Δευτέρα 13 Νοεμβρίου, σε prime time ο Αλέξης Τσίπρας με διάγγελμα ανακοινώνει κοινωνικό μέρισμα 1,4 δισ. ευρώ. Τρίτη 14, το ΑΠΕ στέλνει τηλεγράφημα για να περιγράψει πως κάτοικοι της Θράκης που «στα χέρια τους κρατούσαν λουλούδια», μόλις ο Πρωθυπουργός, ο οποίος πραγματοποιούσε επίσκεψη στην περιοχή, «κατέβηκε από το αυτοκίνητο τον αγκάλιασαν και του πρόσφεραν ανθοδέσμες». Τετάρτη 15, με ένα ακόμη διάγγελμα κηρύττει τριήμερο εθνικό πένθος για τα θύματα από τις πλημμύρες. Πέμπτη 16, νωρίς το απόγευμα, φορά το φουσκωτό του μπουφάν και περπατά στους λασπωμένους μεν, έρημους από κατοίκους δε, δρόμους της Μάνδρας. Σε πρώτη ανάγνωση το πρωθυπουργικό πρόγραμμα της εβδομάδας που πέρασε ήταν φορτωμένο. Σε δεύτερη; Μήπως, άραγε, αποκαλύπτει κάτι για τον τρόπο που έχει επιλέξει να κυβερνά ο πρώτος αριστερός ένοικος του Μαξίμου;
Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της αξιωματικής αντιπολίτευσης ήδη από την προηγούμενη Δευτέρα το βράδυ –πριν δηλαδή ακολουθήσουν όλες οι υπόλοιπες τσιπρικές πρωτοβουλίες -, μέσα στην αίθουσα της Ολομέλειας, υποστήριξε πως «το να αδειάζει ο Πρωθυπουργός συνολικά το εθνικό Κοινοβούλιο και να ενημερώνει τον ελληνικό λαό απευθείας, χωρίς το Κοινοβούλιο να ξέρει οτιδήποτε, αγνοώντας ακόμα και τη συνεδρίαση, μας οδηγεί σε άλλη λογική, άλλων εποχών, της κατευθείαν σχέσεως του ηγεμόνα με τον λαό».
Ο Νίκος Δένδιας το έθεσε κάπως ωμά. Ενας πολιτικός αναλυτής θα το σχολίαζε διαφορετικά. Θα επεσήμαινε πως πλέον «όλα ανάγονται στο πρόσωπο του Πρωθυπουργού». Υπάρχουν, βέβαια, κι εκείνοι που κατηγορούν τον Τσίπρα για ροπή στο λατινοαμερικανικό υπόδειγμα. Εννοούν πως όχι μόνο δεν χρησιμοποιεί τα εργαλεία της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, αλλά προτιμά και τη μη διαμεσολαβημένη από τα μίντια επαφή με «τον λαό». Η κριτική δεν μοιάζει αβάσιμη. Οχι μόνο γιατί συχνά πυκνά ο ίδιος και τα στελέχη του κόμματός του κηρύττουν Ανένδοτο κατά των «fake news» των «συστημικών» Μέσων. Αλλά κι επειδή δύο διαγγέλματα σε διάστημα δύο ημερών παραπέμπουν στις πρακτικές των πολιτικών προτύπων του, του πατερούλη Τσάβες και του διαδόχου του Νικολάς Μαδούρο.
Πιθανόν, ωστόσο, η εν λόγω μομφή να έχει μια δόση υπερβολής. Αλλωστε, ο Τσίπρας δεν έχει ακόμη δική του εκπομπή, σαν το «Alo Presidente!». Ούτε μπορεί να τον φανταστεί κανείς να μιλά, απευθυνόμενος στους πολίτες, από την τηλεοπτική οθόνη επί οκτώ ώρες, σαν τον Ούγκο Τσάβες στο επεισόδιο νούμερο 295, το 2007. Από την άλλη, βέβαια, ο έλληνας Πρωθυπουργός δεν έχει κρύψει ποτέ τον θαυμασμό του για τις δημοκρατίες της Λατινικής Αμερικής, η οποία, όπως έχει πει, είναι ένα «πολιτικό εργαστήριο που παράγει πάντα αποτελέσματα».
Τα λουλούδια του ΑΠΕ. Το επιχείρημα όσων διατείνονται ότι έχει αρχίσει να συμπεριφέρεται περίπου σαν «ηγεμόνας» έρχονται να στηρίξουν δημοσιεύματα σαν εκείνο του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων, που έγινε viral, για το πέρασμά του από τα Θερμοκήπια Ξάνθης. Γιατί; Η υπερβολή στο εγκωμιαστικό ύφος –που συμπυκνώνεται σε προτάσεις όπως «μια γυναίκα τού είπε: “Σε ευχαριστούμε πολύ, Αλέξη, γι’ αυτά που είπες χθες το βράδυ”» (σ.σ.: για τη διανομή του κοινωνικού μερίσματος) –προφανώς φέρνει τα αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Παρότι το κείμενο συνοδεύεται από φωτογραφικό υλικό –εν είδει ντοκουμέντου –με θερμές αγκαλιές ηλικιωμένων στον νεαρό Πρωθυπουργό.
Σύμφωνα πάντως με μια ανάλυση, «στην πολιτική η επόμενη μέρα μπορεί να διαγράψει αυτό που προηγήθηκε». Ετσι, το μέρισμα που εμφανίστηκε να μοιράζει απλόχερα η πρώτη φορά Αριστερά βγήκε από το κάδρο εξαιτίας της επικαιρότητας της φυσικής καταστροφής. Τα επικοινωνιακά οφέλη που προσδοκούσε η κυβέρνηση θάφτηκαν κάτω από τις λάσπες της Δυτικής Αττικής.
Δεν ευθύνεται, όμως, μόνο ο αστάθμητος παράγοντας για αυτό. Οποιος είδε τα φωτογραφικά στιγμιότυπα από την πρωθυπουργική αυτοψία στη Μάνδρα πρόσεξε πως ο Τσίπρας ήταν πλαισιωμένος από τη μικρή πρωθυπουργό της Αττικής Ρένα Δούρου, τους υπουργούς του Νίκο Τόσκα και Πάνο Σκουρλέτη. Με άλλα λόγια, δεν φόρεσε τις γαλότσες του, ούτε έκανε λουτρό στον λαό. Δεν συναντήθηκε με πληγέντες. Αρα, η σκηνοθεσία του «επιτόπου» μαρτυρούσε πως δεν έχει πια την άνεση της πραγματικά άμεσης επαφής με τους πολίτες. Παρά τα δημοσιεύματα που υπονοούν το αντίθετο.
Για κάποιους, από τους πολιτικούς του αντιπάλους, η κατάχρηση μέσων σαν τα διαγγέλματα μπορεί να υποκρύπτει μια αντίληψη κατά την οποία το πρόσωπο του ηγέτη είναι πειστικότερο της πολιτικής του. Μια, δηλαδή, ηγεμονική αντίληψη. Και να υποδηλώνει μια στρατηγική σύμφωνα με την οποία όλα θεωρούνται επιτρεπτά προκειμένου εκείνος να πετύχει τους στόχους του. Μπορεί να ισχύει αυτή η προσέγγιση στην ανάλυση της δημόσιας εικόνας του Πρωθυπουργού τις τελευταίες ημέρες. Μπορεί και όχι. Το μόνο σίγουρο είναι πως κάθε εκλεγμένος ηγέτης θα πρέπει να θυμάται αυτό που είχε γράψει ο Μακιαβέλι στον «Ηγεμόνα». Πως πάντα οι άνθρωποι θα επιδιώκουν να βελτιώσουν τη ζωή τους αλλάζοντας αρχηγό.
