«Happy end»: Ωραίος τίτλος… μα, για μισό λεπτό. Ο Χάνεκε δεν είναι ο σκηνοθέτης του «Κρυμμένος» και του «Funny Games»; Ποιος περιμένει «happy end» από μια ταινία του; Προφανώς κανείς. Και ο ίδιος το γνωρίζει καλά: αν κάτι απουσιάζει από τις ταινίες του αυτό είναι η ελπίδα. Και, μέχρι τώρα, το χιούμορ. Λέω «μέχρι τώρα» γιατί εδώ, το καλαμπούρι ξεκινάει από τον τίτλο. Γιατί, προφανώς, ο Μίκαελ Χάνεκε μάς κάνει πλάκα. Ξέρει ποιες είναι οι προσδοκίες μας. Και αποφασίζει να τις ανατρέψει. Να σας πω την αλήθεια, προσωπικά μιλώντας, τον καταλαβαίνω. Μια ματιά να ρίξει κανείς στη φιλμογραφία του, θα βαρύνει και μόνο στην ανάμνηση των κορυφαίων στιγμών της. Σκεφτείτε τώρα πόσο θα βάραιναν τον άνθρωπο που τις γύρισε.
Γιατί, τι άλλο να υποθέσει κανείς βλέποντας το «Happy end»; Τα πρώτα ονόματα που σου σκάνε στο νου είναι αυτά του Μπουνιουέλ και του Μάρκο Φερέρι, δυο σκηνοθέτες με αρκετά διαφορετικό ύφος, που όμως διασκέδαζαν με τα χάλια των μεγαλοαστών (σημεία αναφοράς η «Διακριτική γοητεία της μπουρζουαζίας» και το «Μεγάλο φαγοπότι»).
Στο στόχαστρο εδώ, μια εύπορη οικογένεια, ιδιοκτήτρια μιας εντυπωσιακής έπαυλης στο Καλαί της Βόρειας Γαλλίας, όχι πολύ μακριά από τους προσφυγικούς καταυλισμούς. Ο ηλικιωμένος πάτερ φαμίλιας σχεδιάζει να δώσει τέλος στη ζωή του. Η κόρη του διαλέγει την εργασιομανία καλύπτοντας τη συναισθηματική της απονέκρωση. Ο γιος του δεν είναι ο πιστός σύζυγος που όλοι εικάζουν. Ο εγγονός του φανερώνεται ανεπαρκής σε όλα. Η 13χρονη δισέγγονή του δεν είναι τόσο αθώα όσο φαίνεται. Και τα υπαρξιστικά σταυροδρόμιά τους προσκρούουν σε κορυφώσεις τόσο άβολες που αγγίζουν τα όρια της γελοιότητας.
Η στιβαρή κινηματογράφηση όμως αυτών των σχεδόν σαπουνοπερατικών καταστάσεων σε καθηλώνει και πολύ γρήγορα αντιλαμβάνεσαι πως ο Χάνεκε έχει πλήρη συναίσθηση της δραματουργικής φύσης τους. Αλλά ακόμη και γι’ αυτούς που αμφιβάλλουν μέχρι τέλους, ο αυστριακός δημιουργός επιφυλάσσει μια μεγάλη έκπληξη: ένα κωμικό γκαγκ που άνετα θα μπορούσε να είχε ξεπηδήσει από τη φαντασία του Τζέρι Λιούις!
Βαθμοί: 7
Καθηλωτικό ντοκιμαντέρ
«Δεν είμαι ο νέγρος σου»: Λένε πως η Ιστορία επαναλαμβάνεται. Και μάλλον έχουν δίκιο. Γιατί, ο Τζέιμς Μπάλντουιν (ο συγγραφέας του οποίου το –ημιτελές –βιβλίο «Remember this house» αφηγείται ο Σάμιουελ Τζάκσον καθ’ όλη τη διάρκεια του φιλμ) δεν θα μπορούσε να φανταστεί την προεδρία του Ομπάμα, τις ταραχές στο Λος Αντζελες και στο Φέργκιουσον, ούτε την άνοδο του ναζισμού, αλλά με κάποιον τρόπο, τα είχε προβλέψει. Και ο Ραούλ Πεκ βασίζεται στα λόγια του, τα οποία ντύνει μοναδικά με ένα πλούσιο αρχειακό υλικό, για να δημιουργήσει ένα καθηλωτικό ντοκιμαντέρ που μπορεί να μην ξεπερνάει τα όρια της φόρμας, είναι όμως αρκετά δυνατό για να δονήσει τα θεμέλια των αντιλήψεών μας.
Βαθμοί: 7
Ενταση και μαύρο χιούμορ
«Αρδέννες»: Σκέφτομαι όλες τις ταινίες όπου οι ήρωες έχουν δεσμό αίματος, από τους «Διχασμένους» του Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ μέχρι το «Warrior» του Γκάβιν Ο’ Κόνορ. Φιλμ που τα διατρέχει μια τραγική φλέβα απ’ άκρου εις άκρον. Η βελγικής καταγωγής ταινία του Ρόπιν Προντ, ένα νεονουάρ που παραπέμπει κάπως στα πρώτα φιλμ των αδελφών Κοέν, δεν αποτελεί εξαίρεση: τα αδέρφια Ντέιβ και Κένεθ ξανασμίγουν μετά την αποφυλάκιση του Κένεθ, τέσσερα χρόνια ύστερα από μια αποτυχημένη ληστεία. Τίποτε όμως δεν θα είναι το ίδιο ανάμεσα στα αδέρφια, καθώς ξεδιπλώνεται μια σειρά από αποκαλύψεις, ενώ το έγκλημα ενώνει και πάλι τις τύχες τους. Και οι αποκαλύψεις αυτές αναποδογυρίζουν διαρκώς το ταμπλό, φανερώνοντας τον χαιρέκακο μηδενισμό του σκηνοθέτη, δίχως όμως να αποφορτίζουν ούτε στιγμή την ένταση και το (κατάμαυρο) χιούμορ.
Βαθμοί: 7
Επτά ιστορίες
κρίσης
«Lines»: Ο Βασίλης Μαζωμένος είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση κινηματογραφιστή. Από τη μια κουβαλά μια αισθητική παιδεία που δεν μπορεί, και ούτε θέλει, να αφήσει πίσω του: τα γυμνά σώματα των ηρώων του παραπέμπουν συχνά στην αναγεννησιακή τέχνη. Από την άλλη δεν ενδιαφέρεται να κρύψει τις πολιτικές σημάνσεις του πίσω από έντεχνους συμβολισμούς (όχι πως αυτοί απουσιάζουν). Το φιλόδοξο αυτό σπονδυλωτό φιλμ αποτελείται από επτά ιστορίες, μία για κάθε μέρα της εβδομάδας που όλες συνδέονται με την ίδια υποπλοκή: ένας τηλεφωνητής σε μια γραμμή ψυχολογικής βοήθειας προσπαθεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να συνεχίσουν να ζουν στη ζοφερή Ελλάδα της κρίσης. Δεν λειτουργούν όλες οι ιστορίες, και μερικές είναι κραυγαλέες στις σημάνσεις τους. Δεν μπορούμε όμως να αρνηθούμε πως, όταν βρίσκουν τον στόχο τους, οι «Γραμμές» χτυπούν δυνατά και αφήνουν ένα βαθύ αποτύπωμα αληθινής οδύνης.
Βαθμοί: 5
Προβάλλονται επίσης
Το«Stronger»του Ντέιβιντ Γκόρντον Γκριν αφηγείται την αληθινή ιστορία του Τζεφ Μπάουμαν (ο Τζέικ Τζίλενχαλ σε μια δραματική ερμηνεία), που έχασε τα πόδια του στη βομβιστική επίθεση στον Μαραθώνιο της Βοστώνης, ενώ ο Ζακ Σνάιντερ επιστρέφει με την εβδομαδιαία δόση κομιξάδικης βαβούρας που αυτή τη φορά φέρει τον τίτλο«Justice League». Με Μπάτμαν, Γουόντερ Γούμαν και Σούπερμαν παρέα. Τυλιχτό με απ’ όλα, που λένε. Βγαίνει τέλος το παιδικό animation«Επικίνδυνες ψαρικές αποστολές», όπως και το ελληνικό δραματικό φιλμ«Ανεμιστήρας»,που θα προβάλλεται στον Μικρόκοσμο από την Κυριακή ώς την Πέμπτη.