντέιβιντσον παραλλήλισε τη βρετανική πολιτική σκηνή με την Κόπρο του Αυγείου, λέγοντας ότι χρειάζονται «πολύ μεγάλα φτυάρια» για να την καθαρίσουν. Το έργο ανέλαβε, έστω με μεγάλη καθυστέρηση, η Τερίζα Μέι, κόρη ιερέα της Αγγλικανικής Εκκλησίας. Η πρωθυπουργός υποσχέθηκε ότι το 2018 θα δημιουργηθεί ένα ανεξάρτητο διακομματικό όργανο που θα διερευνά καταγγελίες για ανάρμοστη συμπεριφορά, ενώ μέχρι το τέλος του Νοεμβρίου θα συσταθεί υπηρεσία υποστήριξης και θα αναβαθμιστεί η τηλεφωνική γραμμή καταγγελιών κρουσμάτων παρενόχλησης. «Οι υπάλληλοι της Βουλής είναι η ραχοκοκαλιά της δημοκρατίας μας και αξίζουν τον σεβασμό μας. Τα γεγονότα συνιστούν μια σημαντική υπενθύμιση προς όλα τα κόμματα ότι αυτό που ήταν αποδεκτό στο παρελθόν δεν είναι πλέον ευπρόσδεκτο. Απαιτείται συνολική αλλαγή της κουλτούρας μας» δήλωσε στα «ΝΕΑ» ο Στέφανος Ιωάννου, πρόεδρος του λόμπι των Τόρις Conservative Friends of Greece, ο οποίος έχει εργαστεί ως ασκούμενος στο γραφείο βουλευτή του κόμματος.
Ωστόσο, ένας βουλευτής των Εργατικών εξέφρασε ιδιωτικά φόβους ότι αθώοι κινδυνεύουν να μπουν στο ίδιο καζάνι με τους ενόχους. «Δεν πρέπει να οδηγηθούμε σε κυνήγι μαγισσών όπου στοχοποιούνται άκριτα οι πάντες. Οι καταγγελίες πρέπει να γίνονται στα αρμόδια όργανα και όχι μέσω διαρροών στις εφημερίδες και στα social media» τονίζει η Ευδοξία Λυμπέρη, η οποία καλύπτει τη βρετανική πολιτική σκηνή τα τελευταία 10 χρόνια.
Τα παλιότερα χρόνια, η σεξουαλική παρενόχληση θεωρούνταν από μερίδα της κοινωνίας κάτι το «φυσικό» ή βαφτιζόταν «αθώο πείραγμα» από τους θύτες. Κάτι τέτοιο υπονόησε ο ίδιος ο Φάλον, λέγοντας ότι «αυτό που μπορεί να ήταν αποδεκτό πριν από 15 ή 10 χρόνια, τώρα είναι σαφώς απαράδεκτο». Η Αν Πέρκινς σημειώνει στη «Γκάρντιαν»: «Το χούφτωμα και τα υπονοούμενα θεωρούνταν κάτι που πρέπει να είναι ανεκτό στην πολιτική στα τέλη του 20ού αιώνα. Οχι, δεν θα έπρεπε να είναι. Αλλα ήταν. Το ανεχόμασταν. Είναι θεμελιώδης αρχή του δικαίου ότι οι νόμοι δεν μπορούν να εφαρμοστούν αναδρομικά».
Τα βάσανα της κυβέρνησης δεν τελειώνουν
Την Τετάρτη παραιτήθηκε η υπουργός Διεθνούς Ανάπτυξης Πρίτι Πατέλ –η δεύτερη παραίτηση υπουργού σε μία εβδομάδα –μετά τις αποκαλύψεις για κρυφές συναντήσεις της με ισραηλινούς αξιωματούχους. Πόσο ακόμη θα αντέξει η Μέι; Οι «Τάιμς» έγραψαν ότι η ΕΕ προετοιμάζεται για την πτώση της βρετανίδας πρωθυπουργού πριν από το τέλος του 2017. «Η αδυναμία της Μέι καθιστά τις διαπραγματεύσεις για το Brexit πολύ δύσκολες» ανέφερε ευρωπαίος ηγέτης, ο οποίος δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο είτε να αποχωρήσει η Βρετανία χωρίς συμφωνία είτε να ματαιωθεί το Brexit!
