Επειτα από έτη παραμέλησης, ανεκπλήρωτων καλών προθέσεων και χαμένων ευκαιριών, οι σχέσεις της Ευρώπης με την Αφρική θα πρέπει να επανακαθοριστούν. Εχει έρθει πλέον η στιγμή για μια πλήρη μεταστροφή που θα θέτει την αφρικανική ήπειρο στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Πριν να είναι πολύ αργά.
Οι δεσμοί μας βαίνουν πολύ πέραν των ορίων της γεωγραφικής εγγύτητας. Μας ενώνουν κοινές αξίες, θρησκεία, γλώσσα και στρατηγικά συμφέροντα, καθώς και πολλές κοινές προκλήσεις.
Μέχρι το 2050, η Αφρική θα διαθέτει 2,5 δισεκατομμύρια κατοίκους, μια δημογραφική τάση που αποτελεί ταυτόχρονα πρόκληση και ευκαιρία. Οι αφρικανικές χώρες αντιμετωπίζουν προβλήματα απερήμωσης, πείνας, πανδημιών, τρομοκρατίας, ανεργίας και κακής διακυβέρνησης, που προκαλούν αστάθεια και συμβάλλουν σε μια ανεξέλεγκτη μετανάστευση. Οι νέες γενιές, χωρίς ελπίδα και αναζητώντας μια καλύτερη ζωή, θα αναγκαστούν να μετακινηθούν αλλού, και κυρίως στην Ευρώπη. Ωστόσο, εάν δημιουργηθούν ουσιαστικές δυνατότητες ευημερίας στην Αφρική, θα κινητοποιηθούν οι νέοι άνδρες και γυναίκες για την παραγωγή πλούτου στη χώρα καταγωγής τους. Οι Αφρικανοί δείχνουν, ήδη με πέντε εκ των ταχύτερα αναπτυσσόμενων οικονομιών στον κόσμο το 2016 και ρυθμούς ανάπτυξης πάνω από το 7%, ότι η ήπειρός τους παρουσιάζει πολλές ευκαιρίες.
Το μέλλον της Αφρικής είναι στα χέρια των Αφρικανών και η Ευρώπη είναι φίλος. Μπορούμε να την υποστηρίξουμε σθεναρά, χάρη στην τεχνολογική πρωτοπορία και τη βιομηχανική τεχνογνωσία, ώστε να αξιοποιηθούν οι ευκαιρίες και να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις μέσω μιας στενής συνεργασίας.
Εχουν περάσει ήδη δέκα χρόνια και οι προσδοκίες για υλοποίηση της κοινής στρατηγικής Αφρικής – ΕΕ δεν έχουν γίνει πραγματικότητα. Η Ευρώπη δεν ήταν αρκετά τολμηρή στην παροχή κατάλληλων μέσων για την επίτευξη των επιθυμητών αποτελεσμάτων.
Αντί να παγιώσουμε τη θέση μας ως ηγετικός εταίρος της Αφρικής, έχουμε αρχίσει να χάνουμε έδαφος από άποψη άμεσων ξένων επενδύσεων, προς όφελος της Κίνας και άλλων αναδυόμενων ανταγωνιστών, όπως η Τουρκία, η Ινδία και η Σιγκαπούρη.
Η πέμπτη Διάσκεψη Κορυφής Αφρικανικής Ενωσης – Ευρωπαϊκής Ενωσης στο Αμπιτζάν, που θα φέρει σε επαφή πάνω από ογδόντα αρχηγούς κρατών στα τέλη Νοεμβρίου, έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή. Αποτελεί την πλέον κατάλληλη ευκαιρία για να αναζωογονήσουμε, να ενισχύσουμε και να καταστήσουμε πιο αποτελεσματική τη δέσμευση που έχουμε αναλάβει. Ωστόσο, οφείλουμε να δράσουμε με μια ισχυρή, ενιαία φωνή.
Πιστεύω ότι μια σωστή βάση για μια νέα ανανεωμένη εταιρική σχέση μεταξύ ίσων θα τεθεί εάν καταφέρουμε να δούμε τα ζητήματα από την πλευρά των Αφρικανών, με τη βοήθεια μιας ανθρωποκεντρικής προσέγγισης. Η κοινή μας ιστορία είναι σύνθετη, αλλά μπορεί να μας επιτρέψει να γεφυρώσουμε το χάσμα που άλλοι ενδεχομένως δεν μπορούν.
Οι σχέσεις μας δεν θα πρέπει να είναι μόνο πολιτικές και θεσμικές· θα πρέπει να δίνουν τη δυνατότητα πλήρους συμμετοχής των οικονομικών φορέων και της κοινωνίας των πολιτών.
Ο πρωταρχικός μας κοινός στόχος πρέπει να είναι η παροχή πραγματικών ευκαιριών για τους νέους, ώστε να μπορέσουν να καταστούν ουσιώδης παράγοντας μιας ακμάζουσας, ισχυρής και σύγχρονης ηπείρου. Η επίτευξη αυτού του στόχου θα επιφέρει επίσης τεράστια οφέλη στην Ευρώπη, η οποία μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της ανεξέλεγκτης μετανάστευσης, με την προώθηση της απασχόλησης και της ανάπτυξης μέσω υγιέστερων επενδύσεων στην Αφρική.
Το επενδυτικό σχέδιο ύψους 3,4 δισ. ευρώ που εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Ιούλιο του τρέχοντος έτους συνιστά ένα σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Ωστόσο, δεν αρκεί. Για να υποστηριχθούν οι προσπάθειες για τη δημιουργία μιας βιώσιμης βιομηχανικής βάσης και μιας σύγχρονης γεωργίας, για τη βελτίωση της πρόσβασης στην παροχή ύδατος, καθώς και αποτελεσματικές υποδομές, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και προώθηση της ψηφιοποίησης, χρειαζόμαστε ένα «σχέδιο Μάρσαλ» για την Αφρική. Σημασία πρέπει να δοθεί και στις προσπάθειες για τη στήριξη της χρηστής διακυβέρνησης και του κράτους δικαίου, την προώθηση της χειραφέτησης των γυναικών και την εκπαίδευση.
Πρέπει να αναπτυχθεί η ευαισθητοποίηση και να επιτευχθεί μια πολιτική συναίνεση ώστε να εξασφαλιστεί η διάθεση τουλάχιστον 40 δισ. ευρώ κατά το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πρόγραμμα της ΕΕ για μια ολοκληρωμένη και φιλόδοξη σχέση συνεργασίας και ανάπτυξης των επενδύσεων. Το πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα που απορρέει από τις δημόσιες και ιδιωτικές δαπάνες ενδέχεται να φτάσει στο μισό τρισ. ευρώ.
Μπορούμε μέσα από το πλαίσιο αυτό να προωθήσουμε ενεργά την οικονομική διπλωματία και την ανταλλαγή τεχνογνωσίας, να δρομολογήσουμε τεχνολογικές μεταφορές και να αναβαθμίσουμε τις δεξιότητες, δημιουργώντας ένα περιβάλλον ευνοϊκό για την ανάπτυξη, με τη βοήθεια των ΜΜΕ και των επιχειρηματιών. Αυτό, με τη σειρά του, μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία μιας ευημερούσας μεσαίας τάξης που μπορεί να γίνει το χαρακτηριστικό γνώρισμα μιας νέας κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης της Αφρικής.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση της συζήτησης. Αύριο, 22 Νοεμβρίου, θα διοργανώσουμε ένα συνέδριο ενόψει της Συνόδου Κορυφής για να συζητηθούν με πολιτικούς ηγέτες, εμπειρογνώμονες και επενδυτές και από τις δύο ηπείρους οι τρόποι ενίσχυσης της σχέσης μας με την Αφρική.
Από την παγκοσμιοποίηση έως τη μεταναστευτική κρίση, τα γεγονότα της τελευταίας εικοσαετίας έχουν καταδείξει ότι ο κόσμος γίνεται όλο και μικρότερος και ότι τα προβλήματα της Αφρικής έχουν καταστεί προβλήματα και της Ευρώπης. Δεν είναι πολύ αργά για να σταθεροποιήσουμε μια πορεία με σωστό προσανατολισμό, αλλά η αδράνεια μπορεί πλέον να οδηγήσει σε καταστροφικές συνέπειες για τους πολίτες τόσο της Ευρώπης όσο και της Αφρικής.
O Αντόνιο Ταγιάνι είναι πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Το άρθρο του δημοσιεύεται στην Ελλάδα κατ’ αποκλειστικότητα από «ΤΑ ΝΕΑ».
Τελευταία Νέα