Η αρχαιότερη απεικόνιση σκύλων, ηλικίας 8.000-9.000 ετών, εντοπίστηκε χαραγμένη σε βράχο στην έρημο της Σαουδικής Αραβίας και φαίνεται να επιβεβαιώνει τις θεωρίες των επιστημόνων σχετικά με την… προϊστορία του αποκαλούμενου «καλύτερου φίλου του ανθρώπου». Τα χαρακτηριστικά των εξημερωμένων σκύλων της βραχογραφίας μοιάζουν πολύ με αυτά του σκύλου της Χαναάν, ο οποίος θεωρείται από τις αρχαιότερες ράτσες σκύλων που ζουν σήμερα στον πλανήτη.
Η βραχογραφία έχει βρεθεί μαζί με πλήθος άλλων στο Σουβαϊμίς, μια περιοχή στην έρημο της Βορειοδυτικής Σαουδικής Αραβίας την οποία κάποτε διέτρεχαν ποταμοί δίνοντας ζωή σε πλούσια βλάστηση. Πρόκειται για μια σκηνή κυνηγιού στην οποία ένας άνδρας συνοδεύεται από 13 σκύλους. Δυο από αυτούς έχουν γύρω από τον λαιμό τους μια γραμμή σαν σχοινί η οποία καταλήγει να «δένεται» γύρω από τη μέση του κυνηγού.
Εδώ και τρία χρόνια ερευνητές με επικεφαλής τη Μαρία Γκουάγκνιν, αρχαιολόγο από το Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ για την Επιστήμη της Ανθρώπινης Ιστορίας στην Ιένα της Γερμανίας, σε συνεργασία με την Επιτροπή Τουρισμού και Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Σαουδικής Αραβίας, καταγράφουν τις περίπου 1.300 βραχογραφίες που έχουν βρεθεί στο Σουβαϊμίς και στη γειτονική Τζουμπά, οι οποίες απεικονίζουν σχεδόν 7.000 ζώα και ανθρώπους.
Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται κυνηγετικοί σκύλοι (196 στο Σουβαϊμίς και 193 στη Τζουμπά). Ολοι είναι μεσαίου μεγέθους, με όρθια αφτιά, κοντό ρύγχος και γυριστή ουρά, χαρακτηριστικά τα οποία αποτελούν «σήμα κατατεθέν» των εξημερωμένων σκύλων. Σε κάποιες σκηνές οι σκύλοι «αγριεύουν» αντιμέτωποι με έναν άγριο γάιδαρο, σε άλλες δαγκώνουν τον λαιμό ενός αγριοκάτσικου ή μιας γαζέλας ενώ σε πολλές είναι δεμένοι σε ανθρώπους οι οποίο κρατούν τόξο και βέλος.
Οι βραχογραφίες δεν μπορούν να χρονολογηθούν άμεσα, με βάση όμως την αλληλουχία των σκαλισμένων απεικονίσεων, τη φθορά των βράχων και την έλευση της κτηνοτροφίας οι ερευνητές τοποθετούν τις εικόνες των σκύλων τουλάχιστον στα 8.000-9.000 χρόνια πριν το σήμερα. Γενικώς οι επιστήμονες
συμφωνούν στο ότι ο σκύλος υπήρξε μάλλον το πρώτο ζώο που εξημέρωσε ο άνθρωπος, όμως το «χρονικό παράθυρο» στο οποίο τοποθετούν αυτή την εξημέρωση είναι πολύ μεγάλο, καθώς κυμαίνεται από τα 15.000 ως τα 30.000 χρόνια πριν το σήμερα.
Η Αντζελα Πέρι, ζωοαρχαιολόγος στο Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ Εξελικτικής Ζωολογίας στη Λειψία η οποία συνυπογράφει με τη Μαρία Γκουάγκνιν τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Anthropological Archaeology», επισημαίνει ότι οι σκύλοι μοιάζουν πολύ με τον σκύλο της Χαναάν, ένα «αγριόσκυλο» που ζει σήμερα στις ερήμους της Μέσης Ανατολής. Σύμφωνα με την κυρία Πέρι η ομοιότητα αυτή ενδέχεται να υποδηλώνει ότι οι αρχαίοι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες που σκάλισαν αυτές τις εικόνες είτε εξέτρεφαν σκύλους οι οποίοι είχαν ήδη εξημερωθεί και προσαρμοστεί ώστε να κυνηγούν στην έρημο είτε εξημέρωσαν άγριους σκύλους της Αραβικής Χερσονήσου ανεξάρτητα και μεταγενέστερα από την εξημέρωση των σκύλων σε άλλα σημεία του πλανήτη.
Λαλίνα Φαφούτη
