Το βουνό ψήλωσε ένα μέτρο μετά τον σεισμό

Τη συνδρομή ελλήνων επιστημόνων ζήτησαν ιρανοί σεισμολόγοι προκειμένου να μελετήσουν ενδελεχώς τοφονικόχτύπημα του Εγκέλαδου που έπληξε τη χώρα τους στις 12 Νοεμβρίου. Τα αποτελέσματα της συνεργασίας ήταν εντυπωσιακά. Οι έλληνες ερευνητές αναλύοντας δορυφορικά δεδομένα του συστήματος Κοπέρνικος διαπίστωσαν ότι η ισχυρή σεισμική δόνηση που εκδηλώθηκε στα σύνορα Ιράν – Ιράκ και κόστισε τη ζωή σε τουλάχιστον 450 ανθρώπους προκάλεσε την ανύψωση κατά σχεδόν ένα μέτρο της οροσειράς Ζάγκρος που διασχίζει τη χώρα. Με βάση τα ευρήματα αυτά οι Ιρανοί μπόρεσαν να εντοπίσουν το ρήγμα που προκάλεσε την καταστροφική δόνηση των 7,3 βαθμών, ένα σεισμικό ρήγμα που αναπτύσσεται κατά μήκος της σύγκλισης των τεκτονικών πλακών και που μπορεί να παραγάγει σεισμικά φαινόμενα μεγάλου μεγέθους.

ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ. Με τους ιρανούς γεωφυσικούς συνεργάστηκε ο αναπληρωτής καθηγητής Τηλεπισκόπησης του Τμήματος Γεωγραφίας στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Αθηνών Ισαάκ Παρχαρίδης. Μιλώντας στα «ΝΕΑ» ο καθηγητής επισημαίνει ότι«η αραβική πλάκα συγκρουόμενη με την ευρασιατική είχε ως αποτέλεσμα να ανυψωθεί το όρος Ζάγκρος κατά 90 εκατοστά με ένα μέτρο. Τα στοιχεία αυτά δόθηκαν στους ιρανούς σεισμολόγους και επιβεβαιώθηκαν από σεισμικά δεδομένα που συνέλεξαν οι ίδιοι. Θεωρούνται πολύ σημαντικά, διότιμέσα από αυτή τη διαδικασία καταγράφηκε η κίνηση της Γης στα όρια των τεκτονικών πλακών και μετρήθηκε με ακρίβεια το μέγεθος αυτής της κίνησης. Αυτό είναι κάτι ενδιαφέρον, καθώς για πρώτη φορά είδαμε με τα μάτια μας μέσω δορυφόρου αυτό που μαθαίνουμε από τη λεγόμενη θεωρία των τεκτονικών πλακών. Λόγω της σύντμησης των πλακών η περιοχή συσσωρεύει μεγάλη ενέργεια και οι δονήσεις που εκδηλώνονται στο σημείο συνάντησής τους είναι ισχυρές. Γι’ αυτό επιφέρουν μεγάλη εδαφική παραμόρφωση. Εν προκειμένω σύμφωνα με το συμβολογράφημα που προέκυψε, ένα κομμάτι της αραβικής πλάκας ανυψώθηκε σημαντικά ενώ ένα τμήμα της ευρασιατικής βυθίστηκε λίγο. Παραμορφώσεις όπως αυτές που παρατηρήθηκαν στο Ιράν, παρά τη μεγάλη έκτασή τους, θεωρούνται μόνιμες».

ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕ ΕΛΛΑΔΑ. Με βάση την κατανομή της παραμόρφωσης οι Ιρανοί μπόρεσαν να χαρτογραφήσουν το σεισμικό ρήγμα. «Ο ιρανοί γεωφυσικοί είναι εξαιρετικοί διότι η χώρα τους αφενός ζει πολύ έντονα τους σεισμούς και αφετέρου έχει πετρέλαια. Οπότε έχουν σημαντική εμπειρία. Για τον πρόσφατο σεισμό συνεργάστηκα με τον κ. Μεχντί Ζαρέμ, καθηγητή Μηχανικής Σεισμολογίας στο Διεθνές Ινστιτούτο Σεισμικής Μηχανικής και Σεισμολογίας και μέλος της Ακαδημίας Επιστημών του Ιράν, με ακόμη έναν ιρανό επιστήμονα και με τη Βαρβάρα Τσιρώνη, τελειόφοιτη στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο», λέει ο Ισαάκ Παρχαρίδης. Το Ιράν έχει αρκετές ομοιότητες με την Ελλάδα. «Βρίσκεται και αυτό σε μια περιοχή όπου συγκλίνουν τεκτονικές πλάκες, με αποτέλεσμα να υποφέρει από πολλούς και ισχυρούς σεισμούς. Στη χώρα μας συναντιούνται η αφρικανική με την ευρασιατική πλάκα ενώ στο Ιράν η αραβική πλάκα με την ευρασιατική», εξηγεί ο καθηγητής. «Ετσι το Ιράν έχει συχνά θύματα και καταστροφές από σεισμικά γεγονότα παρ’ ότι μεγάλο τμήμα του είναι αραιοκατοικημένο. Αυτό συνέβη και στον πρόσφατο σεισμό, το επίκεντρο του οποίου εντοπίστηκε σε μια περιοχή με μεγάλη κτιριακή τρωτότητα και κοντά σε εμπόλεμη ζώνη με αποτέλεσμα να μην μπορεί να εκτιμηθεί με ακρίβεια ούτε ο αριθμός των θυμάτων. Εμείς έχουμε το ευτύχημα μεγάλος αριθμός σεισμικών γεγονότων να συμβαίνουν στο θαλάσσιο χώρο».

Τα συμπεράσματα που προέκυψαν από την ανάλυση των δορυφορικών δεδομένων γνωστοποιήθηκαν και στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος.