Τριπλή επιβάρυνση περιμένει τους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους το 2018. Οι επιβαρύνσεις αυτές αφορούν τόσο το σκέλος των εισφορών υπέρ επικούρησης και εφάπαξ όσο και εισφορές που δεν είχαν καταβληθεί από το 2016 και πρέπει να εξοφληθούν στις αρχές της επόμενης χρονιάς. Παράλληλα, από το 2018 αλλάζει πάλι ο τρόπος είσπραξης των ασφαλιστικών εισφορών, προκαλώντας πρόσθετες επιβαρύνσεις.
Τονίζεται ότι η ευθεία σύνδεση των εισφορών με τα εισοδήματα των μη μισθωτών οδήγησε στη δήλωση χαμηλών εισοδημάτων με συνέπειες και για τα έσοδα από φόρους και για τα έσοδα του ΕΦΚΑ. Τα στοιχεία των φετινών φορολογικών δηλώσεων δείχνουν ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες δήλωσαν και φορολογήθηκαν για περίπου 900 εκατ. ευρώ μικρότερα εισοδήματα από πέρυσι. Οπως έχει παραδεχθεί ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο νέος τρόπος υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών –επί τη βάσει εισοδημάτων –λειτούργησε ως κίνητρο απόκρυψης εισοδημάτων και φοροδιαφυγής, την έκταση των οποίων είναι φανερό ότι είχε υποτιμήσει το οικονομικό επιτελείο.
ΤΙ ΧΡΩΣΤΟΥΝ. Ειδικότερα έχει υπολογιστεί ότι ανέρχονται σε περίπου 200.000 οι μη μισθωτοί ασφαλισμένοι (γιατροί, φαρμακοποιοί, υγειονομικοί, μηχανικοί, δικηγόροι, συμβολαιογράφοι, δικαστικοί επιμελητές, βενζινοπώλες, αρτοποιοί), που χωρίς δική τους υπαιτιότητα οφείλουν από την αρχή του έτους εισφορές 7% για επικούρηση και 4% για εφάπαξ. Οι εισφορές αυτές αναμένεται να αρχίσουν να εισπράττονται τον Ιανουάριο ή τον Φεβρουάριο του 2018. Η είσπραξή τους θα πραγματοποιηθεί, σύμφωνα με τις εξαγγελίες του υπουργείου Εργασίας σε 11 ή 12 δόσεις. Δηλαδή θα πληρώσουν διπλές εισφορές για επικούρηση και εφάπαξ το 2018.
Την ίδια ώρα όλοι οι μη μισθωτοί, μαζί και οι ελεύθεροι επαγγελματίες, θα πρέπει το 2018 να καταβάλουν μηνιαίες εισφορές για κύρια ασφάλιση και υγεία με βάση το εισόδημα που δήλωσαν στην Εφορία το 2016. Οσοι επαγγελματίες δήλωσαν πέρυσι υψηλότερο καθαρό δηλωτέο εισόδημα σε σχέση με εκείνο που δήλωσαν το 2015 θα καταβάλουν υψηλότερες τρέχουσες εισφορές.
ΝΕΕΣ ΑΝΑΤΡΟΠΕΣ. Κι όλα αυτά καταγράφονται όταν το 2018 έρχεται νέο χαράτσι, το οποίο θα επιφέρει αυξήσεις στις εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών έως 130% λόγω της αλλαγής της βάσης υπολογισμού τους. Οι νέες ανατροπές για 1,4 εκατ. ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και αυτοαπασχολούμενους αφορούν την αλλαγή της βάσης υπολογισμού των εισφορών, όπου θα υπολογίζονται επί των ακαθάριστων εσόδων, χωρίς δηλαδή την αφαίρεση των ασφαλιστικών εισφορών που έχουν καταβληθεί, ενώ έως και φέτος επιβάλλονται επί του καθαρού φορολογητέου εισοδήματος. Για να αποφευχθεί η απότομη επιβάρυνση που θα προκύψει, προβλέπεται το 2018 να λαμβάνεται υπόψη για την επιβολή των ασφαλίστρων στον ΕΦΚΑ το 85% του φορολογητέου εισοδήματος μαζί με τις αναλογούσες εισφορές (θα γίνεται έκπτωση 15%). Και από το 2019 να ισχύσει το νέο μέτρο πλήρως για το 100% του εισοδήματος συμπεριλαμβανομένων των εισφορών. Οι εισφορές θα υπολογίζονται για όλους ως ποσοστό στο εισόδημα του προηγούμενου χρόνου, πριν όμως αφαιρεθούν οι ασφαλιστικές εισφορές, οι οποίες, για παράδειγμα, για πρώην ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ ανέρχονται στο 27%.
ΧΑΜΗΛΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΑ. Πάντως, χωρίς σημαντικές νέες επιβαρύνσεις στις εισφορές τους θα είναι το 2018 όσοι έχουν χαμηλά εισοδήματα, κάτω των 10.000 ευρώ, που και εντός του 2017 κατέβαλαν την κατώτερη δυνατή εισφορά (167,95 ευρώ τον μήνα). Αντίστοιχα, δεν θα επιβαρυνθούν περαιτέρω όσοι δηλώσουν εισόδημα πάνω από 70.000 ευρώ, οι οποίοι άλλωστε καταβάλλουν ήδη την ανώτατη δυνατή εισφορά (1.589,49 ευρώ τον μήνα). Για παράδειγμα, ελεύθερος επαγγελματίας με 10.000 ευρώ κέρδη, το 2017 πλήρωσε εισφορές 2.695 ευρώ. Με την παραδοχή ότι θα διατηρήσει το ίδιο ποσό ως κέρδη προ εισφορών και το 2018, θα κληθεί να καταβάλει εισφορές της τάξης των 2.900 ευρώ, αυξημένες κατά 7,9% σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο. Το 2019 δε, που δεν θα υπάρχει έκπτωση εισοδήματος της τάξης του 15%, θα κληθεί να καταβάλει εισφορές της τάξης των 3.421 ευρώ, αυξημένες κατά 26,95% σε σχέση με το 2017. Κάποιος που έχει εισόδημα 30.000 ευρώ, το 2018 θα κληθεί να καταβάλει για εισφορές επιπλέον 639 ευρώ σε σχέση με τα 8.085 ευρώ που πλήρωσε το 2017, ενώ το 2019 η επιβάρυνση σε σχέση με τις εισφορές του τρέχοντος έτους θα είναι της τάξης των 1.540 ευρώ (26,95%). Μικρότερες αυξήσεις θα υποστούν την επόμενη 4ετία οι επιστήμονες, για τους οποίους ο νόμος Κατρούγκαλου προβλέπει εκπτώσεις που δεν ισχύουν για τους υπόλοιπους ελεύθερους επαγγελματίες. Η πραγματική και μόνιμη επιβάρυνση θα υπάρξει από το 2022 και μετά, με τις εισφορές να αυξάνονται κατά 37,95%.