Σε μια πρόσφατη ομιλία του στο νησί Ισκια, και αναφερόμενος στο θέμα της μετανάστευσης, ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι διηγήθηκε υπερήφανος στο πλήθος μια σκηνή από μια παλιά ξενάγησή του σε ένα μεταναστευτικό κέντρο της Λιβύης από τον φίλο του Μουαμάρ Καντάφι. Ο ιταλός μεγιστάνας είχε επισημάνει στον οικοδεσπότη του ότι τα μπάνια δεν είχαν μπιντέ. Κι όταν ο μακαρίτης τον ρώτησε σε τι χρησιμεύει ο μπιντές, εκείνος του εξήγησε τη σημασία που έχει το πλύσιμο πριν από το στοματικό σεξ. «Εμαθα στους Αφρικανούς τα προκαταρκτικά», είπε, με το πλήθος να σκάει στα γέλια και να τον χειροκροτά.
Η μία εκδοχή του μέλλοντος θέλει την πολιτική να κυριαρχείται από τον μπερλουσκονισμό. Παρά τις καταδίκες του για διαφθορά, φορολογικές απάτες και σεξουαλικά σκάνδαλα, ο ηλικίας 81 ετών πρώην πρωθυπουργός δεν το έβαλε κάτω, συγκρότησε μια συμμαχία με τους ακροδεξιούς και τους αυτονομιστές, νίκησε στις πρόσφατες εκλογές στη Σικελία και τώρα ονειρεύεται ακόμη και την πρωθυπουργία. Ο Μπέπε Γκρίλο είναι ένας κλόουν, ο Ρέντσι έβαλε όλα τα λεφτά στο δημοψήφισμα κι έχασε, τι μένει στους Ιταλούς; Ο παλιός, καλός Καβαλιέρε.
Σύμφωνα με το σενάριο αυτό, η πολιτική είναι κάτι βρώμικο, η Αριστερά κάτι ξεπερασμένο και όλα καθορίζονται από τα συμφέροντα, τους μηχανισμούς και το χρήμα. Ενας διεφθαρμένος μπορεί να διεκδικεί ή να ασκεί την εξουσία ακόμη και στο όνομα της διαφθοράς του. Ενας ψεύτης μπορεί να πολιτεύεται υποστηρίζοντας ότι οι άλλοι δεν λένε την αλήθεια. Ενας εκμεταλλευτής μπορεί να δικαιολογεί τον εαυτό του επιρρίπτοντας την ευθύνη στα θύματά του: εκείνοι φταίνε που είναι φτωχοί, ευάλωτοι, δειλοί.
Αλλά υπάρχει και η άλλη εκδοχή. Σύμφωνα με αυτήν, οι πολίτες εξακολουθούν να καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τη μοίρα τους, η πολιτική δεν μπορεί και δεν πρέπει να χαριστεί στις αγορές, ο μπερλουσκονισμός είναι ένα εφήμερο φαινόμενο, η Αριστερά φέρει τεράστιες ευθύνες αλλά δεν έχει πεθάνει και ο σωστός ηγέτης τη σωστή στιγμή μπορεί να κάνει τη διαφορά. Ο Κώστας Σημίτης αποτελεί ένα λαμπρό παράδειγμα, κάτι που αποδεικνύεται και από τις λυσσαλέες επιθέσεις που εξακολουθεί να δέχεται από τους λαϊκιστές και τους φαύλους.
Η μαζική συμμετοχή που σημειώθηκε στην εκλογή τόσο του νέου ηγέτη της Νέας Δημοκρατίας όσο και στον πρώτο γύρο της ψηφοφορίας για τον νέο αρχηγό της δημοκρατικής παράταξης δείχνει ότι η «ρομαντική» προσέγγιση της πολιτικής μπορεί να μην είναι τόσο απλοϊκή όσο ισχυρίζονται οι κυνικοί επικριτές της. H οργή δεν αρκεί: οι Αγανακτισμένοι οδήγησαν στη σημερινή κατάπτωση. Η αποχή είναι συνενοχή: ο Μπερλουσκόνι νίκησε στη Σικελία γιατί δεν ψήφισαν οι μισοί. Και η εντιμότητα –τι έκπληξη! –ευνοεί τη συμμετοχή: η συμβολή του Νίκου Αλιβιζάτου στη χθεσινή επιτυχία είναι καθοριστική.
Να το θυμόμαστε: ο μπερλουσκονισμός δεν γνωρίζει ούτε ηλικία ούτε ιδεολογία. Είναι ένας ιός, που αν τον αφήσουμε μολύνει τα πάντα.