Τελικά ήταν λάθος. Αλλον σκόπευαν να σκοτώσουν, ή έστω να σακατέψουν, οι κουκουλοφόροι κι άλλος τους προέκυψε. Σημάδεψαν έναν άνδρα των ΜΑΤ, έναν οποιονδήποτε, το σύμβολο χτυπούσαν άλλωστε όχι τον άνθρωπο, και τους προέκυψε δικηγόρος που κατά καιρούς υπερασπίζεται αντιεξουσιαστές –και καλά κάνει, μακάρι να συνέλθει και να συνεχίσει να υπερασπίζεται τα δικαιώματα οποιουδήποτε πολίτη, ακόμη κι αν εκείνος παραβιάζει τα δικαιώματα των υπολοίπων.
Η χρησιμοποίηση μιας ναυτικής φωτοβολίδας σημαίνει ότι ο στόχος ήταν να προκληθεί σοβαρή βλάβη. Ο Πρωθυπουργός μας, βέβαια, αν του έλεγε κάποιος ότι οι φωτοβολίδες καίνε κόσμο, θα απαντούσε με εκείνη την αθάνατη ατάκα που είχε πει το καλοκαίρι στον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο της ΝΔ για τις μολότοφ: «Εξαρτάται σε ποια μεριά είσαι όταν πέφτουν. Εκεί που τις ρίχνουν ή εκεί που πέφτουν». Αλλά η γυναίκα που την έφαγε στο πόδι μάλλον δεν θα ξεκαρδιζόταν στα γέλια.
Τελικά, μπορεί και να μη ζούμε στο «πιο ήσυχο περιβάλλον από ποτέ», όπως ισχυρίστηκε πρόσφατα ο αρμόδιος για την τήρηση της δημόσιας τάξης υπουργός. «Εχουμε ασφάλεια χωρίς δακρυγόνα», είπε ο Νίκος Τόσκας, ενώ στην πραγματικότητα έχουμε δακρυγόνα χωρίς ασφάλεια. Η γλώσσα εκδικείται. Και η εκδίκησή της ήταν ακόμα μεγαλύτερη κατά την επίσκεψη που πραγματοποίησε προχθές ο υπουργός στην άτυχη δικηγόρο, στον Ευαγγελισμό. «Οτραυματισμός αυτής της γυναίκας», τόνισε, «είναι τα επίχειρα μιας μειοψηφίας που επιζητά τη βία».
Επίχειρα σημαίνει τιμωρία για μια κακή πράξη. Κι αυτοί που τα εισπράττουν εδώ σίγουρα δεν είναι οι δράστες. Αλλά οι πολίτες που διαδηλώνουν ειρηνικά στην επέτειο ενός μεγάλου γεγονότος. Οι αστυνομικοί που προσπαθούν να διαφυλάξουν την τάξη, δείχνοντας ομολογουμένως κάποιες φορές υπερβάλλοντα ζήλο. Οι επαγγελματίες –δικηγόροι, δημοσιογράφοι, φωτογράφοι –που επιχειρούν να κάνουν τη δουλειά τους. Η ίδια η δημοκρατία που, άλλοτε με τους τρομοκράτες κι άλλοτε με τους κουκουλοφόρους ή τους Ρουβίκωνες, δέχεται διαδοχικά πλήγματα.
Επιπλέον, κύριε υπουργέ, δεν έχουμε να κάνουμε με μια μειοψηφία που επιζητά τη βία. Αλλά με μια μειοψηφία που, παίρνοντας θάρρος από την περιρρέουσα ατμόσφαιρα και έχοντας νομιμοποιηθεί από τη διάκριση που κάνει ένα τμήμα της Αριστεράς μεταξύ «καλής» και «κακής» βίας, καταφεύγει όλο και συχνότερα στη βία με σκοπό την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αποσταθεροποίηση. Είναι ζήτημα χρόνου να έχουμε και πάλι νεκρούς, όπως συνέβη στη Μαρφίν. Θα μπορούσε να έχουν σκοτωθεί άνθρωποι από την πρόσφατη επίθεση στα γραφεία του ΠΑΣΟΚ. Θα μπορούσε η δικηγόρος να έχει δεχθεί τη φωτοβολίδα σε ένα ζωτικό της όργανο. Τι σύμπτωση: όλοι στη λάθος μεριά βρέθηκαν.
Σημασία έχει πάντως ότι ο Τόσκας παραμένει προσηλωμένος στα κοινωνικά προβλήματα. Κάνει υποδείξεις μάλιστα και στην Κεντροαριστερά να κάνει το ίδιο, ώστε να μπορέσουν επιτέλους να συνεργαστούν. Και να μοιραστούν τα επίχειρα.